طرح مسئله نهضت نرمافزاری و نهضت تولید علم از سوی مقام معظم رهبری در سالهای اخیر همواره مورد تاکید قرار داشته است؛ بر همین اساس انتشارات سروش به زودی کتاب «جنبش نرمافزاری و تحول علمی فرهنگی» به قلم حجتالاسلام دکتر علیرضا پیروزمند را منتشر میکند.
در این کتاب اولاً «چیستی و چرایی» جنبش نرمافزاری به تفصیل مورد توجه قرار گرفته است. ثانیاً «معنا و گستره تحول علمی و فرهنگی» مشخص شده است. ثالثاً «ارتباط و وابستگی تحول علمی و فرهنگی» با «جنبش نرمافزاری» مورد بررسی قرار گرفته است. در عین حال سعی شده است محوریت موضوع «جنبش نرمافزاری» در فرآیند پژوهش حفظ شود.
این اثر ارزشمند در چهار فصل تنظیم شده است:
در فصل اول، «مفهومشناسی جنبش نرمافزاری» انجام گرفته است. برای این منظور کلیدواژههای مربوط به این بحث به تفکیک، تعریف و در نهایت نظام نرمافزارها در قالب نظام مفاهیم «بنیادی، تخصصی و عمومی» تبیین شدهاند.
در فصل دوم، «هدفشناسی جنبش نرمافزاری» مورد دقت قرار گرفته است و به اهدافی همانند تحول فرهنگی، مهندسی تمدن اسلامی، ساماندهی تولید، توزیع و بهرهوری علم و نیز طراحی شبکه مدیریت تحقیقات و بانک جامع اطلاعات توجه شده است.
در فصل سوم، «گسترهشناسی جنبش نرمافزاری» صورت گرفته است. در این رابطه، گستره موضوع از زوایای مهمی -همانند معرفتشناسی علم؛ روششناسی علم و جامعهشناسی علم- مطالعه شده است. در هریک از این محورها نیز دیدگاههای مهم، طرح و تفاوت گستره جنبش نرمافزاری مبتنی بر هریک تبیین شده است.
در فصل چهارم، «چرایی جنبش نرمافزاری» از زوایای گوناگون مورد دقت قرار گرفته است. هرچند ضرورت اجمالی موضوع، در همان فصل اول برای خواننده فرهیخته مبرهن میشود؛ اما بررسی جامع، تنها مبتنی بر گستره تبیینشده، امکانپذیر بود؛ لذا در این فصل، توفیق حاصل شد که از زوایای «ملّی، جهانی و تاریخی»، مسئله ضرورت و چرایی جنبش علمی را مورد واکاوی قرار دهیم تا نخبگان و تحصیلکردگان جامعه با انگیزه شفافتر، موضوع را دنبال کنند.
در برشی از کتاب آمده است:
«نهضت نرمافزاری، آن جریان و خیزشی است که امکان جامعهپردازی دینی و تمدنسازی اسلامی را فراهم میکند. طبعاً «تمدنسازی» با این نگرش، به معنای ساختن محیط زیست اجتماعی بر مبنای فرهنگ خودی است. وقتی میگوییم «فرهنگ مادّی، به تمدن تبدیل شده است»؛ بدین معناست که فرهنگ مادّی، فرهنگ بینیازی از دین را در زیست اجتماعی بشر، نهادینه و مجرایی خاص برای آن تعیین کرده است. در این حال بر اساس آن فرهنگ، طراحی ساختار توسعه و نهایتاً مهندسی اجتماعی صورت میگیرد.
با این وصف، نهضت نرمافزاری -که چنین غایتی برای آن، قابل تصور بلکه انتظار است- از تولید «علم» آغاز میشود و در قدم دوم، «الگوی توسعه اجتماعی»، متولد میگردد؛ اما آنچه غایت این حرکت عظیم علمی محسوب میشود، چیزی جز «مهندسی اداره جامعه و تمدنسازی» نیست. همانگونه که یک مهندس باید بر اساس یک الگوی معماری و نقشه بنا، یک ساختمان را آجربهآجر و طبقهبهطبقه، طراحی و مهندسی کند، معماران جامعهپرداز نیز در سطحی گستردهتر و با الگویی کاملاً متفاوت، به طراحی و مهندسی اداره جامعه میپردازند. از اینرو میتوان به این نوع مهندسی در سطح توسعه اجتماعی، «نهضت نرمافزاری» اطلاق کرد. طبعاً بر اساس همین نقشه نیز بودجه، برنامهریزی، توزیع امکانات، تخصیص اعتبارات و... در تولید علم صورت میگیرد و نهایتاً جامعه، از محصولات علمی و تکنولوژیک این حرکت، در قالب ساختن سد، راههای مواصلاتی، تربیت نیروی انسانی و ... بهرهمند میشود. به مجموعه این پروسه، «تمدنسازی» میگویند که البته از صبغه سختافزاری برخوردار است.»
این کتاب در 277 صفحه و در قطع وزیری بهزودی توسط انتشارات سروش منتشر میشود.
نظر شما