اناری در این نشست با بیان اینکه یکی از دلایلی که کودکان در دنیای امروز از کتاب دور می‌شوند، چالش اعتیاد الکترونیک در میان این گروه سنی است، گفت: اگر والدین نسبت به این چالش و مشکلات کودک و نوجوان خود آگاهی بیشتری کسب و بتوانند آن را مدیریت کنند، می‌توانند میزان مطالعه را نیز افزایش دهند.
وی افزود: چالش‌های کنترل و مدیریت فضای مجازی، برای کودکان و نوجوان را با بزرگترها هم داریم؛ به‌‌عبارت دیگر این چالش از بزرگترها ناشی می‌شود و به کودکان می‌رسد. در اصل چالش از جایی شروع شد که ابزارهای الکترونیکی به زندگی خانواده‌ها وارد شدند بدون اینکه ما سواد مدیریت، کنترل و مواجهه با آن‌ها را داشته باشیم.
اناری با بیان اینکه امروز بزرگترها هم با فضای مجازی درگیر هستند و بعد از آن‌ها چالش به نوجوانان و کودکان ما رسیده است، عنوان کرد: کودکان و نوجوانان در سنین حساس‌تری هستند و لازم است دانش درستی نسبت به این مساله داشته باشند، زیرا بزرگترها به مرحله ثبات رسیده‌اند اما کودک و نوجوان نیاز به دانش درست دارند و اطلاعات باید به‌جا و به موقع به آن‌ها برسد.
وی تاکید کرد: کودکان باید بیاموزند که غیر از فضای مجازی تفریحات دیگری هم وجود دارد؛ اما نمی‌دانند و ممکن است از ابزارهای الکترونیکی مثل فضای مجازی و بازی‌های رایانه‌ای آسیب بیشتری ببیند. همچنین این امکان وجود دارد زندگی آینده آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.
والدین در مدیریت فضای مجازی مهارت ندارند
این نویسنده حوزه کودک و نوجوان با بیان اینکه امروز تکنولوژی جزو جداناپذیر زندگی شده و آن را نفی نمی‌کنیم، گفت: مساله اینجا است که ما سواد و آگاهی لازم برای استفاده از این ابزارها را نداریم، مشکل از جایی شروع می‌شود که به بچه‌های دو تا سه ساله هم تبلت می‌‌دهیم و می‌گوییم که تربیت عوض شده است و به دنبال فناوری نوین هستیم.
اناری با تاکید بر اینکه مشکل، والدین ناآگاه هستند، یادآور شد: مساله اینجا است که بیشتر پدران و مادران سن و قوانین دادن وسایل الکترونیکی به کودک را نمی‌دانند و بدون اطلاع و آگاهی از نحوه کارکرد و فعالیت با فضای مجازی تبلت و تلفن در اختیار کودکان خود قرار می‌دهند.
وی با اشاره به حضور کودکان نوجوان در فضای مجازی گفت: این کودک قبل از فضای مجازی باید بداند در دنیای واقعی، در میان دوستان واقعی زندگی و مهارت کسب کند و در کنار آن دو ساعت هم در فضای مجازی باشد. اما خانواده‌ها بدون توجه به این قوانین و بایدها و نبایدها ابزار الکترونیکی را فقط برای ساکت کردن کودکان و نوجوانان در اختیارشان قرار می‌دهند که کار نادرستی است.
اناری با بیان اینکه برخی والدین خود در استفاده از تلفن همراه و شبکه‌های مجازی بی‌رویه عمل می‌کنند الگوی کودک و نوجوان خود هستند، عنوان کرد: کودک به پدر و مادر خود نگاه میکند و بعد براساس آن عمل میکند، گاهی برخی والدین از اینکه فرزندانشان اینفلوئنسر یا مدیر گروه هستند خوشحال هستند و درباره تبعات آن بی‌اطلاع‌اند.
وی در ادامه بر ضرورت افزایش آگاهی والدین درباره استفاده از ابزار الکترونیکی و مهارت کنترل فضای مجازی، توضیح داد: جای کتاب‌های کاربردی و آموزشی در این حوزه خالی است در حالی‌که مقالات علمی بسیاری در این حوزه نوشته شده است؛ اما کتاب‌های کاربردی و عملی محدودی وجود دارند که به‌عنوان راهنمای جامع فرزندپروری و توانمندسازی نوجوان باشد.
ضرورت وضع قوانین خانوادگی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی
این روان‌شناس بالینی کودک و نوجوان در بخش دیگر صحبت‌های خود بر لزوم وضع قوانین خانوادگی مرتبط با تلفن همراه هوشمند و شبکه‌های اجتماعی تاکید کرد و توضیح داد: مادر و پدر هم باید در استفاده از تلفن همراه و شبکه‌های مجازی محدودیت داشته باشند؛ به‌عنوان مثال سر میز غذا نباید گوشی در دست باشد. این فرهنگسازی از والدین آغاز می‌شود که سر میز غذا با خودمان گوشی نبریم.
وی ادامه داد: عوامل بسیاری در اعتیاد کودکان و نوجوانان به گوشی همراه هوشمند و شبکه‌های مجازی دخیل هستند که یکی از آن‌ها این است که موبایل از سوی والدین و بچه‌ها به اتاق خواب برده می‌شود در حالی‌که اصلا نباید این اتفاق بیفتد و والدین هم از موبایل به‌عنوان ساعت استفاده نکنند.
اناری با بیان اینکه ما نمی‌دانیم کودک و نوجوان ما در اتاق خوابش در تلفن همراهش چه می‌بیند و چه میکند، گفت: تمام پژوهشگران و روان‌شناسان بر این باور هستند که باید ساعتی تعیین شود تا همه اعضای خانواده شب قبل از خواب تلفن خود را تحویل بدهند و هیچ‌کس به‌عنوان مادر و پدر مستثنی نیست.
وی سومین قانون مهم روان‌شناسان کودک و نوجوان این است که پدر و مادر گوشی را حریم خصوصی خود ندانند، تاکید کرد: برخی والدین رمزهای زیادی روی گوشی خود می‌گذارند تا از دسترس کودکشان در امان باشد و بعد انتظار دارند که فرزندشان این کار را نکند در حالی‌که او از مادر و پدرش الگوبرداری میکند، من نمی‌توانم بگویم به‌عنوان مادر و پدر می‌توانم هر محتوایی در گوشی‌ام داشته باشم و تو نمی‌توانی داشته باشی.
درباره خطرات فضای مجازی با کودکانتان صحبت کنید
در بخش دیگر این نشست آنلاین، آسیه اناری، درباره تعامل والدین با کودکان در بحث فضای مجازی نیز گفت: والدین و فرزندان قبل از هر چیزی باید رابطه مثبت و سازنده‌ای با همدیگر داشته باشند و به خوبی با هم صحبت کنند، والدین باید در جریان گفت‌وگوها آن‌ها را در جریان خطراتی که در فضای مجازی است آگاه کنند.
وی افزود: گوشی دادن به کودکان بدون قانون اشتباه بزرگی است که والدین مرتکب آن می‌شوند، اما مشکل اینجا است که ما قبل از اینکه گوشی و تبلت بخریم باید قوانین آن را در خانه وضع کنیم و بعد این وسیله به دست کودک بدهیم.
اناری با اشاره به تجربه سایر کشورها در این حوزه توضیح داد: در بسیاری از کشورها، استفاده از شبکه‌های مجازی برای کودکان و نوجوانان محدودیت دارد، به‌عنوان مثال در نروژ استفاده از اینستاگرام و برخی نرم‌افزار‌های دیگر محدودیت سنی دارد و هر کودکی نمي‌تواند برای خود صفحه داشته باشد.
این روان‌شناس حوزه کودک تاکید کرد: نوجوان و کودکان، ساز و کارهای مدیریت فضای مجازی را نمی‌داند و باید به سنی برسد که بتوانند بسیاری از مسائل را تشخیص بدهد و اطلاعات را بگیرد.
اناری با بیان اینکه اجازه زودهنگام استفاده از فضای مجازی مشکل دیگری است که خانواده‌ها درگیر آن هستند، گفت: به نظر می‌رسد والدین استفاده از این وسایل را نوعی پیروی از مد می‌دانند در حالی‌که استفاده از این شبکه‌ها، زیر 15 سال باید ممنوع باشد و کودک نباید اجازه ایجاد حساب کاربری مجزا داشته باشد بلکه به‌صورت مشترک با والدین از این اپ‌ها استفاده کند؛ زیرا کودکان ساز‌و‌کار شناختی ندارند و بیشتر شناخت آن‌ها هیجانی است و خانواده‌ها در استفاده کودکان‌شان از فضای مجازی باید به همه این موارد دقت کنند.
وی همچنین درباره خطر اعتیاد به اینترنت و بازی در میان کودکان و نوجوانان گفت: امروزه با بچه‌هایی مواجه هستیم که اگر از آن‌ها تلفن همراه هوشمند و بازی را بگیریم به هم می‌ریزند. در برخی مواقع، غیر از روان‌شناس گاهی نیاز به روان‌پزشک است زیرا اعتیاد با نوعی افسردگی همراه است.
اناری یادآور شد: به خانواده‌ها توصیه می‌کنیم، اگر کودکی بیشتر از روزی یکی دو ساعت با گوشی مشغول است و اگر حذف ان کلافه‌اش میکند و ابزار یا سرگرمی ذیگری او را خوشحال نمی‌کند، حتما به سراغ روان‌شناس بروند تا مشکل‌شان حل شود؛ بنابراین استفاده از این شبکه‌ها به مرور کاهش پیدا کند و در مقابل مطالعه و کتابخوانی تقویت شود.
نظر شما