کتاب «فرار بزرگ: سلامت، ثروت و ریشههای نابرابری» اثر انگس دیتون اقتصاددان اسکاتلندی ـ آمریکایی است که در سال ۲۰۱۵ میلادی به دلیل پژوهش برای موضوعاتی همچون مصرف، رفاه و فقر، برنده جایزه نوبل اقتصاد شد. نویسنده در این کتاب هم داستان ثروت، هم سلامت و هم نابرابریها را روایت میکند.
جهانی شدن امروز، همانند جهانی شدنهای پیشین باعث رشد ثروت و رفاه و در کنار آن رشد نابرابری شد. نابرابری جهان امروز تا حد زیادی معلول موفقیت و رشد اقتصادی مدرن است. تنها در دویست و پنجاه سال گذشته رشد اقتصادی بلند مدت و مستمر در بخشهایی از جهان نه در تمام آن منجر به بروز شکافهای عمیقی بین کشورها شده است. رشد اقتصادی اسباب نابرابری درآمد در سطح بین المللی شده است.
کتب بسیاری داستان ثروت را بازگو میکنند و کتب بسیار دیگری درباره نابرابری وجود دارد. کتب پرشمار دیگری نیز وجود دارد که داستان سلامت را روایت میکنند و میگویند که چگونه سلامت و ثروت دست در دست هم پیش میروند و چرا نابرابری در سلامت آیینه تمام نمای نابرابری در ثروت است.
کتاب حاضر اثر انگس دیتون اقتصاددان اسکاتلندی ـ آمریکایی است که در سال ۲۰۱۵ میلادی به دلیل پژوهش برای موضوعاتی همچون مصرف، رفاه و فقر، برنده جایزه نوبل اقتصاد شد. نویسنده در این کتاب هم داستان ثروت هم سلامت و هم نابرابریها را روایت میکند.
عبارت فرار بزرگ در عنوان این کتاب، برگرفته از داستان فیلم مشهوری با همین عنوان است که درباره اسرای جنگی جنگ جهانی دوم ساخته شده است. مردانی که در خلال این جنگ جهانی از یک اردوگاه زندانیان جنگی به دلیل محرومیت و مرگ زود هنگام گریختند.
این کتاب داستان یک فرار بزرگ و آن هم فرار از فقر را بازگو میکند، فراری که برای بشریت مزایای بسیاری داشته است اما مسئول بسیاری از نابرابریهای دنیای امروز نیز هست. علاوه بر این توضیح میدهد که ما برای کمک به افرادی که هنوز در دام فقر و تنگدستی به سر میبرند باید چه کارهایی انجام دهیم یا چه کاری انجام ندهیم.
از سوی دیگر در این کتاب درمورد چگونگی پیشرفت روانی و اجتماعی افرادی سخن به میان میآید که روز به روز ثروت بیشتری کسب میکردند و به کیفیت سلامت خود میافزودند. به عبارت دیگر این کتاب چگونگی بهبود شرایط، چرایی و چگونگی پیشرفت و تأثیر متقابل پیشرفت و نابرابری را بیان میکند. اینکه پیشرفت چگونه به نابرابری منجر میشود و گاهی نابرابری چگونه مفید واقع میشود و در این مسیر راه را به دیگران نشان میدهد و یا برای رسیدن به سطوح بهتر انگیزه میدهد.
بیشتر قسمتهای کتاب حاضر روی دو مبحث سلامت و ثروت تمرکز میکند و در این رهگذر اشاره ای هم به مفهوم شادی خواهد کرد. به عبارت دیگر نویسنده در این کتاب عمدتاً درباره دو موضوع استانداردهای زندگی مادی و سلامتی سخن به میان میآورد. داستانهایی درباره استانداردهای زندگی مادی و سلامتی که تنها چیزهای مهم برای یک زندگی خوب نیستند اما برای داشتن یک زندگی خوب به خودی خود دارای اهمیت هستند.
سنجش خوشبختی قلب تپنده این کتاب و یک اصل اساسی است. به طور کلی در هر مسئله ای بدون سنجش درست، حرف چندانی برای بررسی زوایای آن مسئله وجود ندارد، از این رو سنجش درست هر مسئله ای از اهمیت ویژه ای برخوردار است. چگونه اندیشیدن درباره چیزهایی که زندگی را شایسته زیستن میکند و این که چطور باید خوشبختی را به عنوان یک کل مورد مطالعه قرار داد و از مطالعه بخشی از آن پرهیز کرد از محورهای اساسی این کتاب است.
هنگامیکه علم و دانش تخصصی شده و هر تخصص دید محدود و بخشی مخصوص به خود را درباره خوشبختی انسان دارد، توجه کردن به سلامتی و درآمد در کنار یکدیگر این امکان را به ما میدهد که از اشتباهاتی که امروز بسیار رایجاند اجتناب کنیم. به همین دلیل کتاب فرار بزرگ مرزهای آکادمیک را به رسمیت نمیشناسد و نویسنده به عنوان یک اقتصاددان پای در قلمرو جمعیت شناسان و مورخان حرفه ای نیز میگذارد.
نویسنده در این کتاب از لفظ خوشبختی برای اشاره به تمام چیزهایی که یک فرد برای یک زندگی خوب به آنها نیاز دارد استفاده میکند. خوشبختی مادی در چیزهایی مثل درآمد و ثروت و خوشبختی جسمیو روانی که در سلامتی و شادی نمود پیدا میکند و تحصیلات و تواناییهای فرد برای مشارکت در جامعه مدنی را که از طریق دموکراسی و حاکمیت قانون میسر است، شامل میشود.
کتاب «فرار بزرگ، سلامت، ثروت و ریشههای نابرابری» در سه بخش و هفت فصل تنظیم شده است. فصل یک مروری مقدماتی و تصویری لحظهای از جهان در اختیار ما میگذارد. نقشهای که نشان میدهد زندگی در کجا خوب و زیباست و در کجا اینگونه نیست. از دنیایی میگوید که در کاهش میزان فقر و کاهش شانس مرگ و میر افراد پیشرفتی چشمگیر داشته است، اما در عین حال این دنیا، دنیایی از تفاوتهاست. دنیایی از نابرابریهای گسترده در استانداردهای زندگی، شانس زیستن و خوشبختی.
سه بخشِ کتاب، پس از پایان فصل اول آغاز میشود. بخش اول در سه فصل تنظیم شده و به بررسی سلامتی میپردازد. این فصول به بررسی سیر تاریخی بهبود سلامتی و بهداشت در جامعه بشری پرداخته و در نهایت سلامتی در دنیای مدرن را مورد ارزیابی قرار میدهد.
بخش دوم که دارای دو فصل است درباره استانداردهای زندگی مادی است. بحث با ایالات متحده آغاز میشود و در ادامه استانداردهای زندگی در دنیا به عنوان یک کل را مورد بررسی قرار میدهد .بخش سوم این کتاب شامل تنها یک فصل است، مؤخرهای که در آن به بایدها و نبایدها برای کمک به کشورهای فقیر پرداخته شده است. از نظر دیتون اکثر کمکهای خارجی بیش از اینکه مفید باشند مضرند و کاری که باید انجام دهیم، متوقف کردن کمکها است.
ضمیمه کتاب نیز به بررسی احتمال از دست رفتن خوشبختی انسان در دهههای آتی میپردازد. تغییرات آب و هوایی، جنگها، بیماریها و … همگی میتوانند آینده بشر را به طور جدی تهدید کنند و دیتون در این کتاب درباره آنها هشدار میدهد.
کتاب «فرار بزرگ: سلامت، ثروت و ریشههای نابرابری» در 336صفحه به صورت وزیری و به قیمت 600000 هزار ریال از سوی دانشگاه امام صادق(علیهالسلام) روانه بازار نشر دانشگاهی شده و در اختیار علاقهمندان این حوزه مطالعاتی قرارگرفته است.
نظر شما