بر اساس این گزارش، از آن جایی که بازی و تحرک یکی از مهم‌ترین عناصر دنیای کودکان را تشکیل می‌دهد موقعیت داستانی این جلد از مجموعه در بستر بازی شکل می‌گیرد و چالش به وجود آمده در داستان به این موضوع برمی‌گردد که اتفاقا کمرنگ شدن این عنصر هویت آدامسی شخصیت‌ها را نیز به خطر می‌اندازد.
علاوه بر این، موقعیت داستانی‌ای که شخصیت‌ها در آن قرار می‌گیرند به نوعی است که باعث می‌شود کودک با دقت بیشتری به دوروبرش نگاه کند تا چیزهایی را ببیند که شاید قبل از آن چندان اهمیتی به آنها نمی‌داد و بتواند از داشتن آنها لذت بیشتری ببرد. به طور کل شخصیت‌ها هر چه بیشتر از هویت آدامسی‌شان فاصله می‌گیرند به همان میزان دچار آسیب‌هایی می‌شوند.
یک کتاب مصور با ویژگی‌های خاص
مجموعه آدامسی‌ها کتاب مصوری است که کودک با تصاویر و به صورت جزء به جزء با داستان همراه می‌شود. تحرک و فعالیت داشتن آدامس‌ها یکی از ویژگی‌ها و امتیازات کتاب محسوب می‌شود؛ چرا که در بسیاری از کتاب‌های موجود، کاراکتر و تصویرسازی یک شیء بی‌جان یا تصویرسازی حیوانات بسیار معمول است، اما در این کتاب با آدامس‌هایی روبرو هستیم که به گفته مهرانه جندقی، تصویرگر کتاب فعالیت داشته و در حالات مختلف تغییر شکل می‌یابند.
جندقی در این باره به خبرنگار کتاب و ادبیات فارس گفت: در مجموعه «آدامسی‌ها» با شهری روبرو هستیم که در آن آدامس‌ها با تکنولوژی روز آشنا هستند، به مدرسه می‌روند، می‌توانند بخندند، پوشش داشته باشند و با اسباب بازی بازی کنند. زندگی آنها چیزی شبیه به زندگی ما در واقعیت است.
طراحی عناصر و فرم‌های قابل تغییر در شهر آدامسی‌ها
در شهر آدامسی‌ها، هر کدام از این کاراکترها ویژگی خاص خود را دارند، یکی با عصبانیت تغییر شکل می‌دهد، دیگری در موقعیت‌های هیجانی، باد می‌کند و یا وقتی آدامس‌ها حرکات غیر و خارج از عرف انجام می‌دهند، کش آمده و شل و ول می‌شوند.
به دنبال این موضوع، جندقی فرم‌ها و عناصری را طراحی کرده است که قابل تغییر باشند. در پروژه‌های معمولی عنصر ثابت است و از زوایای مختلف طراحی می‌شود. اما آدامس جویده شده پیچ می‌خورد و کش می‌آید، که این تغییر فرم در چهره آنها نیست، بلکه در گردن، دست و پا نشان داده شده است تا زیبایی و جذابیت آدامس‌ها حفظ شود.
این تصویرگر همچنین در خصوص شهر آدامسی‌ها گفت: در عین متفاوت بودن آدامس‌ها از یکدیگر، سعی کردم همخوانی داشته باشند و مشخص باشد که اینها از یک مجموعه هستند. وسایل خانه، ماشین‌های داخل خیابان، اسباب بازی و... همه حالت و فرمت آدامسی دارند.
همان طور که اشاره شد مجموعه آدامسی‌ها کتابی مبتنی بر تصویر است و تمام متن با جزئیات به تصویر کشیده شده است. در این کتاب ممکن است یک شخصیت در یک صفحه چندین دیالوگ داشته باشد که به ترتیب و دیالگوها در ابر و یا جعبه (باکس) که از دهان و یا سر شخصیت خارج شده باشد نشان داده شده است. تصاویر در این کتاب به صورت لکه ای کار شده اند.
به بهانه انتشار سومین جلد از این مجموعه با مهدی همازاده، مدیر کارگروه هنر پژوهشکده باقرالعلوم (ع) که مدیریت این پروژه را نیز عهده‌دار بوده است، گفتگو شد که وی توضیحات زیر را ارائه کرد.
قصه‌های دینی که قصه نیستند
تقریبا ۶ ماه از تشکیل کارگروه هنر در دانشکده می‌گذرد. هدف اصلی از تشکیل این کارگروه تبدیل تجربه‌نگاری به یک روایت جذاب ادبی است. در واقع خارج کردن تجربه نگاری‌ها، مقالات و کتاب‌ها از قالب‌های خشک علمی و تبدیل آنها به یک خروجی جذاب برای مخاطب عام است. در این بین بر مجموعه کتاب‌های قصه کودک تاکید شد؛ چرا که در حال حاضر در حوزه کتاب‌های کودک بیشتر به سمت ترجمه رفته‌ایم و این کتاب‌ها از سوی مخاطب با استقبال و اقبال قابل توجهی روبرو شده است و شاهد این موضوع هستیم که انواع متون و قصه‌ها، ترجمه شده و به بازار نشر راهی می‌شوند. البته الزاما این موارد بد نیست، اما جای خالی تولیدات داخلی احساس می‌شد و این سوال پیش آمد، که چرا در داخل در حوزه فرهنگ بومی تولید قصه جذاب نداشته باشیم؟ علت اینکه بر قصه تاکید دارم، برمی‌گردد به تولیدات حوزه کودک در زمینه قصه‌های مذهبی و اخلاقی. در مقیاس وسیع می‌توان گفت این تولیدات، قصه‌های مذهبی نیستند؛ چون اصلا قصه نیستند. چرا که در مرور قصه‌ها، شاهد این موضوع هستیم که متون مملو از نماد، نشانه، الفاظ و کلمات مذهبی است و هر آنچه که از دین، اخلاقیات و فرهنگ اجتماعی بومی می‌شناسیم به صورت مستقیم، خطابه و منبر در متن دیده می‌شود. در واقع قالب داستان نداشته، به همین دلیل معتقدم که قصه دینی نیستند، چرا که اساسا نمی‌توانیم برای آنها از عنوان قصه استفاده کنیم.در ادامه این موضوع، بخش وسیعی از مخاطب را از دست می‌دهیم و مخاطب ما محدود به طیف خاصی از مخاطبین می‌شود که دغدغه‌ها و گرایش‌های شدید و غلیط مذهبی داشته و به سراغ این قصه‌ها می‌روند.
فاصله‌گیری از جامعه سکولار با قصه‌های دینی
مدیر کارگروه هنر پژوهشکده باقرالعلوم (ع) تصریح کرد: پس این نیاز احساس شد که که تولید قصه‌ای دست بزنیم که اولا فرم، جاذبه و قواعد زیبا شناختی داستان کودک را داراباشد، ثانیا منتقل کننده و یا بازنمایی مفاهیم دینی، بومی و ملی خودمان باشد تا بتوانیم از فضای ترجمه فاصله بگیریم. چرا که قصه‌های اخلاقی ترجمه شده، در بیشتر موارد رنگ و بویی از اخلاق دینی ندارد؛ بلکه به نوعی تبلیغ اخلاق سکولار را به همراه دارند و در آن منفعت شخصی و گروه دیده می‌شود. این موضوع در جامعه ما هیچ جذابیتی ندارد. مثلا در آموزش مفاهیم اخلاقی به دنبال چرایی موضوع هستیم، که این در جامعه سکولار دیده نمی‌شود. در جامعه سکولار و غرب ما به دیگران کمک می‌کنیم تا وجدان راحت‌تری داشته باشیم و منفعت شخص در آن گنجانده شده است، اما در فرهنگ دینی از فطرت آدمی یاد می‌شود که با انجام کارهای زشت این فطرت رفته رفته لکه دار و تیره می‌شود. همه اینها باید در قالب قصه و به صورت غیر مستقیم بیان شود و نمادها در داستان جای خود را پیدا کنند.
آدامسی‌ها، یک مجموعه متفاوت از قصه‌های دینی
مهدی همازاده ابراز داشت: مجموعه «آدامسی‌ها» با این هدف طراحی شد که در ابتدای امر قصه باشد؛ در ادامه جاذبه‌های زیبا شناختی و فرم داستان خصوصا برای مخاطب کودک در آن رعایت شود، همچنین کاراکترها، فضا و عالم قصه به درستی طراحی شده باشد. سپس به دنبال مفایهم و اخلاقیات الهیاتی خودمان باشیم که در جان قصه بنشانیم و نمادها و عناصر به صورت غیرمستقیم و فاش به روایت داستان بپردازند. در ادامه باید منتظر بازخورد مخاطبان باشیم که انشالله از ظرفیت و جذابیت این مجموعه استفاده وبرای تبدیل آن به انیمیشن و ... قدم برداریم.
کتابی با رد پای دین و اخلاقیات
وی اما در بخش دیگر سخنانش گفت: یک نکته مهم در ارائه چنین کتاب‌ها، این است که معمولا ما ابا داریم که بگوییم کتاب اخلاق است، چرا که اذهان به سمت کتاب‌هایی منعطف می‌شود که تعریف مستقیمی از دین و اخلاقیات را ارائه می‌کنند. در صورتی که در مجموعه «آدامسی‌ها» با هیچ گزاره مستقیمی مواجه نیستیم. بلکه با یک شهر آدامسی، با شخصیت‌های مختلف که هر کدام حالات و احوال خود را دارند و اتفاقات روزمره و بچه گانه برای آنها رقم می‌خورد و عملا هیچ گزاره دینی و الهیاتی به صورت مستقیم در آن دیده نمی‌شود.
همازاده در پایان تصریح کرد: این کتاب در شورایی در کارگروه هنر پژوهشکده تبلیغ ومطالعات اسلامی به نویسندگی زینب علیزاده و با تصویرگری مهرانه جندقی نوشته شد. در این شورا کارشناسان فلسفه هنر که دستی در ماجرای داستان‌نویسی و یا فیلم نامه نویسی داشتند و بر فلسفه اسلامی مسلط بودند حضور داشتند و می‌توان گفت این گروه به لحاظ فکری و هدف با یکدیگرهمراه بودند.
گفتنی است، «قایمکی‌ها»، «پرواز آدامسی»، «بازی‌های آدامسی»، «کش بازی»، «دردسر گل گلی» عناوین کتاب‌ها در مجموعه آدامسی‌ها هستند.
لازم به ذکر است کتاب الکترونیک این مجموعه در نرم‌افزارهای کتابخوان چارخونه و فراکتاب برای سهولت دسترسی مخاطبان منتشر شده است.
نظر شما