به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اگر بخواهیم درباره گنجینه‌های غزل معاصر صحبت کنیم، بدون شک می‌توان از محمدعلی بهمنی نام برد. شاعری که فردا 77 سالگی را پشت سر می‌گذارد و وارد 78 سالگی می‌شود. در روزهای گذشته و در آستانه زادروز این شاعر کلیپی دو دقیقه‌ای از محمدعلی بهمنی در فضای مجازی منتشر شده است که او در این کلیپ درباره ممیزی کلمه «آغوش» صحبت می‌کند. همین کلیپ کوتاه بهانه‌ای شده است تا شاعران به سرزنش او بپردازند. از این رو به سراغ او رفتیم تا درباره این کلیپ و حواشی پیش آمده با او صحبت کنیم.
 
 
محمدعلی بهمنی این روزها مشغول چه کاری است و روزگار کرونا را چگونه می‌گذراند؟
این روزها مشغول عزاداری هستم. متاسفانه چهار روز پیش برادرزاده‌ام که خودش سرپرست خانواده بود و سه فرزند داشت، بر اثر کرونا درگذشت.
 
این روزها کلیپی از شما در فضای مجازی منتشر شده است که شما در آن درباره ممیزی صحبت می‌کنید. این کلیپ با انتقادات تند دوستان شاعر مواجه شده است. نظر شما درباره این انتقادات چیست؟
کلیپ را دیده‌ام؛ اما از این انتقادات ناراحت نیستم؛ چراکه این‌ها همه از شاگردان و دوستان من هستند. در آن مصاحبه مفصل درباره ممیزی و اداره شعر و موسیقی صحبت کرده‌ام که متاسفانه این دوستان تنها بخشی از صحبت‌‌هایم را بریده‌اند و در فضای مجازی منتشر کرده‌اند. این کار درستی نیست و ما نباید با دیدن یک دقیقه از مصاحبه درباره چند ساعت مصاحبه انتقاد کنیم. کاش ادامه صحبت‌هایم را نیز منتشر می‌کردند تا این ابهامات برطرف شود. کاش با دیدن یک تکه‌ از حرف‌هایم قضاوت نمی‌شدم.
 
یعنی شما معتقدید، دوستانی که خود از سانسور و ممیزی گلایه دارند، صحبت‌های شما را سانسور کردند و تنها چند دقیقه از آن را نشر کرده‌اند؟
بله. البته در همان چند دقیقه هم نکاتی گفتم که دوستان به آن توجه نکردند. در آن مصاحبه مطرح کردم که کلمه «آغوش» برای مادر و پدر استفاده می‌شود و یک حرمتی دارد؛ اما وقتی در یک ترانه و در یک تصویر مبتذل برای خانمی‌ می‌آید؛ این توهین به حرمت زن است. آقای ترانه‌سرا! آن خانم انسان است، درست یکی مثل شما و نباید نگاه ابزاری به آن داشت. ترانه‌سرا باید کلمات را از لابی‌ها عبور دهد و تصویری زیبا خلق کند، نه اینکه به شکل مبتذل به تصویر بکشد.
 
یعنی شما در سال‌های شاعری هیچ شعری نگفتید که در آن از کلمه «آغوش» استفاده شده است؟
چرا، استفاده کردم؛ اما نوع بیان متفاوت است.
 
اگر شما مخالف ترانه مبتذل هستید؛ چرا در زمان مسئولیت‌تان چنین ترانه‌هایی مجوز گرفته‌اند. شما در مصاحبه تصویری خود از کلمه «آغوش» مثال زدید. من می‌توانم چندین مثال بیاورم که در دوره شما مجوز گرفته‌اند و چنین ویژگی‌هایی دارند.
اگر همان مصاحبه را کامل ببینید من در همان مصاحبه گفته‌ام که ترانه‌های زیادی به شورا می‌آمد که لحن بدی داشت و ما به آنها گفتیم که اصلاح کنند؛ آنها هم می‌رفتند و اصلاح می‌کردند؛ اما در زمان پخش همان کار اصلاح نشده را منتشر می‌کردند و کسی هم با آنها کاری نداشت.
 
همان‌طور که گفتید، خیلی از کسانی که آن کلیپ را در صفحه خود منتشر کردند، از شاگردان شما هستند و سوال‌شان این است که چرا باید استادشان مسئول ممیزی آثارشان باشد. جواب شما به شاگردان‌تان چیست؟ آیا این کار را یک وظیفه دیدید؟
من یک عضو از شورا بودم و یک رای داشتم. بنابراین من به تنهایی تصمیم‌گیرنده نبودم. من رفتم تا از انتشار آثار مبتذل جلوگیری کنم و اگر شما آثار ضعیف و مبتذل دیدید به این دلیل است که کارهای اصلاح شده منتشر نمی‌شد و رسیدگی به این موضوع هم وظیفه ما نبود. این روزها هر فردی می‌تواند آهنگی بخواند و در اینستاگرام خود منتشر کند. آیا می‌شود جلوی آنها را گرفت؟ صددرصد خیر. اما در همین فضای باز هم می‌شود آثار رسمی را نظارت کرد تا جلوی آثار ضعیف را گرفت.
 
با توجه به این همه هجمه‌ای که دوستان شاعر به شما وارد می‌کنند؛ اگر برگردیم به آن روزی که به شما پیشنهاد ریاست شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی وزارت ارشاد دادند، باز هم قبول می‌کنید؟
من به وظیفه‌ام عمل کردم. آنقدر کارهای ترانه ما سخیف شده بود، که وظیفه خودم می‌دانستم ورود کنم. بنابراین، اگر به آن روزگار هم برگردیم، باز قبول می‌کنم. امروز شرکت‌های موسیقی و برخی استدیو‌ها از جوانان ساده پول می‌گیرند و آثار بسیار ضعیفی به آنها می‌دهند. به خدا این کارها بی‌انصافی است و رفتم تا شاید سد راه این افراد شوم.
 
صحبت‌های شما جالب است اما نمی‌توانم از شما این حرف‌ را بپذیریم؛ چراکه همان‌طور که گفتم در دوره شما هم کارهای ضعیف یا به قولی مبتذل کم منتشر نشده است. آیا شما منکر آهنگ‌های مبتذل و سخیفی هستید که در دوره کاری شما منتشر شد؟
بله. پخش شد. من روش موسسه‌های موسیقی را برای شما توضیح دادم و گفتم که چطور قانون را دور می‌زنند. شما باید بروید یقه واحدهای نظارتی و موسسه‌هایی را بگیرید که با خوانندگان قرارداد می‌بندند. ارشاد حریف موسسات و باندهای موسیقی نمی‌شود. من تلاشم را کردم و زمانی که دیدم نمی‌توانم کاری انجام دهم، استعفا دادم و بیرون آمدم. با این حال نمی‌فهمم که چرا این موسسات چنین کارهایی انجام می‌دهند.
 
بدون شک این موسسات به دنبال منفعت‌های مالی هستند و کمتر نگاه فرهنگی دارند. از این موسسات نمی‌شود توقع مالی داشت.
این تلخ نیست؟ چرا کار به سمتی رفته است که نگاه مالی از نگاه فرهنگی پررنگ‌تر شده است.
 
توصیه شما برای مسئولان بعدی شورای شعر و ترانه دفتر موسیقی وزارت ارشاد چیست؟
تا زمانی که با چنین دیدگاه‌هایی جلو می‌رویم چیزی درست نمی‌شود. شما نگاه کنید، چند روز پیش آهنگی از یکی از خوانندگان مطرح منتشر شد که شعری فوق‌العاده ضعیف را به تقلید از مولانا منتشر کرده است و هیچ اتفاقی هم رخ نداد. شعری که ایرادات بسیار زیادی دارد.
 
منظور شما محسن چاوشی است؟
بله. پخش چنین آهنگی در این سطح از موسیقی ما واقعا آبروریزی است. به نظرم کسی باید پا در چنین عرصه‌ای بگذارد که بتواند حداقل یک کار سالم و نه قوی منتشر کند. با توجه به سابقه‌ای که این خواننده از خواندن ترانه‌های مولانا دارد شاید یک شنونده ناآگاه فکر کند که این کار هم از مولاناست و این ضربه زدن به شعر و ادبیات است. من نمی‌دانم این کار مجوز دارد یا بدون مجوز منتشر شده است؛ اما به نظرم جلو انتشار این کارهای سخیف باید گرفته شود. از طرفی فکر می‌کنم این روزها نهادهای مختلفی هستند که به خوانندگان مجوز موسیقی می‌دهند و شاید امور، خیلی هم دست ارشاد نباشد.
 
حالا که بحث محسن چاوشی مطرح شد. در یک جمع‌بندی کلی نظر شما درباره کارهایی که این خواننده از شعرهای خودش می‌خواند، چیست؟
این آثار پر از اشتباه است و ایرادات فراوانی دارد. با این حال پخش می‌شود و کسی هم کاری ندارد. این روزها کسانی به شورای شعر و موسیقی آمده‌اند که جای خالی‌ها را پر کردند و نگاه خوبی هم دارند. امیدوارم که اتفاقات خوبی برای ترانه و موسیقی ما در سال 99 رخ دهد.