به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، بدون شک معرفت و شناخت امام در فرهنگ دینی جایگاه بسیاری والایی دارد، در این زمینه امام صادق(ع) می‌فرماید: امام خود را بشناس، زیرا اگر بشناسی، دیگر پس و پیش شدن این امر آسیبی به تو نمی‌رساند. البته باید گفت که قطعاً شناخت امام زمان(عج) در دوران غیبت از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا جامعه در دوران غیبت امام در معرض آسیب‌ها و خطرات جدی است، چنانکه امام صادق(ع) در این باره می‌فرماید: بر اثر طولانی شدن غیبت، در قلب مؤمنان شک‌هایی به وجود می‌آید و اکثرشان از دین خارج می‌شوند. پس ضروری است که هنگام برخورد با شبهات دینی و اعتقادی به متخصصان علوم دینی مراجعه کرد تا از گرداب شبهات دینی خارج شد و از به دام افتادن در ورطه دیگر شبهات پیشگیری کرد. کتاب «موعود شناخت» با بهره‌گیری از منابع معتبر به برخی پرسش‌ها و شبهات مختلف در زمینه مهدویت پاسخ داده است به گونه‌ای که مخاطبان در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پاسخ مطلوب خویش نائل آیند. در ادامه گفت‎وگو با نویسنده این کتاب داود ملاحسنی را می‌خوانید.
 
هدف از تألیف کتاب «موعود شناخت» چیست و از چه منابعی استفاده شده است؟
 هدف از تألیف کتاب حاضر، پاسخگویی به شبهات و پرسش‌های مختلف در حوزه مهدویت است که عمده نوآوری و ابتکار در این کتاب، بیان مطالب با زبانی ساده و روان، کوتاه و رسا بودن پاسخ‌ها و دسته‌بندی منظم مطالب است. این اثر شامل بیش از پانصد پرسش و پاسخ در این حوزه است به طوری که یک دوره آشنایی مفید و درخور با معارف مهدوی نیز محسوب می‌شود.
 
در این اثر از بیش از ده‌ها منبع معتبر و متقن متقدم همچون الغیبه نعمانی، الغیبه شیخ طوسی، کافی شیخ کلینی و منابع متأخر و معاصر همچون الامام المهدي(عليه السلام من المهد الى الظهور) تأليف محمد كاظم قزويني و مهدی موعود(عج)، (ترجمه جلد سیزدهم کتاب بحارالانوار علامه مجلسی که توسط مرحوم علی دوانی انجام گرفته است) و همچنین اندیشه‌های کارشناسان و متخصصان حاضر در حوزه مهدویت بهره گرفته شده که به طور تفصیلی در داخل کتاب بدان‌ها اشاره شده است.
 
همواره یکی از سوالاتی که درباره موعود مطرح می‌شود این است که چگونه زنده ماندن امام زمان(عج) تاکنون ادامه دارد؟
خداوند حکیم است، از این رو در آفرینش جهان و انسان هدفی دارد و هدفش از خلق انسان، رسیدن وی به کمال و قرب الهی است که تأمین این هدف در گرو وجود راهنمایان و پیشوایانی معصوم و دور از خطا در تمامی زمان‌هاست که بر اساس دلایل معتبر و متعدد عقلی و نقلی پیشوای معصوم حاضر، امام مهدی(عج) است. همانطور که گفته شد ادله متعدد قرآنی و روایی و عقلی همچون دلایل فلسفی امکان اشرف، عنایت، هدفمندی و دلائل کلامیِ لطف، فطرت، استقراء و دلایل عرفانی مظهر جامع، واسطه فیض، عدم تبعیض در فیض و دلائل ریاضی حساب احتمالات بر حاضر و زنده بودن ایشان وجود دارد که به طور تفصیلی‌تر در این کتاب به آنها پرداخته‌ایم.
 
یک نکته مهم نیز وجود دارد و آن این است که به قول بزرگانی همچون آیت‌الله جوادی آملی، حیات طولانی امام زمان(عج) برخلاف عادت است، نه بر خلاف علّیت؛ یعنی به طور عادی کسی نمی‌تواند هزار یا ده هزار سال زندگی کند، اما به صورت غیر عادی (خرق عادت) این کار ممکن است. با توجه به دلایلی که بیان شد این امر برای امام زمان(عج) امکان‌پذیر شده است. جالب است بدانیم آیت‌الله جوادی نیز در رابطه با این موضوع چنین بیان می‌کنند که همه ذرات بدن در حرکت و تعویض است و روح آدمی همه حرکات این ذرات را تحت کنترل دارد، حال اگر روح انسان کاملی، بر خلاف عادت (نظم عادی)، بهترین سلول‌ها را جایگزین کند و دقیق‌ترین کنترل‌ها را روی قسمت‌های مختلف بدن داشته باشد، یک انسان کامل می‌تواند، میلیون‌ها سال زنده بماند. این موضوعی است که در طب مدرن نیز به اثبات رسیده است.
 
دلیل و آیه‌ قدسی هم مبنی بر وجود امام زمان(عج) بیان شده است؟
 خداوند در آیه 4 سوره مبارک قدر می‌فرماید: (تنزل الملائکه و الروح فیها بإذن ربهم من کل امر)، فرشتگان و روح در آن شب به اذن پروردگارشان براى [تقدير و تنظيم‏] هر كارى نازل می‌شوند. لازم است از یک سو توجه کنیم که فعل «تنزل» در این آیه به صورت مضارع ذکر شده است و این نشان‌دهنده آن است که نزول ملائکه و تنظیم و تقدیر امور در شب قدر، هر سال تکرار می‌شود و از سوی دیگر به روایتی که از امیر المؤمنین(ع) نقل شده توجه کنیم که فرموده‌اند: (شب قدر در هر سالى هست و امر آن سال (حكم خدا و مقدر بندگان) در آن شب نازل می‌‏شود و براى آن امر كه نازل می‌شود واليان و جانشینانی بعد از پیامبر(ص) تعيين شده است ... آن والیان و جانشینان، من و يازده نفر امامان محدث از صلب من هستیم)‏. بنابراین تفاسیر، امر الهی در شب قدر هرسال بر وجود نازنین امام زمان(عج) که آخرین جانشین پیامبر اکرم(ص) است، نازل می‌شود.
 
وظیفه ما در مقابل امام زمان(عج) چیست؟
از جمله مهمترین وظایف یک منتظر عبارت است از: معرفت و شناخت صحیح امام زمان(عج)، الگوپذیری از حضرت، یاد آن بزرگوار و دعا برای سلامتی و فرج ایشان، تلاش برای حفظ ایمان در زمان غیبت و تلاش در جهت جلب رضایت ایشان و تلاش و زمینه‌سازی برای ظهور از جمله تلاش در راستای تربیت مهدوی فرزندانمان.
 


چگونه می‌توان یار امام زمان(عج) شد و ویژگی یاران امام زمان(عج) چیست؟
 در این باره باید گفت شاید اینگونه تصور شود که یاران امام زمان(عج) محدود به همان 313 یار هستند، اما لازم است بدانیم که طبق روایات آن 313 یار بزرگوار جزء فرمانده‌هان ارشد حکومت مهدوی هستند و غیر از ایشان نیز تمام کسانی که معتقد به حقانیت امام زمان(عج) و حکومت حق ایشان بوده و در راستای زمینه‎سازی ظهور گام مؤثری بردارند و حقیقتاً دغدغه ریشه‌کن شدن ظلم و برپایی حکومت عدل مهدوی را داشته باشند از یاران حضرت مهدی(عج) محسوب می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یاران امام زمان(عج) این است که رضایت قلبی امام زمان(عج) را با حفظ ایمان خویش و ترویج و احیای احکام عملی از جمله امر به معروف و نهی از منکر جلب کنند و در جهت تسریع امر ظهور قدم بردارند.
 
چگونه بعد از ظهور و در حکومت مهدوی برکات زیاد می‌شود، محصولات رونق می‌یابد و مشکلات مردم حل می‌شود؟
 بر اساس روایات یکی از شاخصه‌های ویژه حکومت مهدوی گسترش عدل و یکی دیگر از شاخصه‌های بارز حکومت حضرت، پیشرفت و گسترش علم و دانش است، چنانکه امام صادق(ع) می‌فرمایند: (علم و دانش بیست و هفت حرف است و همه آنچه رسولان الهی آورده‌اند تنها دو حرف آن است و مردم تا کنون جز با آن دو حرف آشنایی ندارند و هنگامی که قائم ما قیام کند، بیست و پنج حرف دیگر را بیرون می‌آورد، آن را بین مردم نشر و گسترش می‌دهد و آن دو حرف را نیز ضمیمه می‌کند و مجموع بیست و هفت حرف را در میان مردم منتشر می‌کند). بر اساس روایت یاد شده، میزان پیشرفت علم در عصر ظهور در مقایسه با دوران قبل ظهور، بیش از دوازده برابر خواهد بود. با این تفاسیر و با توجه به روایات هنگامی که از یک سو علم در عصر ظهور پیشرفت برق‌آسایی کند و از سوی دیگر دستاوردهای علمی آن دوران در دست حکومتی عادل قرار گیرد و در سمت و سوی صحیح مورد استفاده قرار بگیرد، در نتیجه برکات زیاد شده و محصولات وافر شده و تمام مشکلات اقتصادی جامعه حل می‌شود به طوریکه طبق روایات، در آن دوران فقیری یافت نمی‌شود تا مردم بخواهند به وی صدقه بدهند. ‏لازم به ذکر است که نگارنده سطور در اثری از خویش با عنوان «عصر علم و دانش» به طور مفصل به بررسی موضوع پیشرفت علم در عصر ظهور و لوازم و برکات آن پرداخته است.
 
ویژگی‌هایی که درباره امام زمان(عج) در قرآن بیان شده چیست؟
آیات متعددی در شأن حضرت مهدی(عج) وجود دارد که توسط ائمه(ع) بر وجود مقدس حضرت و حکومت ایشان تفسیر و تطبیق داده شده است، که این آیات و روایات مرتبط با آن در کتاب «معجم احادیث الامام المهدی‌ علیه‌‌السلام» جمع‌آوری شدده است. برخی آیات بر ویژگی‌های خود حضرت، تفسیر و تطبیق داده شده است از جمله آیه 28 سوره زخرف که می‌فرماید: (وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بَاقِیةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یرْجِعُونَ ؛ و این (خداپرستی و امامت خلق) را در ذریه و نسل‌های بعد از خودش کلمه پاینده قرار داد تا شاید (به سوی خدا) باز گردند).
 
روایتی در تفسیر آیه فوق نقل شده و بیانگر آن است که امام زمان(عج) از نسل امام حسین(ع) است که بدین مضمون است: (جابربن یزید جُعفی می‎گوید: پیرامون این آیه از امام باقر(ع) پرسیدم؟ یابن رسول‌الله(ص) گروهی می‌گویند: خدای تبارک و تعالی امامت را در فرزندان امام حسن(ع) قرار داده نه امام حسین(ع)؟ حضرت فرمودند: به خدا سوگند آنها دروغ می‌گویند: آیا نشنیده‌اند که خدای تعالی می‌فرماید: (وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بَاقِیةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یرْجِعُونَ، که معنای آیه این است: آیا آن (امامت) را جز در فرزندان حسین(ع) قرار داد؟).
 
برخی آیات نیز بر ویژگی‌های حکومت حضرت، تفسیر و تأویل شده است؛ در آیه 105 سوره انبیاء می‌خوانیم: «وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُون‏؛ در «زبور» بعد از ذكر (تورات) نوشتيم بندگان شايسته‏ام وارث (حكومت) زمين خواهند شد».
 
امام باقر(ع) در تفسیر این آیه و در مورد مصداق «عِبادِيَ الصَّالِحُون» فرموده‌اند که  منظور قائم (عج) و اصحاب وی است. آیه فوق و دیگر آیات مرتبط بیانگر برپایی و فراگیری جهانی حکومت مهدوی و گسترش عدل و ... در عصر ظهور است.
 
چه کسانی امام زمان(عج) را دیده و با آن حضرت ملاقات کرده‌اند؟
نقل‌ها و گزارش‌های متعددی در کتب مختلف موجود است که افراد کثیری چه از عالمان ربانی و چه از انسان‌های عادی توفیق تشرف به محضر امام زمان(عج) و ملاقات با ایشان را داشته‌اند که از جمله این افراد مرحوم مقدس اردبیلی، شیخ مرتضی انصاری، مرحوم حسنعلی نخودکی و ... هستند که هر یک از ایشان از انسان‌های پاک و فرهیخته بوده‌اند.
 
اما نکته بسیار مهمی که در این رابطه باید گفت این است که نباید دغدغه اصلی منتظران تلاش برای دیدار و ملاقات با حضرت باشد، چرا که ورود به این فضا و دغدغه‌مند شدن نسبت به این موضوع می‌تواند موجب گرفتار شدن انسان در دام برخی افراد شیاد و دروغگو شود. بنابراین جلب رضایت حضرت است که مهم‌ترین وظیفه هر منتظر است که باید تمام دغدغه خویش را در این مسیر صرف کند.
 
آیا ایجاد حکومت اسلامی و حرکت‌های اصلاحی با اعتقاد به ظهور امام مهدی(عج) سازگار است؟
 به طور خلاصه و مختصر در این باره می‌توان گفت که با توجه به درک و برداشت دقیق و صحیح از روایات، آن دسته از حرکت‌ها و جنبش‌هایی که با ادعای مهدویت (مهدی موعود بودن) دست به قیام و خیزش می‌زنند باطل بوده و با اعتقاد به ظهور امام مهدی(عج) ناسازگار است. اما تشکیل حکومت‌های خدامحور و عادلانه که در جهت برپایی هرچه بیشتر حق و نابودی ظلم قدم بر می‌دارند عاقلانه و خردمندانه بوده و با توجه به زمینه‌ساز بودن برای ظهور امام زمان(عج)، با اعتقاد به ظهور ایشان نیز سازگار است.
 
جالب است در این رابطه به فرمایش امام خمینی(ره) بپردازیم که فرمودند: انقلاب مردم ایران نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچم‌داری حضرت حجت(عج) است که خداوند به همه مسلمانان و جهانیان منت نهد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار دهد. مقام معظم رهبری نیز در این باب فرموده‌اند اولین قدم برای حاکمیت اسلام و برای نزدیک شدن ملت‌های مسلمان به عهد ظهور مهدی موعود(عج) به وسیله ملت ایران برداشته شده است و آن، ایجاد حاکمیت قرآن است.
 
درباره حکومت حضرت مهدی(عج) چه مشترکاتی بین شیعه و سنی وجود دارد؟
در این باره می‌توان گفت که بر اساس روایات منقول در کتب روایی شیعه و اهل سنت مشترکات متعددی در این زمینه وجود دارد که به برخی از آنها از جمله حاکمیت امام مهدی(عج) بر کل جهان و فراگیر شدن اسلام، تشابه سیره حکومتی امام مهدی(عج) به سیره حکومتی پیامبر(ص)، عدالت‌محوری حضرت در حکمرانی، فراگیری رفاه و آسایش در میان مردم و فراگیری امنیت همه‌جانبه در سایه‌سار حکومت حضرت اشاره می‌شود.
 
نگاه دیگر ادیان به مسئله منجی و منجی‌گرایی چگونه است؟
تمام ادیان آسمانی و الهی(اسلام، یهود، مسیحیت) و حتی برخی از ادیان غیر الهی معتقدند که در عصر بحرانی جهان که ظلم و ستم بیداد می‌کند منجی و مصلح جهانی ظهور می‌کند و امور جهان را اصلاح و عدل را گسترش می‌دهد. نام منجی موعود در دین یهود، ماشیح و در دین مسیحیت، مسیح و در آیین زرتشت، سوشیانس و در آیین بودا، مایتریاست. اگرچه درباره نام و شخص منجی و ویژگی‌های وی در میان ادیان اختلاف نظر وجود دارد، اما برخی از نشانه‌ها و مشخصاتی که در سایر ادیان برای منجی موعود ذکر شده با خصوصیات امام زمان(عج) مطابق است.
 
کتاب «موعود شناخت» (پرسمان مهدویت)، تألیف داود ملاحسنی در 228 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و به قیمت 34 هزار تومان از سوی انتشارات بیکران دانش منتشر شده است.