جدای از این که بسیاری معتقدند جشنواره فیلم کوتاه مختص جوانان است و قرار نیست فیلم‌های این جشنواره اکران شود بنابر این خیلی لزومی بر کسب اجازه از مولف نیست، اما به هر حال در جریان قرار گرفتن نویسنده اثر کوچک‌ترین کاری است که کارگردانانی که سراغ ساخت آثار اقتباسی میروند باید انجام دهند. در پی این اعتراضات به سراغ سیدصادق موسوی مدیر عامل انجمن سینمای جوان و جواد میرهاشمی دبیر بخش «کتاب و سینما» جشنواره رفتیم تا نظرشان را در این رابطه بدانیم و این که آیا این عدم رعایت حق کپی‌رایت تاثیری در روند داوری دارد یا خیر؟
جواد میرهاشمی درباره این که برخی از نویسندگان ایرانی به اقتباس‌های بدون اجازه‌ای که از آثارشان انجام شده اعتراض کردند گفت: یک نمونه عینی آن سیامک گلشیری است که سال گذشته در جشنواره سی‌وپنجم فیلم کوتاه، فیلم «آن سوی دریاچه» اثر عماد خدابخش بر اساس داستان وی ساخته شده بود و امسال نیز فیلمی با اقتباس از داستان «رویای باغ» او به کارگردانی افشین ضیائیان ساخته شده است.
او در ادامه افزود: امسال به گلشیری گفتم فیلمی داریم که از اثر شما اقتباس شده است؛ خوشحال شد و فکر کرد اثر کسی است که با او در این زمینه صحبت کرده بود؛ گویی همزمان دو نفر روی داستان او برای ساخت فیلم کار می‌کردند؛ در واقع او دعوت بود که به جشنواره سر بزند وقتی نام کارگردان را گفتم کمی تعجب کرد. من این نقل قول را از سوی گلشیری مطرح می‌کنم، این کارگردان جوان من را دعوت کرده و من نتوانستم به او بگویم که نمی‌آیم زیرا با کلاس‌هایم تداخل برنامه دارد ولی این گله من را به او برسانید که من او را نمی‌شناسم، اشکالی ندارد که از داستان‌های من اقتباس کنند.
این کارگردان همچنین بیان کرد: ولی مشکل این است که ما می‌خواهیم این ارتباط برقرار شود؛ سالهای گذشته نیز این امر را داشتیم که فیلمسازی از یک داستانی اقتباس کرده بود و کار خوبی بود و هم در بخش ملی و هم بین‌الملل دیده شده بود؛ با نویسنده ارتباط برقرار کرده و اجازه نیز گرفته بود ولی قرار بود فیلمنامه را نویسنده ببیند و دیالوگ‌ها را بازنویسی کند که این اتفاق رخ نداده بود. هدف ما از برگزاری بخش «کتاب و سینما» این بود که این همنشینی اتفاق بیوفتد.
میرهاشمی درباره راهکارهای ارائه شده در بخش داوری جهت رفع این مشکل گفت: ما حمل را بر این صحت می‌گذاریم که فیلمی که از روی یک داستان یا کتاب ساخته می‌شود کارگردان با نویسنده آشنا باشد و اطلاع بدهد وظیفه ما در انجمن سینمای جوانان این نیست که در این زمینه پرس‌وجو کنیم و این کم لطفی فیلمسازان است.
وی افزود: شاید در سالهای آینده یک راهکار ارائه شود ولی تا امسال ملاک انجمن این بود که به صرف این که کارگردان در عنوان‌بندی ابتدایی یا پایانی بنویسد بر اساس داستانی از خانم الف یا آقای ب پس در نتیجه او اجازه اقتباس را گرفته است. در دوره‌های قبلی مواردی بوده که کارگردان معترض بود از این جهت که فیلمش در بخش «کتاب و سینما» قرار نگرفته؛ پاسخ ما این بود که حداقل شرط ادب را رعایت نکرده‌ای و باید در عنوان بندی نام نویسنده را بنویسید.
او درباره پیوند انجمن سینمای جوانان، خانه کتاب و بنیاد شعر ادبیات فارسی اظهار کرد: این سه حوزه بستری آماده کردند که روز به روز علاقه‌مندی فیلمسازان به ادبیات بیشتر می‌شود و هر چقدر فیلمسازان جوان با ادبیات آشنا شوند و این همسایگی و ارتباط بیشتر شود قطعا کیفیت فیلم‌ها بالاتر می‌رود. تجربه‌ای که پس و پشت آن داستان‌ها و نویسنده‌هاست و تجربه تکنیکی که فیلمسازان جوان در نوع روایت خودشان از کلمه به تصویرسازی دارند، کیفیت را بهتر می‌کند.
جواد میرهاشمی در پایان گفت: چنانچه ما به پنج سال گذشته برگردیم به جرات می‌توانم بگویم 80 دقیقه فیلم کوتاه اقتباسی یا با موضوع کتاب داشتیم و خوشبختانه امسال چهار سانس 90 دقیقه‌ای داریم و چه بسا اگر به ما این فرصت داده می‌شد و سالن‌های بیشتر در اختیار داشتیم با اغماض می‌توانم بگویم شش یا هفت سانس نیز می‌شد.
سید صادق موسوی نیز درباره کسب اجازه جهت ساخت فیلم اظهار کرد: اگر این اتفاق افتاده باشد امری غیر حرفه‌ای و غیر اخلاقی است و قطعا مخالف آن هستیم. قطعا اگر آثاری را ما تولید کرده باشیم حتما نویسنده را در جریان می‌گذاریم و اجازه استفاده از اثرش را می‌گیریم.
وی در ادامه افزود: اگر در جریان تولید مستقل فیلم کوتاه این اتفاق رخ داده باید آموزش داده و اطلاع رسانی شود و حقوق مادی و معنوی نویسندگان رعایت شود. اگر می‌خواهیم به این پیوند فکر کنیم حتما باید به طور جدی به این بخش توجه کنیم. البته این را هم بگویم که ما حتی درباره کتاب «این سو واقعیت، آن سو خیال» که توسط محمد قاسم‌زاده گرد‌آوری‌شده از 50 نویسنده 50 اجازه دریافت کردیم با این که داستان‌ها بارها منتشر شده بود وبرخی از نویسندگان به رحمت خدا رفته بودند با این حال سعی کردیم حقوق نویسندگان رعایت کرده و اخذ مجوز کردیم.
او همچنین درباره فروش بلیط در این دوره از جشنواره بیان کرد: در سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه برای اولین بار در تاریخ این جشنواره اقدام به فروش بلیط کردیم و خوشبختانه جشنواره امسال نیز با استقبال فراوانی همراه بود و بلیط‌ها فروخته شد. بیست‌وچهار ساعت قبل از آغاز جشنواره که فروش بلیط را شروع کردیم ظرف دوازده ساعت همه بلیط‌ها فروخته شد.
وی افزود: امسال برای اولین بار با بنیاد ادبیات داستانی مسابقه داستان کوتاه برای اقتباس را برگزار کردیم و فکر می‌کنم با توجه به جوایزی که فیلم‌های کوتاه در حوزه اقتباس بدست آورند ضرورت این پیوند بین ادبیات و سینما هرروز برای ما بیشتر روشن می‌شود و امیدواریم این کتاب‌هایی که همراه خانه کتاب منتشر شده و مسابقه‌ای که با همکاری بنیاد ادبیات داستانی فراهم کردیم باعث شود آثار بهتری در این حوزه تولید شود و سالهای آینده شاهد افزایش کمی و کیفی فیلم‌های کوتاهمان باشیم.
او همچنین درباره کیفیت آثار اقتباسی امسال اظهار کرد: به نظرم می‌رسد آثار خوبی تولید شده و ظرفیت اقتباس هم به لحاظ محتوایی و هم به لحاظ تنوع نویسندگان اصلی که فیلمسازان سراغشان میروند همچنان ظرفیت وسیع و فراوانی است و شاهدیم که کارگردانان سراغ چهره‌های جدیدتری در حوزه ادبیات هم رفتند و به نظرم روند روبه رشدی را طی می‌کند.
نظر شما