به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از کانورسیشن، در سال 2017 باستان شناسان آلمانی ویرانه‌های یک کتابخانه باستانی را در مرکز شهر کلن کشف کردند که 20هزار کتاب و نوشته خطی در آنجا وجود داشت. تحقیقات بیشتر نشان داد قدمت این کتابخانه به دوران روم باستان برمی‌گردد. بر اساس اسناد تاریخی در دوران روم باستان، ادبیات منحصر به قشر خاصی از جامعه بود ولی این کتابخانه که در بازار شهر واقع شده بود، ثابت می‌کند که همه مردم به کتاب دسترسی داشتند.
شاید کتابخانه قدیمی شهر کلن خیلی از نوشته‌های کتاب‌های تاریخ درباره روم باستان را نقض کند ولی بیشتر از تعارض با اسناد تاریخی این کتابخانه درس دیگری برای مردم دوران مدرن دارد. وقتی ثابت می‌شود که کتابخانه بخشی از بازارهای قدیمی بوده است این مسئله نیز ثابت می‌شود که کتاب و جمع‌آوری و نگهداری آن برای مردم تمام اعصار مسئله مهمی است که می‌تواند بخشی از معیشت روزانه آنها را تشکیل دهد. در حقیقت کتابخانه یا محل نگهداری کتاب‌های چاپی و کاغذی برای انسان آنقدر اهمیت دارد که این مکان در مرکز شهر و بازار اصلی شهر ساخته می‌شود. کتابخانه‌های دوران معاصر نیز هرچند در حال فاصله گرفتن از کتاب‌های چاپی هستند ولی به نظر نمی‌رسد تکنولوژی و پیشرفت آن تاثیری در کاهش علاقمندی مردم به این مکان‌ها داشته باشد.
آمارها نشان می‌دهد مردم کمتر از کتابخانه‌ها کتاب قرض می‌گیرند ولی آمارهای دیگری هم حکایت از ثابت بودن تعداد رفت و آمدهای مردم به این مکان‌هاست. به عبارتی کتابخانه‌ها در مرکز توجه مردم قرار دارد و اگر مردم کتاب هم امانت نگیرند نیز ترجیح می‌دهند حتی برای تهیه بازی‌های ویدیویی نیز به کتابخانه مراجعه کنند. اکثر کارشناسان و جامعه‌شناسان اعتقاد دارند کارکرد کتابخانه‌ها در تمام اعصار زندگی بشریت با توجه به دوره زمانی در حال تغییر بوده است و اگر در زمان معاصر هم تکنولوژی کتاب‌های چاپی را کم کرده باشد ولی هیچ وقت کتابخانه نابودشدنی نیست چون خودش را از حالتی به حالت دیگر تبدیل می‌کند.
امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به خصوص کشورهای پیشرفته و صنعتی کتابخانه‌ها در نقش ارائه خدمات اجتماعی ظاهر شده‌‌اند و حتی خدماتی نیز به بی‌خانمامان ارائه می‌کنند. از نوشته‌های بالا این برمی‌آید که مردم به کتابخانه به نوعی اعتماد دارند و این مکان‌ها را یکی از امن‌ترین مکان‌های روز کره زمین قلمداد می‌کنند. اکثر کتابخانه‌ها در کشورهای مختلف در حال تبدیل کتاب‌های چاپی به الکترونیک هستند چون نسل جدید به این نوع کتاب عادت کرده است و به نظر می‌رسد کتابخانه نیز خودش را با این مسئله وفق داده است. هم اکنون بسیاری از کتابخانه‌ها در جهان مرکز اطلاعات و آمارهای دیجیتالی محسوب می‌شوند.
در عصر معاصر کتابخانه‌ها در مقابل پیشرفت تکنولوژی قرار ندارند بلکه همراه آن خودشان را معرفی کرده‌اند. همانقدر که مکان کتابخانه برای افراد مهم است کارکرد و مورد مصرف آن نیز اهمیت دارد. یعنی کتابخانه‌ها در دنیا و عصر دیجیتال خودشان را از صرف یک مکان بودن به یک فضای ابداء و ایجاد ایده‌های نو تبدیل کرده‌اند. در عصر ویکتوریا کتابخانه‌های کشور انگلیس علاوه بر کتاب خدماتی به هنرمندان نیز ارائه می‌کردند و در کارهای صنعتی نیز مشارکت می‌کردند. کتابخانه‌های عمومی دوران رنسانس با وجود محدودیت‌های جامعه مکانی برای ابداء و اختراعات بود. حتی دولت برای تدوین سیاست‌های اقتصادی خود از مسئولین کتابخانه کمک می‌گرفت. و اینکه کتابخانه‌ها در هر جامعه‌ای می‌توانند خودشان را با شرایط جامعه تغییر دهند مسئله‌ای است که آنها را در حال تغییر نه بلکه تبدیل به انواع جدیدی کرده است و اگر قرار باشد همه کتاب‌های روی زمین هم به انواع الکترونیک تبدیل شوند، در آن موقع هنوز نمی‌توان نابودی کتابخانه‌ها را حتمی دانست چون آنها می‌دانند چگونه خودشان را تبدیل کنند و خدمات ادبی و فرهنگی به مردم آن جامعه ارائه کنند.
جمعه ۹ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۲:۵۲
نظر شما