به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از نشنال- ابراهیم نصرالله در حال حاضر یکی از مطرح‌ترین نویسندگان جهان عرب به شمار می‌آید. این نویسنده فلسطینی-اردنی اخیرا موفق به دریافت جایزه بوکر عربی برای رمان « نبرد دوم سگ» شد. داستان اصلی این رمان درباره شخصی به نام رشید است که در یک کشور ناشناخته و آینده‌گرا از مخالف سرسخت یک رژیم بی‌نام بودن به ماتریالیستی تندرو تبدیل می‌شود. این رمان بر جدال بین طمع و ارزش‌های انسانی و اخلاقی تمرکز می‌کند که این دومی به طور گسترده‌ای در جامعه نادیده گرفته می‌شود. مجله نشنال به همین مناسبت گفتوگویی خواندنی را با او داشته که شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم.
ابراهیم نصرالله را با کلمات و تعبیر خودتان معرفی کنید؟
هیچ انسانی نمی‌تواند خودش را و یا حتی افکار و عقایدش را در چند خط بیان کند. هر کتابی که تا به حال نوشته‌ام تلاشی بوده برای گفتن چیزی درباره اطرافم و آدم‌های آن. شروعش از داستانی درباره خانواده‌ام که چطور در سال نکبه از خانه و زندگی‌شان در فلسطین رانده شدند تا نوشتن درباره مردمم (فلسطین) که در 7 رمان کمدی فلسطینی که 250 سال از تاریخ مدرن فلسطین را در بر دارد به آن پرداخته‌ام. و چند دفتر شعر. اما نمی‌خواهم آن را را تنها با نوشتن درباره داستان زندگی‌ام پایان دهم. در عمان متولد شدم؛ جایی که همه زندگی‌ام را با تمام جزئیاتش در آن‌جا گذراندم و در سه تا از رمان‌هایم هم درباره‌اش نوشته‌ام.
چه زمانی شروع به نوشتن کردید و چه چیزی شما را به نوشتن ترغیب کرد؟
سال آخر دبیرستان تقریبا وقتی که 13 سال داشتم نوشتن را شروع کردم و فکر هم نمی‌کنم که کسی بتواند از عامل و محرک اصلی تصمیمی که می‌گیرد حرف بزند. شاید ترکیبی باشد از احساسات درون یک شخص که او را ترغیب می‌کند دست به قلم شود و بعد می‌فهمد نوشتن تنها ابزار بیان خود است. بنابراین حقیقتا نمی‌دانم که ما نوشتن را انتخابش می‌کنیم تا صدای خودمان شود و یا دیگری...
چه کسی بیشترین تاثیر را بر شما و یا بر روی آثارتان داشته است؟
می‌توانم بگویم از هر شاعر و نویسنده‌ای که یک کار خوب در کارنامه‌‌اش بوده و من آن را خوانده بودم تاثیر پذیرفته‌ام. همان‌طور که می‌دانید منطقه عربی ما بر همه فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان باز است و نویسنده‌ها از سراسر جهان تبدیل به جز لاینفک فرهنگ روزمره ما و زندگی ادبی ما شده‌اند.
کمی درباره تجربه صعودتان با گروهی از کودکان فلسطینی که به دست رژیم صهیونیستی مجروح شده و آسیب دیده بودند به کوه کلیمانجارو بگویید. اولین بار بود که کودکان عرب با شرایط دشواری که داشتند توانستند به یکی از بلندترین کوه‌های جهان صعود کنند و در یکی از رمان‌هایتان نیز با عنوان «ارواح کلیمانجارو» از آن نوشته‌اید؟
آن سفر تجربه منحصر به فردی بود و حامل یک پیام انسانی مهم که مقاومت را در بالاترین سطح خود به تصویر می‌کشید. چیزی را که از خلال این سفر آموختم تلاش کردم تا در رمان 380 صفحه‌ای «جنگ دوم سگ» منتقل کنم. یک تجربه غنی و تاثیرگذار که شاید ابتدای این رمان تلاش کرده یکی از این درس‌ها را منتقل کند: «درون هر انسان قله‌ای برای رسیدن وجود دارد در غیر این صورت او در قعر و انتها باقی می‌ماند.» و هم‌چنینی یاد گرفتم که چطور آن تعادل هنری را پیدا کنم- می‌توانم بگویم که ترکیبی از سادگی، پیجیدگی و دیوانگی بود که مرا قادر به نوشتن این رمان کرد. بنابراین اغراق نمی‌کنم اگر بگویم این رمان رمانی است که همیشه آرزومند نوشتنش بودم.
آیا از این که رمان «نبرد دوم سگ» برنده بوکر عربی سال 2018 شد شگفت‌زده شدید؟ درباره رقیبان دیگر خود چطور فکر می‌کنید؟
هیچ‌کس نمی‌تواند چیزی را پیش‌بینی کند. حتی محتمل‌ترین نتیجه‌ها هم همیشه عده‌ای را مبهوت خواهد کرد. این‌جا پیش‌بینی تقریبا ناممکن بود. این افتخار را داشتم همه آثاری که در مرحله نهایی این جایزه معرفی شده بودند بخوانم. و همان‌طور که در سخنرانی روز اهدای این جایزه هم گفتم، همه این‌ها رمان‌هایی بودند که به عنوان یک خواننده عاشقشان شدم و از ازین‌که آن‌ها رقیبان من هستند کمی ترس داشتم.
آیا فکر می‌کنید که ادبیات عرب امروزه می‌تواند واقعیت منطقه و مباحث گوناگون مربوط به آن را بازتاب دهد؟
ادبیات عرب بهترین بازتاب برای زندگی عرب‌ها با همه پیچیدگی‌های مخصوص به آن است. ادبیات، شفاف‌ترین تصویر از واقعیت روح انسانی و جاه‌طلبی‌های یک ملت است و علی‌رغم این‌که سایه سیاست زندگی همه ما را تحت کنترل خود درآورده ادبیات جسور‌انه‌ترین و کارامدترین ابزار برای انتقال پیام است. بنابراین ادبیات به معنای آزادی، زیبایی، عزت نفس و امیدواری است.
نتایج یک مطالعه اخیر در غرب آشکار کرد که عرب‌ها ملتی هستند که نرخ مطالعه در میان آن‌ها در پایین‌تر سطح خود قرار دارد. نظر شما درباره آن چیست؟
اعتقادی به آن ندارم. به خصوص در دهه اخیر بازگشت قابل توجهی به سمت مطالعه به ویژه در میان زن‌ها و جوان‌ها بوده‌است. من همچنین شخصا شاهد نقش ناشران در گسترش این موضوع هستم. به طوری که امروزه صنعت نشر به تجارت سودمندی تبدیل شده که تعداد زیادی از اصحاب این حرفه را میلیونر کرده است. با این همه نباید این حقیقت را نادیده بگیریم که کشورهای عربی بسیاری وجود دارند که به سبب عوامل مختلفی از جمله جنگ‌های داخلی، تحریم‌ها، سانسور و یا قوانین رژیم خود به کتاب دسترسی راحت ندارند. به همین دلیل به حقیقت این مطالعه تردید دارم. چرا که توسط یک فرد غربی بدون درک شرایط و واقعیت‌های موجود در جهان عرب انجام شده است.
آیا کتاب جدیدی از شما در آینده نزدیک منتشر خواهد شد؟
روی تریلوژی کار می‌کنم که قرن بیستم را به طور کامل در بر می‌گیرد و در واقع بخشی از پروژه کمیک فلسطینی من است. این کتاب در درجه اول به زندگی مدنی فلسطینی‌ها می‌پردازد و به داستان‌هایی از عشق، موسیقی، آواز و عکاسی اشاره دارد. همچنین واقعیت زندگی فلسطینی‌ها را از خلال سفرهای چندین نسل مختلف و مسیر زندگی‌شان مورد بررسی قرار می‌دهد.
نقش ادبیات را در روشنگری مردم به ویژه در مسائل مربوط به کل منطقه و ناآرامی‌ها و شرایط سیاسی عرب‌ها چطور ارزیابی می‌کنید؟
تردیدی وجود ندارد که ادبیات، نویسندگان و هنرمندان جهان عرب نقش جسورانه وشجاعانه‌ای را در موسیقی و آواز، نقاشی، و حضور در تئاتر و سینما داشته‌‌اند که همه این‌ها نمایانگر تصویر واقعی روح ما است. نمی‌شود زندگی روزمره عرب‌ها را بدون در نظر گرفتن این‌ها تصور کرد و علی‌رغم آن‌که هم‌چنان نویسندگان و هنرمندان عرب توسط رژیم سرکوبگر، نظام آموزشی ضعیف و سیاست عوام‌فریبانه و مبتنی بر سانسور رسانه‌ها تحقیر می‌شوند و تحت فشار و اجبار هستند، اما نویسندگان عرب هرگز از موضع خود عقب ننشستند.
سه‌شنبه ۱۵ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۰:۱۰
نظر شما