به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) غلامحسین دینانی، سخنران پایانی مراسم یادروز سعدی بود که در آرامگاه سعدی در شیراز برگزار شد.
 
دینانی در ابتدای سخنان خود سه بیت از سعدی در سه فضای فکری متفاوت خواند و گفت: شخصیت سعدی به همان اندازه که در نظم و نثر سهل و ممتنع است، پیچیده بغرنج و معماگونه است. سعدی فقیه شافعی است، متکلم اشعری در نظامیه است، سعدی به نظامیه وفادار نماند چون فرزند شیراز و رند عالم بود. 

دینانی افزود: اخلاق، سیاست و تدبیر در سخن سعدی درخشان است. متفکری غربی گفته و درست گفته است که گلستان و بوستان در حد انجیل‌های مقدس هستند. شعر به قدرت خیال زنده است و سعدی در قدرت خیال و توانایی عقل کم نظیر است و سخن سعدی جمع بین عقل نظری و عملی است.

این پژوهشگر و فیلسوف کشورمان ادامه داد: سعدی اشعری نماند، کانت باید گلستان و بوستان می خواند تا بفهمد اخلاق عملی چیست.

دینانی در ادامه با اشاره به عرفان سعدی گفت: او تنها استاد اخلاق ‌و سخن و ادیب نیست، سعدی یک عارف بزرگ و حکیم بزرگ است. مثلا می‌سراید: گر مخیر بکنندم به قیامت که چه خواهی/ دوست ما را و همه نعمت فردوس شما را. سعدی آنقدر فصیح بود که ماییم که ۷۰۰سال است به زبان او سخن می گوییم. او در گلستان از حضرت رسول نقل کرده است که من وقت هایی دارم که در آن وقت هیچ پیغمبر و فرشته‌ای نمی‌تواند حضور داشته باشد. سعدی آن وقت را همان وقتی تعبیر کرده که انسان با حق تعالی خلوت می‌کند. 

دینانی در پایان چندجمله هم درباره حافظ گفت: از حافظ هم بگویم، حافظ شیراز را ترک نکرد اما در جهان نظیر ندارد. گوته می‌گوید: ای حافظ بزرگ تو اینقدر که از می صحبت می‌گنی از می چه می‌خواهی. حافظ تو آن می هستی که جهان را مست کرده‌ای.