آنچه کتاب «رمزگشایی از زبان بدن: ارتباطات کلامی و غیرکلامی» را از همه مقالهها و کتابهای موجود متمایز میسازد، شرح جامع و کامل ارتباطات به صورت نظری و کاربردی است.
در بخشی از مقدمه کتاب میخوانیم: «نظر به اینکه چندسالی از تحریر چاپ اول کتاب «ارتباطات غیرکلامی» میگذشت و در این مدت، کتب و مقالات جدیدی در این زمینه منتشر شده بود و نیز نظر به اهمیت روزافزون این مقوله و توجه روزافزون خوانندگان به این نوع ارتباط بسیار مهم در مراودات و مذاکرات بهخصوص در گفتوگوهای چهره به چهره، به تشویق دوستان تصمیم بر آن رفت تا چاپ دوم آن منتشر شود. طبعاً لازم بود که اصلاحات و اضافاتی در چاپ جدید صورت پذیرد تا مطالب آن به روز باشد. اما وقتی که این کار آغاز شد، به مرور مطالب ارتباط کلامی، این پرسش به ذهن نگارنده خطور کرد که آیا بهتر نیست قسمتی از کتاب به ارتباط کلامی اختصاص یابد؛ هرچند سهم کمی در ارتباطات کلامی شامل ارتباط شفاهی، ارتباط نوشتاری و ارتباط دیجیتالی هم میشود که هرکدام نقشی مهم دارند و آخرین آنها یعنی ارتباط دیجیتالی، رشد فزایندهای در مراودات اجتماعی و روابط تجاری و اداری دارا است.
زندگی انسانها چنان به هم گره خورده است که دنیای بدون تعامل بین فردی قابل تصور نیست. این تعامل را ارتباط میگویند که به اشکال مختلف صورت میگیرد و ارتباطات انسانی را شکل میدهند. در ارتباطات انسانی، اطلاعات و اخبار، عقاید و افکار، آرزوها و امیال، آرا و نظریهها با بیان کلمهها، نوشتهها، ظاهر و پوشش، حریمهای اجتماعی، آهنگ صدا و زبان بدن، نمایش تصاویر و علائم، رموز و نشانها و رنگ و موسیقی مبادله میشود.
انواع ارتباطات را بسته به نوع وسیله مورد استفاده، به سه گروه متمایز تقسیم کردهاند. مبادله پیام و تسهیم اطلاعات بین افراد از طریق حرف، سخن و صحبت را ارتباط کلامی میگویند. دسته دوم ارتباط کلامی از طریقه نوشتهها و مکتوبات مبادله میشود. سومین دسته ارتباط کلامی، تعامل به صورت دیجیتالی است. در برخی از تقسیمبندیها، ارتباطات کلامی را به دو دسته ارتباط شفاهی و ارتباط تقسیم کرده و هر یک را در گروه متمایز از یکدیگر جای دادهاند.
گروه دوم ارتباطات را غیرکلامی خواندهاند که طرفین ارتباط، بدون استفاده از کلمهها و از طریق دانگ و لحن صدا، حالتهای چشم و صورت، حرکتها و تماس دست و نحوه ایستادن و نشستن، پیامها ارسال و دریافت میشود. گروه سوم؛ ارتباطات تصویری است که در آن، اطلاعات و اخبار توسط وسایل تصویری مانند عکس، نقشه، علائم، نشانهها، رنگ، پوستر، بنر و طراحیهای گرافیکی رد و بدل میشود.
اما هدف نهایی از ارتباطات، صرف ارسال و دریافت صوت نیست؛ بلکه درک کامل پیام است. مقولهای که به ارتباط مؤثر Effective Communication معروف است و این تأثیرگذاری زمانی محقق میشود که یکی از طرفین ارتباط، فکر و خواسته دیگری را قبول کرده، یا اقدام به کاری مانند تغییر روش کند تا اقدامی جدید که دقیقاً مورد درخواست طرف دیگر بوده، انجام شود و یا پس از مبادله اطلاعات، در تفسیر آن به طور یکسان توافق کرده و آرزوهای یکدیگر را برآورده سازند و یا محترم شمارند و حاصل این تفاهمها، سطح روابط طرفین را ارتقاء و یا داشتههای آنان را افزایش دهد. اما اگر این نتیجهها حاصل نشود، باید عوامل کاهنده یا بازدارنده ارتباط موثر را جستجو نمود که مهمترین آنها عدم توجه به ارتباطات غیرکلامی است. زیرا همانگونه که گفته شد بیش از 90 درصد ارتباطات غیرکلامی است.
به عبارت دیگر انسانها باید بیاموزند که چیزی بیش از آنچه هنرپیشگان تئاتر، فنون حرفهای صدا و اعضای صورت و اندامهای خود را به کار میبرند، در ارتباطات خود انجام دهند که زندگی حقیقی، فراتر از صحنه تئاتر و سینما است. به همین دلیل، هرچه فیلم و نمایش به زندگی واقعی نزدیکتر باشد، جذابتر است و به هر میزان که هنرپیشگان طبیعتتر بازی کنند، نقش خود را بهتر ایفا کردهاند.»
اما آنچه این مجموعه را از همه مقالهها و کتابهای موجود متمایز میسازد، اول شرح جامع و کامل ارتباطات به صورت نظری و کاربردی است. دوم چون پیام آن چیزی است که دریافت میشود، تردید نیست که آشنایی با ویژگیهای انواع ارتباطات و اشراف بر فنون آنها، به ارسال بهتر و کاملتر پیام کمک میکند و به میزان قابل ملاحظهای از سوءتفاهمهای احتمالی میکاهد. به همین خاطر، سعی بلیغ شده است تا با شرح ابعاد ارتباطات غیرکلامی، خواننده را آگاهتر سازد؛ هرچند که هنوز هم به میان زیادی جای کار هست.
سومین شاخص متمایز این کتاب آن است که مؤلف افزون بر شرح انواع ارتباطات کلامی و غیرکلامی، آداب و ترتیبهای درست هر یک از انواع آن از جمله سخن گفتن، نگارش، ظاهر آراسته و لباس برازنده، آداب دست دادن و حریمها، زبان بدن و کاربرد احساسها در پیام را براساس اصول و مبانی تشریفات کاربردی بینالمللی و تجارب شخصی حدود ربع قرن کار و زندگی در میان ملل متعدد دنیا، بر این مجموعه افزوده است. چهارمین و مهمترین ممیزه کتاب، ذکر آیات قرآن مجید و فرمایشهای رسول خدا(ص) و ائمه اطهار سلامالله علیهم اجمعین مرتبط با موضوعهای متعدد ارتباطات غیرکلامی است.
کتاب «رمزگشایی از زبان بدن: ارتباطات کلامی و غیرکلامی» نوشته علی محمد بیدارمغز با شمارگان هزار نسخه در 480 صفحه به بهای 35 هزار تومان توسط انتشارات کاریز روانه کتابفروشیها شده است.
نظر شما