در نشست ادبیات زنان روسیه در نمایشگاه کتاب عنوان شد
آثار گورکی صدر فهرست ترجمه آثار نویسندگان روسی به فارسی
در نشست، «بررسی چگونگی روند شکلگیری و تکوین ادبیات زنان در روسیه» عنوان شد: در میان ترجمههایی که در ایران از آثار روسی داریم، آثار ماکسیم گورکی در رتبهی اول قرار دارد. همچنین آثار چخوف، داستایفسکی و تولستوی به ترتیب در جایگاههای دوم تا چهارم قرار گرفتهاند.
به گزارش ستاد امور رسانهای و خبری سیاُمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، در این نشست مهناز نوروزی با بیان اینکه فمینیسم در روسیه چندان پررنگ نبوده است، گفت: زنان این کشور همواره از کار زیاد رنج میبردند و دغدغهشان این بود که کار کمتری بر گرده آنان قرار گیرد. در دورانی که زنان اروپایی عضو مکاتبی همچون فمینیسم میشدند، زنان روسی علاقه داشتند به آغوش خانواده بازگشته و بهواقع زن باشند. به همین دلیل بود که فمینیسم غربی در این کشور چندان رواج نیافت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: پیش از فروپاشی شوروی، استالین ایدئولوژیهای خود را به عنوان کتاب به مدارس اجبار میکرد. به همین دلیل زنان نیز بهتبع تمامیت جامعهی روسیه در فشار قرار داشتند. پس از فروپاشی روسیه، زنان در یک فضای باز سیاسی توانستند به نویسندگی و علائق خود روی آورند. در حال حاضر روز به روز به شمار زنان نویسندهی روسی اضافه میشود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تنها یک اثر از زنان ایرانی در سال 1957 ترجمه شده که رمان سووشون سیمین دانشور است و البته با نام «مرگ به خاطر زندگی» ترجمه شده است. سال 1957 هنوز جماهیر شوروی برقرار بود و ترجمهی این کتاب در این سال باعث تعجب است.
آثار ماکسیم گورکی در رتبهی اول آثار روسی ترجمهشده به فارسی قرار دارد
عضو گروه زبان روسی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در میان ترجمههایی که در ایران از آثار روسی داریم، آثار ماکسیم گورکی در رتبهی اول قرار دارد. همچنین آثار چخوف، داستایفسکی و تولستوی به ترتیب در جایگاههای دوم تا چهارم قرار گرفتهاند.
نوروزی تصریح کرد: اما چرا آثار ماکسیم گورکی از بیشترین آمار ترجمه در ایران برخوردار است؟ اکثر ترجمهها مربوط به دهههای 1930 تا 1950 است. در این سالها با غلبه و نفوذ حزب توده در ایران مواجه بودیم. ایران تشنهی انقلاب بود و به همین دلیل مترجمان نسبت به ترجمهی ایدئولوژیهای مطرح روسیه اقدام کردند. همچنین نویسندگان روشنفکر به دلیل فشارهای سیاسی با قلم، دست به روشنگری زدند.
وی اضافه کرد: پس از فروپاشی شوروی و انقلاب ایران و ایجاد آزادی نسبی، نفوذ حزب توده کمرنگ شد. انقلاب سبب شد گروه زبان روسی که قدمت زیادی در دانشگاه تهران داشت، بسته شود و فشارها سبب کاهش روابط فرهنگی ایران و روسیه شد. با این حال اکنون حدود 10 سال است که ترجمهی آثار روسی در ایران رونق دوباره گرفته است.
علاقه به زبان فارسی در روسیه، اولین بار در دوران پطر کبیر ایجاد شد
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: علاقه به زبان فارسی در روسیه، اولین بار در دوران پطر کبیر ایجاد شد. در این دوره عدهای مامور شدند تا به ایران آمده و زبان فارسی را بیاموزند؛ این در حالی است که در ایران زبان روسی در دورهی فتحعلیشاه قاجار رواج یافت و این به معنای یک فاصلهی 200 ساله است.
نوروزی تصریح کرد: متاسفانه هم مسائل سیاسی، هم دیر ظهور کردن زبان روسی در ایران و هم کمکاری ایرانیان سبب شده است تا آثار فارسی در روسیه ناشناخته باقی بماند. درحال حاضر بنیادی تحت عنوان بنیاد روس در ایران وجود دارد و کار آن تنها و تنها ترویج زبان روسی است؛ اما ایران در حوزهی معرفی زبان فارسی بسیار کمکاری به خرج داده است.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد: در روسیه ادبیات زنان ایران بیش از پیش شناخته شود و روزی برسد که با افتخار ادعا کنیم تمامی زنان نویسندهی ایرانی در این کشور شناخته شده هستند.
سیاُمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعهی نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار میشود. مجموعهی شهر آفتاب در اتوبان خلیج فارس، روبهروی حرم مطهر امامخمینی(ره) قرار دارد.
نظرات