به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،کتاب «اردشیر سیزدهم؛ مصاحبه اردشیر محصص با اردشیر محصص» نوشته کتایون نازی بگلری، یکی از آثار منحصربه‌فرد در حوزه‌ی روایت هنری و زندگی‌نامه‌نگاری است که با نگاهی خلاقانه، گوشه‌ای از جهان ذهنی و نگاه تیزبین اردشیر محصص را بازتاب می‌دهد؛ هنرمندی که نه‌تنها با طراحی‌های گزنده و طنزآلودش شناخته می‌شود، بلکه با شخصیت پیچیده و مستقلش نیز مورد توجه است.
کتاب با مقدمه‌ای روایت‌گونه از کتایون بگلری آغاز می‌شود، جایی که تلاش او برای انجام یک مصاحبه سنتی با اردشیر محصص، به تجربه‌ای متفاوت بدل می‌شود. اردشیر با رد قالب رایج پرسش‌وپاسخ، پیشنهاد می‌دهد که سوال‌ها برایش پست شود، اما هنگامی که پاسخ‌ها بازمی‌گردند، بگلری متوجه می‌شود که تمام سوال‌های او حذف شده و سوال‌های تازه‌ای به‌جای آنها نشسته‌اند؛ سوال‌هایی که محصص دوست داشت از خودش بپرسد. از همین نقطه است که کتاب تبدیل می‌شود به «گفت‌وگوی اردشیر با خودش»؛ شکلی غیرمرسوم و کاملاً شخصی از روایت.
این ساختار خاص نه‌تنها نبوغ روایی کتاب را برجسته می‌کند، بلکه ماهیت خودِ محصص را نیز بازتاب می‌دهد؛ هنرمندی مستقل، طناز، منتقد، و گریزپا که ترجیح می‌دهد به‌جای پاسخ به سوالات دیگران، خودش مسیر گفت‌وگو را تعیین کند. از دل همین فرم گفت‌وگو، مخاطب با جنبه‌های مختلف زندگی هنری و شخصی او روبه‌رو می‌شود: از تجربه‌های او در ایران و مهاجرت به نیویورک گرفته تا دیدگاه‌هایش درباره هنر، سیاست، طنز، تاریخ و حتی خاطرات شخصی.
اردشیر محصص، که به خاطر طراحی‌های تیز، گزنده و عمیقاً سیاسی‌اش شناخته می‌شود، در این کتاب همان‌قدر که هنرمند است، فیلسوف، راوی، منتقد و حتی بازیگر تئاتر ذهنی خود نیز هست. او با زبانی موجز و گاه کنایه‌آمیز، به تحلیل قدرت، استبداد، جامعه، روشنفکری و مفاهیم بنیادینی می‌پردازد که در آثار تصویری‌اش نیز رد آنها به چشم می‌خورد.
کتاب «اردشیر سیزدهم» نه‌فقط یک مصاحبه یا زندگینامه، بلکه سندی است از نحوه روایت‌گری یک هنرمند از خودش؛ روایتی که در آن مرز میان واقعیت، طنز، خیال و تاریخ در هم می‌ریزد. در این گفت‌وگوی درونی، محصص از قدرت تصویر و کلمه بهره می‌گیرد تا جهانش را بدون واسطه توضیح دهد.
کتایون بگلری با نگاه احترام‌آمیز اما بی‌واسطه، این فرآیند را ثبت کرده است؛ نه در مقام خبرنگار یا پژوهشگر صرف، بلکه به‌عنوان کسی که اجازه داده محصص خودش را آن‌گونه که می‌خواهد، نمایش دهد. نتیجه‌اش کتابی است که بیش از آنکه درباره اردشیر باشد، از خودِ اردشیر است؛ با زبانی که خاص اوست، با طنزی که امضای اوست و با نگاهی که تنها از ذهن او برمی‌آید.
در مجموع، «اردشیر سیزدهم» کتابی خواندنی برای علاقه‌مندان به هنر مدرن ایران، طراحی سیاسی، طنز تلخ، و البته روایت‌های متفاوت و خلاقانه زندگی‌نامه‌ای است. این کتاب نه‌تنها زندگی اردشیر محصص را مستند می‌کند، بلکه روشی تازه برای گفتگو با هنرمندانی ارائه می‌دهد که تمایلی به کلیشه‌های معمول ندارند.
نظر شما