سال 87 در حالي آغاز شد كه شاهد درگذشت بسياري از چهرههاي شناختهشده و تاثيرگذار ايراني و غيرايراني در عرصه فرهنگ و ادب بوديم. چهره هايی که هر یک آثاری را مکتوب و خوانندگان بسیاری را ترغيب کردهاند تا آثارشان را بخوانند./
«فريدون آدميت» مورخ معاصر ايراني
اين مورخ پس از تحمل ماه ها بيماري 10 فروردين ماه چشم از جهان فروبست. وي اسفند ماه سال گذشته چند روز در بيمارستان بستري شده بود. از جمله آثار «فريدون آدميت »مي توان به كتاب «امير كبير» و «ايران» اشاره كرد.
«ملكشاهي»، استاد فلسفه
«حسن ملكشاهي»، استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران20 فروردين ماه در بيمارستان طالقاني تهران درگذشت.
وي متولد 1307 در بابل بود و علاوه بر تدريس فلسفه، كتابهاي متعددي را در اين زمينه تأليف و تصحيح كرده است.
«گئوركي استو»، نويسنده بلغاري
«گئوركي استو» جنايي نويس مشهور بلغاري ،23 فروردين ماه به دليل شدت جراحات وارده بر اثر شليك گلوله به سر او توسط مسلحان ناشناس درگذشت.
روزنامه «صوفيا اكو» اعلام كرد: اين نويسنده كه تاكنون چندين اثر داستاني و غيرداستاني از او به چاپ رسيده، پس از اصابت گلوله به بيمارستان انتقال يافت و پس از جراحي مغز درگذشت.
«پروين دولتآبادي»، بنيانگذاران شعر كودك
«پروين دولتآبادي» يكي از بنيانگذاران شعر كودك نيز سحرگاه روز 27 فروردين ماه در سن 84 سالگي درگذشت.
وي با همكاري «ليلي ايمن آهي» به گردآوري گنجينه ادبيات كودكان پرداخت. وي همچنين از ويراستاران بخش كتابهاي كودكان انتشارات "فرانكلين" بود.
«بر قايقابرها»، «شوراب»، «هلال نقرهسا»، «آتش و آب» ، «باز ميآيد پرستو نغمهخوان»، «گنجشك و وزغ»، «شهر سنگ»، ، «در بلورين جامهي انگور»، «گذري در ادبيات كودكان» و «جمجمك برگ خزان» آثار او را شامل ميشوند.
«امه سزر»، شاعر و پدر ادبيات سياهپوست
«امه سزر»، شاعر و سياستمدار كه از وي به عنوان پدر ادبيات سياهپوستي ياد ميكنند، 30 فروردين ماه، در سن 94 سالگي درگذشت.
سزر در بيمارستان «پير زوبدا كيتمن» در شهر «فورت دو فرانس» كه از 9 آوريل در آن بستري بود، درگذشت.
وي چهارده اثر در زمينه شعر و نمايشنامه منتشر كرده و دهها كتاب در زمينه ادبيات سياهپوستي نوشته است.
سزر چهل و هشت سال نماينده «فور دو فرانس» در مجلس ملي فرانسه و پنجاه و شش سال شهردار اين شهر بود.
«عبدالقادر منيازوف»، عضو تاجيكي فرهنگستان زبان فارسي
«عبدالقادر منيازوف» عضو پيوسته خارجي فرهنگستان زبان و ادب فارسي 15 ارديبشهت ماه درگذشت.
وي سال 1930 ميلادي ( 1309 هجري شمسي) در تاجيكستان متولد شد و داراي مدرك دكتراي فيلولوژي و عضو وابسته فرهنگستان علوم تاجيكستان بود.
برخي از آثار وي عبارتند از: اشعار منتخب (نمونههاي اشعار استاد عيني)؛ كلّيات صدرالدّين عيني؛ عيني در خاطرات دوستان و شاگردان (مشاركت در تحرير)، اديبان تاجيكستان.
همچنين او در تأليف كتابهاي زير همكاري داشتهاست: كتابهاي درسي ادبيات دوره متوسّطه، تاريخ معاصر تاجيكستان، فرهنگ روسي به تاجيكي، صرف و نحو تاجيكستان و فرهنگ زبان تاجيك.
«علي الله وردي خاني»، استاد اخلاق
«علي اللهورديخاني»، اهل عرفان و استاد اخلاق، 29 ارديبهشت ماه در سن 86 سالگي در تبريز درگذشت. پيكر اين معلم اخلاق در قم به خاك سپرده شد.
«علي الله ورديخاني» سال1301 هجري شمسي در تبريز متولد شد و در دوران تحصيل از محضر بزرگاني چون آيات عظام ميرزا حسن زنوزي (معروف به چايكناري)، ميرزا علي زنوزي و مستنبط بهره برد.
از وي كتابهاي «مبدأ و معاد» و «نبوت و امامت» توسط انتشارات آستان قدس رضوي و كتابهاي «سفر به كعبه جانان» در سه جلد و «كعبه مصباح الطاهرين» از انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده اند.
«پيير فوژيرولا»، فيلسوف فرانسوي
«پيير فوژيرولا» فيلسوف، جامعهشناس و مردمشناس فرانسوي، 11 خردادماه در سن 85 سالگي در پاريس درگذشت.
خبرگزاري فرانسه در اين زمينه اعلام كرد: «فوژيرولا» استاد جامعهشناسي دانشگاه پاريس بود. وي چندين كتاب نوشته و منتشر كرده است كه از آن ميان ميتوان به «ملت مترقي و اضمحلال جوامع مدرن»، «انقلاب فرويدي»، «دگرگوني بحران؛ نژادپرستيها و انقلابها در قرن بيستم»، «ماركسيسم زير سوال»، «تاريكانديشي معاصر» و «تلويزيون و آموزش اجتماعي زنان» اشاره كرد.
«سمير العيادي»، نويسنده تونسي
«سمير العيادي» رماننويس، نمايشنامهنويس و يكي از چهرههاي فرهنگي تونس ،12 خردادماه، در سن 61 سالگي درگذشت.
وي در طول حيات خود آثار بسياري را خلق كرد و بر نسل معاصر نويسندگان تونسي تأثير گذاشت.
«سمير العيادي» پايهگذار چند جريان مهم ادبي كشورش نيز بود.
«سندباد»، «زن صبور» و «آرزو اينگونه كشته ميشود» از جمله كتابهاي «سمير العيادي» اند.
«نادر ابراهيمي»، داستاننويس معاصر ايران
زنده ياد «نادر ابراهيمي» داستاننويس معاصر ايران، 16 خردادماه در سن 73 سالگي بر اثر بيماري درگذشت.
«نادر ابراهيمي» 14 فروردين سال 1315 در تهران به دنيا آمد.
در سال 1342 نخستين كتاب خود را با عنوان «خانهاي براي شب» به چاپ رسانيد كه داستان «دشنام» در آن با استقبالي چشمگير مواجه شد.
تا سال 1380 علاوه بر صدها مقاله تحقيقي و نقد، بيش از صد كتاب از او چاپ و منتشر شده است كه در برگيرنده داستان بلند (رمان) و كوتاه، كتاب كودك و نوجوان، نمايشنامه، فيلمنامه و پژوهش در زمينههاي گوناگون است.
«ژاك فرانسيس رولان»، نويسنده فرانسوي
«ژاك فرانسيس رولان» نويسنده فرانسوي و خالق بيش از 10 رمان، 8 خردادماه، در سن 85 سالگي در فرانسه درگذشت.
خبرگزاري فرانسه اعلام كرد: «ژاك فرانسيس رولان» سال 1984 بابت نوشتن كتاب «يك يكشنبه به ياد ماندني نزديك پادگان» برنده جايزه بزرگ آكادمي فرانسه شد.
«رولان» كه در سال 1922 به دنيا آمده بود، نخستين رمانش را با نام «سقوط بارسلون» در سال 1952 منتشر كرد.
وي در سالهاي 1956 تا 1959 سردبيري ادبي مجله نوول ابزرواتور را بر عهده داشت.
از ديگر آثار «ژاك فرانسيس رولان» ميتوان به «پان بزرگ مرد»(1965) و «كاپيتان بزرگ»(1976) اشاره كرد.
«ماريو ريگوني استرن»، نويسنده ايتاليايي
«ماريو ريگوني استرن» نويسنده ايتاليايي و خالق رمان «گروهبان در برف» ،۲۹خردادماه،در سن 86 سالگي در آسياگو (شمال ايتاليا) درگذشت.
«ريگوني استرن» يكي از چهرههاي ادبيات معاصر ايتاليا به شمار ميرفت و داستانهايش متأثر از جنگ جهاني دوم و تجربياتش در زندان بود.
وي كه اول نوامبر 1921 به دنيا آمده بود، با چاپ رمان «گروهبان در برف» در سال 1954 به شهرت رسيد و به يكي از نويسندگان تأثيرگذار قرن بيستم تبديل شد.
اين رمان درباره جنگ جهاني دوم و آوارگي سربازان ايتاليايي در روسيه است.
«الينور ليون»، نويسنده انگليسي ادبيات كودك
«الينور ليون» نويسنده انگليسي داستانهاي كودكانه ،۴ تیرماه در هشتاد و شش سالگي درگذشت.
این نویسنده نزديك به بيست جلد آثار كودك نگاشته و بيشتر آنها را در ساليان پس از جنگهاي جهاني منتشر كرده است.
دختران و پسران داستانهاي «الينور ليون» كودكان حساسي بودند و ارتباط آنها با بزرگترها مهمترين دغدغه آثار «ليون» در طول اين ساليان بوده است.
از ديگر موضوعات مورد علاقه «ليون» در حوزه ادبيات كودك، پرداختن به عدالت، آزادي و دلسوزي در ارتباط با كودكان بوده است.
«منصور بنيمجيدي»، شاعر
«منصور بنيمجيدي» شاعر، پس از يك سال مبارزه با بيماري سرطان 11 تیرماه، در سن 53 سالگي در شهر آستارا درگذشت. مجموعه شعر «ديگر نميتوانم شاعر بمانم»، «بهاري از خاكستر پاييز»، «بانوي باد شبنامه پخش ميكند» از جمله آثار اين شاعر است.
«محمدمهدي فولادوند»، مترجم قرآن کریم
محمدمهدي فولادوند، مترجم قرآن كريم ،۱۵تیرماه در سن 88 سالگي چشم از جهان فرو بست.
وي قرآن، نهجالبلاغه و صحيفه سجاديه را به فارسي برگردانده است. بسياري از مترجمان قرآن، ترجمه وي را از قرآن كريم ، بهترين ترجمه دانستهاند.
ترجمه رمان «مادام بواري» نوشته گوستاو فلوبر از ديگر آثار وي است.
فولادوند در كتابي كه چندين دهه قبل درباره خيام نوشته بود، مقبره اين شاعر را به كلاهكهاي چاههاي نفت تشبيه كرده بود. وي معتقد بود مزار بسياري از شاعران و نويسندگان در ايران به لحاظ زيباييشناسي جذاب نيستند.
«ويليام بوچان» نويسنده انگليسي
«ويليام بوچان» نويسنده و فرزند «جان بوچان» رماننويس معروف انگليسي ،۲۱ تیرماه در سن نود و دو سالگي درگذشت.
روزنامه گاردين گزارش داد: «بوچان» در عمر خود به جز رماننويسي به مينياتور و نشر كتاب نيز علاقهمند و از ناشران معروف انگلستان بود. وي همچنين چند سالي دستيار «آلفرد هيچكاك» كارگردان معروف بود. در سالهاي 1940 به داستاننويسي روي آورد و چندين داستان او در نشريات ادبي آمريكا منتشر شد.
«گاستون كومپر» ،نويسنده بلژيكي
«گاستون كومپر» نويسنده بلژيكي، ۲ تیرماه در سن هشتاد و چهار سالگي درگذشت.
«گاستون كومپر» رمانهايي چون «من، لويي ششم» و «هندسه غيبت» را نوشته بود.
«كومپر» پيش از اين در سال 1978 جايزه ادبي «روسل» را به خاطر رمان «پرتره پادشاه مهجور» از آن خود كرد و همچنين در سال 1988 جايزه بزرگ بينالمللي زبان فرانسه از سوي موسسه بينالمللي نويسندگان فرانسويزبان به «گاستون كومپر» اهدا شد.
«متيو بروسكولي» پژوهشگر
«متيو بروسكولي» نويسنده و محقق آثار نويسندگان «نسل گمشده» به ويژه «اسكات فيتز جرالد» 18 مردادماه درگذشت.
روزنامه گاردين گزارش داد: «متيو بروسكولي» استاد زبان و ادبيات انگليسي دانشگاه كاروليناي جنوبي آمريكا بود.
«نسل گمشده» به نويسندگاني گفته ميشود كه در زمان جنگهاي جهاني و به سبب وضع اقتصادي بد آمريكا به پاريس مهاجرت كرده و در آنجا ساكن بودند.
وي در طول زندگي خود نزديك به 50 عنوان كتاب درباره زندگي و آثار «اسكات فيتزجرالد» منتشر كرد. زندگينامه وي از «فيتزجرالد» كه در سال 1981 منتشر شد، مهمترين و معتبرترين زندگينامه اين نويسنده «نسل گمشده» به حساب ميآيد.
«بروسكولي» همچنين دايرهالمعارف زندگينامه ادبي را نوشته است كه در اين كتاب زندگي نزديك به 12 هزار نويسنده و چهره ادبي را به رشته تحرير درآورده است.
«سيمون گري»، نويسنده و نمايشنامهنويس انگليسي
«سيمون گري» نويسنده و نمايشنامهنويس انگليسي 18 مردادماه در سن هفتاد و يك سالگي درگذشت.
«سيمون گري» در جزيره هيلينگ انگلستان به دنيا آمد. وي در طول عمر خود سي نمايشنامه نوشت و همچنين چندين فيلمنامه و خاطرات منتشر كرد. «سيمون گري» همچنين پنج رمان منتشر كرد اما بيشتر شهرت ادبي خود را مديون خاطرات طنزآميزش است. كتاب آخر وي كه چند ماه پيش از مرگش منتشر شده بود، «آخرين سيگار» نام داشت.
«مردم ساده» و «قلبهاي شكسته» از رمانهاي معروف «سيمون گري» و «شانس چاق» و «روزنوشتهاي سيگار» از كتابهاي خاطرات وي بودند.
«فريدون فاطمي»، مترجم و ويراستار
«فريدون فاطمي» مترجم و ويراستار آثاري در زمينه فلسفه و علوم انساني، 19 مردادماه در سن 58 سالگي درگذشت.
«فريدون فاطمي» مترجم به دليل يك بيماري مزمن ريوي پس از سالها بيماري در بيمارستان پارس درگذشت.
وي سال 1329 متولد شد. او آثاري را در حوزههاي فلسفه، تاريخ، سياست، اقتصاد و جامعهشناسي ترجمه كرده است.
از آثار او ميتوان به «دانشنامه مزديسنا: واژهنامه توضيحي آيين زرتشت»، ترجمه «پژوهشهاي فلسفي» اثر لودويك ويتگنشتاين، «فلسفه تحليلي در قرن بيستم» اثر اورام استرول، «انديشههاي هوسرل» نوشته ديويد بل، «دوگانگي واقعيت/ارزش» اثر هيلري پانتم، «پنجاه متفكر بزرگ معاصر، از ساختارگرايي تا پسامدرنيته» اثر جان لچت اشاره كرد.
«محمود درويش» شاعر مبارز فلسطيني
«محمود درويش» شاعر مبارز فلسطيني كه در بيمارستاني در شهر تگزاس آمريكا بستري بود، 19 مردادماه بر اثر حمله قلبي درگذشت.
وي پس از عمل و در ساعات پاياني زندگي خود شعري را با عنوان «مرگي كه شكستش دادم!» در بستر مرگ سرود.
اين شاعر مبارز فلسطيني سال 1941 در البروه روستاي شرقي عكا متولد شد. در سال 1948 پس از اشغال فلسطين به وسيله صهيونيستها آوارگي را تجربه كرد.
گنجشگهاي بيبال، برگهاي زيتون، عاشقي از فلسطين، تحت بيگانه و موقعيت محاصره، از كتابهاي اين شاعر است.
«جورج فرت»، نويسنده ايالات متحده
«جورج فرت» نويسنده، نمايشنامهنويس و بازيگر تئاتر آمريكايي نيز هفته اخير در سن هفتاد و پنج سالگي درگذشت.
«فرت» در شيكاگو آمريكا به دنيا آمد. وي در دانشگاه نورتوست تئاتر خواند و سپس آن را دانشگاه كلمبيا ادامه داد.
«فرت» به نمايشنامه نويسي علاقهمند بود و بيشتر از آنكه بازيگري كند، نمايش نوشت.
وي در حوزه نمايش جوايز متعددي را از آن خود كرد كه جايزه معتبر «توني» و «دراما دسك» از آنها هستند.
نظر شما