به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «نمایشگاه و همایش ملی هشتادمین سال تاسیس نهاد مردم‌شناسی در ایران» دوشنبه یکم آذرماه در سالن کنفرانس پژوهشگاه میراث فرهنگی برگزار شد.

پژوهشکده مردم‌شناسی در سال ۸۵ هفتادمین سال تاسیس نهاد مردم‌شناسی در ایران را گرامی داشت و اکنون در سال ۹۵ این پژوهشکده هشتادمین سال تاسیس این نهاد را گرامی خواهد داشت. به همین مناسبت برنامه‌ای در روزهای ۲۲ و ۲۳ آذرماه در موزه ملی ایران برگزار می‌شود و مراکز و سازمان‌های مختلف مرتبط با حوزه مردم‌شناسی از جمله موزه ملی ایران، دانشگاه آزاد اسلامی، انجمن انسان‌شناسی ایران، مرکز اسناد فرهنگی آسیا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، موسسه ایکوم، باغ موزه دفاع مقدس و ... به معرفی فعالیت‌ها و پژوهش‌های انجام شده و آثار انتشاراتی می‌پردازد.

حسن‌زاده گفت: نمایشگاه و همایش «هشتادمین سال تأسیس نهاد مردم شناسی در ایران» در روزهای 22 و 23 آذرماه امسال همزمان با آغاز هفته پژوهش توسط پژوهشکده مردم‌شناسی و همکاری 25 موسسه همچون موزه ملی، دانشگاه آزاد اسلامی، انجمن انسان‌شناسی، مرکز اسناد فرهنگی آسیا و... در موزه ملی ایران برگزار می‌شود.

وی افزود: شروع فعالیت‌های مردم‌شناسی در شکل پیش مدرن با آثار ارزشمند ابوریحان بیرونی همراه است و تفکر مدرن انسان‌شناسی در حوزه غیر آکادمیک از عصر مشروطه در ایران آغاز شد؛ زمانی که جایگاه مردم، انسان و فرهنگ برجسته می‌شود.

حسن‌زاده با اشاره به تأسیس نهاد مردم‌شناسی در سال 1315 تصریح کرد: هر جا که چشم‌اندازی از فرهنگ وجود داشته باشد تفکر مردم‌شناسی حضور دارد.

وی با اشاره به برگزاری جشن هفتادمین سال نهاد مردم‌شناسی توسط میر شکرایی در کرمان اظهار کرد: امسال نیز پژوهشکده مردم‌شناسی بنابر وظیفه و به عنوان یکی از مراکز مهم این حوزه و شاید تنها مرکز مطالعه مردم‌شناسی در ایران هشتادمین سال تأسیس این نهاد مردمی را با کمک موسسات و انجمن‌ها گرامی می‌دارد.

رییس پژوهشکده مردم‌شناسی افزود: در هشتاد سالی که از عمر مردم‌شناسی ایران می‌گذرد مردم‌شناسان بزرگی کوشیدند تا برخود آگاهی مردم ایران نسبت به غنای فرهنگی خودشان بیفزایند و حاصل این تلاش‌ها شناسایی لایه‌های عمیق هویت فرهنگی ایران و یادآوری صلح‌آمیز و متنوع بودن آن است.

وی با بیان اینکه در دهه‌های اخیر رابطه توسعه پایدار توسط مردم شناسان مطرح شده است، تصریح کرد: مردم‌شناسان مفتخر هستند که پیشگام معرفی دیدگاه و افق فکر مردم نه به عنوان امری پیش پا افتاده بلکه به صورت امری خود آگاه به جامعه بوده‌اند.

تأسیس نخستین موزه مردم‌شناسی توسط معلمان وزارت فرهنگ

سید احمد محیط‌طباطبایی، مشاور ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دیگر سخنران این نشست برگزاری این همایش را یادآوری بازنگری و نیاز یک جامعه برای تشکیل نهاد مردم‌شناسی و آن چیزی دانست که در این هشتاد سال بر این نهاد گذشته است که درک آن می‌تواند راهنمای آینده برای ادامه راه باشد.

وی با اشاره به تاریخچه تأسیس نهاد مردم‌شناسی از مرکز فرهنگ عامه در وزارت معارف و تبدیل آن به پژوهشکده مردم شناسی افزود: اینکه چرا مرکز فرهنگ عامه به پژوهشکده تبدیل شده نشان از نگاه پژوهشی است که غالب بر فعالیت‌های مردم‌شناسی کشور است و اگر این نگاه بر حوزه‌های دیگر نیز برسد بسیار پر فایده خواهد بود.

رئیس ایکوم ایران نهادینه شدن مراکز فرهنگی را نتیجه تحول انقلاب بزرگ مشروطه درایران و تشکیل موسسات مختلف در حوزه دانشی و معرفتی دانست و گفت: مردم‌شناسی جدای از بدنه فرهنگی کشور نیست بلکه هر جایی که سخن از میراث فرهنگی به میان می‌آید انسان‌هایی حضور دارند که این میراث متعلق به آن‌هاست و این جاست که اهمیت مردم‌شناسی بیشتر می‌شود.

وی با اشاره به تأسیس نخستین موزه مردم‌شناسی کشور که  نتیجه فعالیت معلمان وزارت فرهنگ در سطح کشور بوده است تصریح کرد: تأسیس این موزه  نشان می‌دهد افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند حتما نباید مهر اداره فرهنگ عامه یا مردم‌شناسی داشته باشند و هر کسی با  درک، معرفت و منشی در هر حوزه‌ای می‌تواند به قضایا نگاه انسانی داشته باشد.

محیط‌طباطبایی اظهار امیدواری کرد که اهمیت مردم‌شناسی، درک و کمبودهای اساسی موجود در این حوزه نظیر نهاد موزه مردم‌شناسی با برگزاری این همایش بررسی شود.

تشکیل بانک اطلاعاتی مردم‌شناسان

پرویز فیضی، دبیر اجرایی همایش هشتادمین سال تأسیس نهاد مردم شناسی در ایران نیز در این نشست گفت: پژوهشکده مردم‌شناسی در این همایش تمامی کتاب‌هایی که توسط  این مرکز به چاپ رسیده است را در معرض نمایش قرار خواهد داد.

وی افزود: بانک اطلاعات مردم‌شناسان ایران در قالب این همایش تشکیل خواهد شد و این امکان را برای تمام فارغ‌التحصیلان رشته مردم‌شناسی فراهم خواهد کرد تا با ثبت نام در این بانک و ضمن همکاری با پژوهشکده مردم‌شناسی در حوزه‌های مختلف از آخرین رویدادهای مرتبط با مردم‌شناسی در ایران آگاه شوند.

دبیر اجرایی همایش هشتادمین سال تأسیس نهاد مردم شناسی در ایران با اشاره به همکاری موسسات مختلف حوزه مردم‌شناسی در این همایش تصریح کرد: تلاش این پژوهشکده بر نزدیکی نهادهای مردم‌شناسی کشور استوار است.

گسترش روابط بین‌الملل در حوزه مردم‌شناسی

مهرداد عربستانی، انسان‌شناس و عضو هیأت علمی گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نیز در سخنانی با اشاره به دیرینه بودن تفکر مردم‌شناسی در فرهنگ ایرانی‌ها تصریح کرد که نهاد مردم‌شناسی با وجود فعالیت 80ساله‌اش به‌صورت رسمی هنوز در حال تثبیت و استقرار است.

وی برگزاری همایش هشتادمین سال تأسیس نهاد مردم شناسی در ایران را باعث هم‌افزایی در حوزه مردم‌شناسی دانست و گفت: پژوهشکده مردم‌شناسی به طور خاص متولی امر پژوهش در حوزه مردم‌شناسی کشور است.

این انسان‌شناس اظهار کرد: پژوهشکده مردم‌شناسی در سال‌های اخیر تحولات زیادی را پشت سر گذاشته و فراتر از فعالیت سازمانی خودش پیش رفته به نحوی که در حوزه‌هایی نظیر آموزش و توسعه شاخه‌های مختلف مردم‌شناسی فعالیت می‌کند و این تعهد به حوزه مردم‌شناسی همواره مد نظر این پژوهشکده بوده و هست.

عربستانی با تأکید بر ضرورت گسترش روابط بین‌المللی در پژوهشکده مردم‌شناسی تصریح کرد : هر نهاد علمی که جنبه آکادمیک دارد باید ارتباط جهانی‌اش را حفظ کند زیرا در غیر این‌صورت افت خواهد کرد که این مهم خوشبختانه در دستور کار پژوهشکده مردم‌شناسی قرار گرفته است.

سعید تقوی، مسئول امور اقلیت‌های دینی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دیگر سخنران این نشست با اشاره به اینکه ایرانیان زرتشتی، مسیحی و کلیمی اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی ایران هستند، گفت: تمامی مراکز فرهنگی آنها در کمال امنیت و آرامش در حال فعالیت هستند.

به مناسبت هشتادمین سال تأسیس نهاد مردم‌شناسی در ایران کتاب‌های «مجموعه مقالات میراث روایی» به کوشش مریم نعمت طاووسی ، «گذری بر جهان فرهنگی انسان» به کوشش مریم امینی ، «تحلیل افسانه سنگ صبور، فرانمود علمی و دنیای آرمانی» کارن میلر با ترجمه مهرداد وحدتی ، «مردم‌شناسی» به کوشش بهمن رحیمی، ژیلا مشیری، مریم عباسی با همکاری اعضای پژوهشکده مردم‌شناسی، «بازاندیشی مردم‌شناسی بصری» اثر مورفی با ترجمه مهرداد وحدتی منتشر می‌شود.

کتاب‌های میراث نیایش، کتاب هشتم مرگ، مجموعه مقالات مردم‌شناسی جزیره قشم، کتاب چهارم نوروز، میراث صلح، کتاب مردم‌شناسی غذا و مردم‌شناسی زیست محیطی نیز تا پایان سال 1395 منتشر خواهد شد. 

سه شماره از فصلنامه پژوهشی مردم و فرهنگ، نشریه تخصصی و پژوهشی پژوهشکده مردم‌شناسی در ایران در این همایش رونمایی خواهد شد.