جهش فوق‌العاده در حوزه نشر همراه هوشمند
جواد موحد، مدیر اجرایی نهمین نمایشگاه رسانههای دیجیتال در گفت‌وگو با خبرنگار (ایبنا) ضمن اشاره به آمار حضور ناشران دیجیتال در این دوره از نمایشگاه درباره وضعیت نشر دیجیتال در ایران گفت: «130 ناشر دیجیتال برای حضور در این دوره از نمایشگاه اعلام آمادگی کردند که با توجه به شرایط «شهر آفتاب» و برگزاری نخسین دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در این منطقه، فقط موقعیت حضور 120 ناشر فراهم شد. برخی از ناشران نیز به‌صورت مشارکتی در این دوره به عرضه محصولات خود اقدام کرده‌اند.»
وی ادامه داد: «حوزه نشر دیجیتال در سالهای گذشته دستخوش تغییراتی شده بهعنوان نمونه در چند سال اخیر در حالی شاهد افول جایگاه نشر دیجیتالِ «برحامل» بوده‌ایم که در حوزه «همراه هوشمند» یک جهش فوق‌العاده رخ داده است. بنابراین ناشران باید متناسب با رشد فناوری توانایی خود را برای تولید محتوا در بستر‌های نوین افزایش دهند. شاید ناشر سنتی که در چند سال گذشته نسبت به این حوزه بی‌اعتماد و ناآشنا بود در شرایط فعلی به نشر دیجیتال توجه نشان دهد.»
فعالیت 15 درصد ناشران الکترونیک در حوزه نشر دیجیتال
موحد درباره میزان مطابقت فعالیت ناشران حاضر در نهمین نمایشگاه رسانههای دیجیتال با تعریف استاندارد از نشر دیجیتال معتقد است: «حداقل 15 درصد از ناشران حاضر در این دوره از نمایشگاه در حوزه نشر دیجیتال کتاب به معنای واقعی به تولید محصول اشتغال دارند و البته جزو پیشگامان محسوب می‌شوند.»
مدیر اجرایی نهمین نمایشگاه رسانههای دیجیتال ادامه داد: «عمده ناشران حاضر در نهمین نمایشگاه رسانههای دیجیتال در حوزه نشر «برحامل» فعالیت و 50 درصد از ناشران محصولات خود را در قالب لوح فشرده یا نشر «برحامل» ارائه میکنند. اما در مجموع همه ناشران حاضر در ردیف فعالان نشر الکترونیک تعریف می‌شوند.» مدیر اجرایی نهمین نمایشگاه رسانههای دیجیتال همکاری مبتنی براعتماد متقابل بین ناشران سنتی و دیجیتال را در تقویت جایگاه نشر دیجیتال موثر می‌داند.
وی ضمن تایید حضور برخی شرکت‌های تبلیغات کالاهای غیرکتابی در بخش ناشران دیجیتال درباره دلایل حضور این شرکتها در فضای نمایشگاه کتاب اظهار کرد: فروشگاه‌های الکترونیک که فعالیت غیرکتابی دارند نیز مجوز لازم را برای معرفی خود در این دوره از نمایشگاه اخذ کرده‌اند. این شرکتها کالاهای ایرانی را تبلیغ میکنند. در سالهای گذشته عنوان کلانِ «نشر دیجیتال» درنظر گرفته شده بود و در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، عنوان این بخش عمومیت و به «رسانههای دیجیتال» تغییر پیدا کرده تا همه خانواده این حوزه در این رویداد فرهنگی حضور داشته باشند؛ البته در صورت مهیا بودن امکانات فضای مستقلی برای حضور فروشگاه‌های اینترنتی در نظر می‌گرفتیم.»
آینده نشر دیجیتالی است
اسماعیل آذری، بنیان‌گذار و مدیرعامل گروه فرهنگی «آوا‌نامه» نیز گفت: «روزبه‌روز شاهد توجه بیشتر ناشران مکتوب به نشر دیجیتال هستیم به‌طوری که بسیاری از ناشران مطرح دنیا محتوای خود را بر بستر‌های متنوع الکترونیک در اختیار مخاطبان خود قرار می‌دهند.» وی با اشاره به برگزاری نهمین دوره نمایشگاه رسانههای دیجیتال همزمان با بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران نشر دیجیتال را در ایران فعالیتی جوان دانست که نیازمند توجه بیشتر از سوی فعالان این عرصه و مسئولان فرهنگی است.
وی به پیش‌بینی خود درباره آینده نشر اظهار کرد: «بلاشک آینده نشر دیجیتالی خواهد بود. دوستداران کتاب می‌توانند با یک دستگاه هوشمند الکترونیکی مانند تبلت صاحب کتابخانه‌ای چند هزار جلدی باشند.» این فعال حوزه نشر دیجیتال معتقد است هرچند که ظرفیت مکانی نهمین نمایشگاه رسانههای دیجیتال بسیار کوچک‌تر از ظرفیت ناشران عمومی است اما به‌طور قطع این وضعیت در چند سال آینده جابه‌جا خواهد شد.»
تعداد ناشران کتاب دیجیتال به 50 ناشر نمی‌رسد
آذری، جانمایی غرفه ناشران در بخش رسانههای دیجیتال را که موجب حذف تعدادی از ناشران شده نامناسب می‌داند. وی یادآوری می‌کند برگزاری بیست و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در «شهر آفتاب» تجربه نخست متولیان و ناشران است.
وی که در نخستین دوره جشنواره کتاب‌های مجازی به انتخاب کاربران بهعنوان ناشر برگزیده تجلیل شد معتقد است درصورتی که هر یک از فعالان حوزه نشر الکترونیک جداگانه در بخش‌های مجزا از جمله کتاب‌های صوتی، کتاب‌های دیجیتال، نرم‌افزار‌ها و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی در نمایشگاه حاضر شوند ایده‌آل است؛ اما با توجه به تعداد ناشران دیجیتال در کشور که به‌نظر می‌رسد از 30 یا 40 ناشر تجازو نمی‌کند حضور همه فعالان این حوزه در یک بخش چندان عیب محسوب نمی‌شود.
بنیان‌گذار و مدیرعامل گروه فرهنگی «آوا‌نامه» ادامه داد: تاسیس یک سازمان مستقل برای ناشران دیجیتال کتاب کمی زود به‌نظر می‌رسد. ناشران دیجیتال با تولید با کیفیت و تاکید بر جایگزینی نشر دیجیتال به‌جای سنتی و عملکرد مسئولان تصمیم‌ساز باید برای تحقق نشر دیجیتال واقعی در کشور تلاش کنند.
لزوم تولید محتوا برای نشر دیجیتال
غلامرضا رحمانی، مدیر بخش ارتباطات و تبلیغات «مرکز تحقیقات علوم اسلامی نور» میزان استقبال قابل توجه از بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و نهمین نمایشگاه رسانههای دیجیتال حضور را پیام مردم برای فعالان حوزه نشر می‌داند. وی معتقد است با توجه به برگزاری نمایشگاه در «شهرآفتاب» مردم توقع جدیدی دارند.
این فعال حوزه نشر الکترونیک معتقد است در بیش از دو دهه گذشته ناشران دیجیتال فقط به تبدیل محتوای ناشران مکتوب به دیجیتال بوده و تولیدکننده محتوا نبوده‌اند. ایده‌آل در این فضا تولید محتوا فقط برای ارائه در بستر‌های متنوع دیجیتال است؛ به‌عبارت دیگر محتوایی که در بستر مکتوب منتشر نشده باشد.
رحمانی، ارزیای خود از وضعیت نشر دیجیتال را با تعبیر کپی پیست ادامه می‌دهد و تاکید دارد که آنچه در بستر‌های نشر دیجیتال منتشر می‌شود در حقیقت از محتوای نشر مکتوب کپی‌برداری شده است. جبهه‌گیری از سوی ناشران مکتوب به دلیل بی‌اعتمادی نسبت به نشر دیجیتال مهم‌ترین مشکلی است که باید برای تقویت پیوند بین نشر دیجیتال و مکتوب بر‌طرف شود. وی معتقد است: «درصورتی که ناشر دیجیتال خود را به ناشر مکتوب ثابت کند این حوزه تقویت خواهد شد.»
نظر شما