خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- ماهرخ ابراهیم‌پور: زمانی که سخن از انتشارات سروش به میان می‌آید به دلیل تنوع آثار آن در حوزه‌های مختلف از جمله در زمینه‌های کودک، علوم اجتماعی، هنر و دین احساس آشنایی سراغمان می‌آید؛ نشری که تا به امروز دوران پر تلاطمی را سپری کرده و گاه به دلیل حضور چهره‌های شاخص و خوش‌فکر توانسته در عرصه نشریات و کتاب بسیار تاثیرگذار باشد. اگر بخواهید به جستجوی آثار شاخص منتشر شده از سوی این نشر بپردازید طبعا مجموعه «فرهنگ آثار» 6 جلدی و «فرهنگ آثار ایرانی اسلامی» از کتاب‌های فاخر و درخشان آن خواهد بود؛ آثاری که چاپ آن اعتبار خاصی به این نشر بخشیده و  از دغدغه فکری مسئولان این انتشارات در حوزه شناسایی هویت ایرانی اسلامی به جامعه امروز نشان دارد اما کمرنگی انتشارات سروش در طی دو سه سال اخیر در چاپ کتاب‌های فاخر و ارزشمند باعث شد سراغ مهدی فضائلی، مدیر عامل این انتشارات برویم. وی غیبت سروش در انتشار کتاب‌های ارزشمند را مشکلات مالی صداوسیما و این انتشارات (به عنوان زیرمجموعه) عنوان کرد؛ موضوعی که موجب شده سروش، چاپ و نشر برخی آثار ارزشمند را به دیگران واگذار کند. در گفت‌وگویی که با مدیر عامل مستعفی این انتشارات (پیش از خبر استعفای ایشان) انجام گرفت، کارنامه پنج ساله فضائلی و مشکلات پیش‌روی این موسسه مرور شد.

جناب فضائلی لطفا برای پرسش نخست بفرمایید زمانی که به عنوان مدیر عامل انتشارات سروش انتخاب شدید چه برنامه‌هایی برای اجرا در این انتشارات در نظر داشتید؟ به عبارت دیگر چه ایده‌هایی برای تحول سروش در سر می‌پروراندید؟

بنده پیش از حضور در این انتشارات، از سال‌های قبل با آن آشنایی داشتم. شاید مهم‌ترین دلیل آشنایی من با سروش، چاپ برخی آثار پدرم از جمله «قرآن» معروف سروش، «تعلیم خط» و «بوستان هنر خط» بود و پیگیری آثار وی از سال 1364 باعث رفت و آمدم به این مجموعه شد. بنابراین به دلیل این رفت و آمدها که مقارن با دوران طلایی انتشارات بود با برخی نشریه‌ها و مجلات سروش نیز آشنایی پیدا کردم. این آشنایی موجب شد که با نقاط مثبت فعالیت‌ها در آن دوران و نقاط ضعف در دوران افول بیشتر آشنا شوم. بنابراین زمانی که مسئولیت این انتشارات به بنده پیشنهاد شد، مهم‌ترین نکته‌ای که در ذهن من وجود داشت ایجاد تحولات جدی در ساختار آن بود تا بتواند مجددا به عنوان یکی از ناشران برتر کشور مطرح شود که متاسفانه شرایط برای عملی کردن این ایده فراهم نشد.
 
به دوران طلایی سروش اشاره‌ کردید لطفا درباره این دوران توضیح بیشتری بدهید؟

در اوایل انقلاب وضعیت کشور در حوزه فرهنگ، نشر و مطبوعات شرایطی ویژه‌ای داشت. تعداد ناشران و نشریه‌ها و کتاب‌های منتشر شده محدود بود و این‌گونه نبود که مانند امروز چندین هزار ناشر، ده‌ها هزار عنوان کتاب، صدها عنوان نشریه و مجله وجود داشته باشد. در این شرایط انتشاراتی مانند سروش  به دلیل چاپ محدود نشریات در کشور و  نبود رقیب شانس بیشتری برای عرض‌اندام داشت. گذشته از این‌، سازمان صداوسیما نیز به نسبت امروز سازمان کوچکی بود و سروش در این مجموعه بیشتر دیده می‌شد؛ عاملی که موجب می‌شد ارتباط تنگاتنگی میان رئیس رسانه ملی و مدیر انتشارات در طول یک دوره مدیریت طولانی برقرار شود. مجموعه این عوامل، نوآوری‌ها و ابداعات دست به دست هم داد و دوران خوبی را برای سروش رقم زد و تصویری بسیار خوب از انتشاراتی پویا، فعال و به روز و توانمند را در عرصه نشر کشور ارائه کرد. ضمن اینکه می‌توان گفت در آن دوران یکی از بهترین چاپخانه‌های کشور از سوی این انتشارات تاسیس شد و آثار فاخری درباره هنر اسلامی در آن دوران به چاپ رسید. از این رو، از این دوران به عنوان یکی از بهترین دوران انتشارات سروش یاد می‌شود.
 
اشاره کردید که تصمیم داشتید تحولی جدی در انتشارات سروش ایجاد کنید و عواملی مانع از اجرایی شدن این تصمیم شد. بفرمایید چه عواملی مانع این تحول در زمان پنج سال مدیریت شما شد؟

معمولا هر تحولی اقتضائات خودش را می‌طلبد که اگر آن اقتضائات و الزامات فراهم نشود عملا تحولی رخ نمی‌دهد. ضمن اینکه تحول با گفتن و شنیدن اتفاق نمی‌افتد و نیاز به اقدامات جدی دارد که این اقدامات نیازمند این بود سازمان صداوسیما منابع مالی خوبی را فراهم کند تا تغییرات جدی به لحاظ نیروی انسانی در سروش صورت بگیرد و وضعیت چاپخانه آن سامان جدیدی پیدا کند. در حالی که هیچ‌کدام این موارد اتفاق نیفتاد. اگرچه ما تا اندازه بسیاری تلاش کردیم که به سوی شرایط اصلاحی حرکت کنیم اما به دلیل نبود امکانات دچار روزمرگی شدیم.
 
در سخنانتان به چاپ آثار فاخر در دوران طلایی سروش اشاره کردید، در دوره شما چه آثار فاخری منتشر شد یا تلاش کردید که شرایط انتشار آن فراهم شود؟

در دوره مدیریت بنده در چاپ آثار فاخر توفیقات خوبی داشتیم؛ نخست باید اشاره کنم به آثاری که سالیان سال فرایند تولید آنها متوقف شده بود و تقریبا صاحبان این آثار و دست‌اندرکاران آنها مانند کتاب‌های «خشت و خيال: شرح معماري اسلامي ايران» اثر مشترک کامبیز نوایی و کامبیز حاجی قاسمی، «موسیقی کبیر» اثر فارابی و «اطلس خط: تحقيق در خطوط اسلامی» از حبیب‌الله فضائلی به نوعی از انتشار آنها مایوس شده بودند. خوشبختانه انتشار این کتاب‌ها به سرانجام رسید و پس از نشر استقبال بسیار خوبی از آنها صورت گرفت؛ از جمله کتاب «خشت و خيال: شرح معماری اسلامی ايران» که یک سال پس از انتشار به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد. این در حالی بود که مدت‌ها آثار این انتشارات شامل دریافت جایزه کتاب سال نشده بود.

همچنین کتاب دیگری که در آن زمان به سرانجام رسید، 9 جلدی شاهنامه فردوسی؛ کاری مشترک از سوی ایران و روسیه بود. این کتاب مدت‌ها در فرآیند تولید مسکوت مانده بود که خوشبختانه شرایط نشر آن فراهم شد. همچنین می‌توانم به برخی آثار دیگر اشاره کنم که سرنوشتی مشابه داشتند؛ آثار فاخری که تقریبا 17، 18 سال در مجموعه مانده و شرایط چاپ آن فراهم نشده بود، با ورود من به انتشارات کار نشر آنها فراهم شد. با وجود این با سیاست‌هایی که دوره جدید (آغاز حضور بنده در مجموعه) تعیین شد دیگر قرار نبود آثار فاخر را که در اولویت کارهای ما قرار نداشت، منتشر کنیم. بنابراین آن آثاری را که در خط تولید مانده بود به چاپ رسانیدم اما با توجه به شرایطی که این آثار در بازار کتاب داشت به این نتیجه رسیدم که این کتاب‌ها در فهرست کارهای در دست چاپ انتشارات قرار نگیرد.

اشاره کردید که قرار شد انتشارات در دوره شما برخی آثار فاخر را چاپ نکند؛ این سیاست از طرف شما بود یا از سوی رئیس سازمان صداوسیما؟

از زمان ورود بنده به سروش انتشار آثار فاخر از اولویت‌های مجموعه خارج شد و این تصمیم از سوی مدیر وقت صداوسیما گرفته شد.
 
به چه دلیلی این تصمیم گرفته شد؟ 

به این دلیل که در حوزه نشر چاپ آثار فاخر به عنوان نیاز ضروری مطرح نبود و برای مثال انتشار قرآن نفیس یا شاهنامه فردوسی در اولویت سروش قرار نداشت زیرا اعتقاد بر این بود که ناشران دیگری هستند که می‌توانند این کار را انجام دهند.
 
ولی ممکن است برخی کتاب‌ها از جمله آثاری که برای تقویت هویت ایرانی اسلامی به آن‌ها نیازمندیم هزینه زیادی دربرداشته باشند که به همین دلیل و به دلیل داشتن مخاطبان خاص ناشران خصوصی تن به انتشار آن‌ها ندهند. به نظر شما موسساتی مانند سروش این وظیفه را به عهده ندارند؟

شما اشاره کردید که انتشار این آثار به هزینه نیاز دارد. این در حالی است که ما به دلیل کمبود بودجه قادر به انتشار این نوع آثار نیستیم. ضمن اینکه ناشران دیگری وجود دارند که می‌توانند این کارها را انجام دهند.
 
به نظر نمی‌رسد که انتشارات وابسته به صداوسیما تا این اندازه بی‌پول باشد که نتواند سالانه انتشار چند اثر فاخر را در برنامه خود قرار دهد؟

متاسفانه این تصورات غلط در بیرون از موسسه درباره وضع مالی انتشارات ما وجود دارد. این در حالی است که نگاه شما به صداوسیما متعلق به زمانی است که این سازمان در وضعیت ایده‌آلی قرار داشت نه امروز که این سازمان عریض و طویل قادر به تامین بسیاری از هزینه‌های خود نیست و بدهکاری‌های جدی دارد. این وضعیت حتی از سوی رئیس سازمان در دیدار با مقام معظم رهبری نیز تصریح شد. بنابراین انتشاراتی که به این سازمان با این وضعیت مالی وابسته است قادر به چاپ کتاب‌های نفیس نیست. ضمن اینکه فکر نمی‌کنم عاقلانه باشد در حالی که سازمان بدهکار است و احیانا حقوق پرسنل خود را نمی‌تواند پرداخت کند، در این وضعیت به عنوان یک عضو زیرمجموعه سازمان سراغ چاپ آثار نفیس و پرهزینه برویم که ممکن است سال‌ها طول بکشد که اصل سرمایه برگردد. به نظر شما این کار منطقی است؟!
 
با وجود اشاره‌ای که شما به مسائل مالی داشتید اما باز هم دیده شده که برخی آثار خاص منتشر شده است. از طرفی انتشار آثاری که موجب تقویت هویت ایرانی اسلامی جامعه می‌شود جزو برنامه‌های تعریف شده انتشارات سروش است. ضمن اینکه برخی سریال‌های صداوسیما نیز ممکن است ببیننده ویژه‌ای داشته باشد که تولید آن نیازمند هزینه فراوان است. کمااینکه تا به امروز با وجود مشکلات مالی که شما برشمردید این برنامه‌ها تولید می‌شود. پس کمی بعید به نظر می‌رسد که ردیف بودجه انتشارات سروش در چاپ آثار فاخر حذف شود و این آثار در برنامه شما تنها به دلیل مشکلات مالی جایی نداشته باشد؟

به نظرم درباره تولید این گونه برنامه‌ها در صداوسیما باید با مسئولان سازمان صحبت کنید تا دریابید که نگاه و نظر آنها در این زمینه چیست. ضمن اینکه نمی‌توان به این استناد کرد که چون احیانا در صداوسیما سریالی خاص تولید می‌شود در انتشارات سروش نیز آثاری چاپ شود که مخاطبان اندکی دارد.
 
آیا مجموعه فرهنگ آثار ایرانی اسلامی هم از همین دست است؟ شنیده‌ها حاکی از آن است که جلد چهارم آن مدت‌هاست آماده نشر است اما تا به امروز اقدامی برای چاپ آن صورت نگرفته است؟ 

فرهنگ آثار از دو بخش تشکیل شده؛ یک بخش ترجمه‌ای دارد که در شش جلد تالیف شده و در این دوران هر وقت نیاز بوده، تجدید چاپ شده است و بخش تالیفی آن که مربوط به فهرست آثار مولفان ایرانی در دوره تمدن ایرانی اسلامی است که تا کنون سه جلد آن منتشر شده و جلد سوم درست در اوایل زمانی که بنده به انتشارات سروش آمدم، منتشر شد. جلد چهارم آن نیز تقریبا آماده است که امیدوارم بتوانیم به زودی آن را منتشر کنیم.
 
همان‌طور که گفتید جلد چهارم «فرهنگ آثار ایرانی اسلامی» آماده انتشار است پس دلیل تعلل در چاپ آن چیست؟

چون این مجموعه با نام انتشارات سروش منتشر می‌شود قاعدتا انتشارات باید تعیین و تایید کند که این اثر آماده نشر است و برای چاپ آن اقدام کند. ضمن اینکه اشاره کردم تقریبا مهیای نشر است؛ اگرچه در آماده بودن آن‌ برای چاپ قدری اختلاف‌نظر هست. از آن‌جا که این مجموعه جزو آثاری به شمار می‌آید که تنها برای انتشارات هزینه دارد، می‌توان گفت تقریبا سرمایه برنمی‌گردد. از این رو تاخیر در انتشار آن حتما به مسائل مالی مربوط می‌شود.
 
با توجه به مشکلات مالی که اشاره شد اگر ناشری بخواهد این پروژه را خریداری کند یا در نشر آن مشارکت کند واکنش شما چیست؟ 

قطعا این پیشنهاد قابل مذاکره است.
 
این صحت دارد که برخی به سروش پیشنهاد واگذاری این پروژه را داده‌اند و شما در مذاکره با آنها قیمت بالایی برای واگذاری ارائه کردید؟

تا کنون پیشنهادی در این زمینه با سروش و شخص بنده مطرح نشده است. می‌توانم بگویم در طول پنج سال و اندی که بنده در سروش مسئولیت داشته‌ام تا کنون هیچ‌کس پیشنهادی برای خرید یا مشارکت در انتشار مجموعه «فرهنگ آثار ایرانی اسلامی» ارائه نکرده است.
 
بازهم برگردیم به عقب، استنباط من از سخنانی که تا کنون مطرح کردید و با توجه به برخی آثاری که در زمان شما در سروش منتشر شده این است که به نظر نمی‌رسد با چاپ کتاب‌هایی که معطوف به هویت ایرانی اسلامی ماست، مخالفتی داشته باشد. اگرچه اشاره کردید که انتشار مجموعه فرهنگ آثار ایرانی اسلامی تنها برای انتشارات هزینه داشته است با توجه به شخصیت شما و مشکلات مالی که طرح کردید چرا برای انتشار جلد چهارم فرهنگ آثار ایرانی اسلامی رایزنی نکردید؟ اصلا در زمینه انتشار این مجلد چه برنامه‌ایی دارید با توجه به اینکه معترفید تا کنون پیشنهادی برای واگذاری آن نیز نشده است؟

به نظر من وسط چاپ یک پروژه یا یک دوره کتاب کسی حاضر نیست که حق انتشار آن را بگیرد و منتشر کند. یعنی اثری که در قرارداد آن نشر هفت جلد مقرر شده ناشری حاضر نیست که تنها انتشار مجلد چهارم آن‌را بپذیرد یا برای مشارکت چاپ تنها یک جلد آن پیشنهاد بدهد. قاعدتا اگر قرار است مشارکتی صورت بگیرد باید در کل پروژه باشد. ما به افرادی که ادعا کردند می‌توانند این پروژه را با مشارکت ناشر دیگری منتشر کنند، گفتیم اگر کسی تمایل به مشارکت دارد می‌تواند برای مذاکره بیاید. متاسفانه تا کنون پیشنهادی ارائه نشده و تنها به صورت ادعا بوده است. ضمن اینکه به نظر من امروزه ناشری وجود ندارد که هزینه مشارکت در نشر مجموعه‌ای با شرایط فرهنگ آثار ایرانی اسلامی را تقبل کند؛ حداقل در شرایط فعلی در مجموعه‌هایی که می‌شناسیم چنین چیزی وجود نداشته است. اگرچه ما در انتشار برخی آثار به بعضی مجموعه‌ها مساعدت کردیم اما تا کنون چنین اتفاقی نیفتاده که وسط یک پروژه ناشری بخواهد با ما مشارکت یا از چاپ آن حمایت کند.
 
آن‌طور که ما پیگیر انتشار جلد چهارم «فرهنگ آثار ایرانی اسلامی» شدیم گفتند بودجه این اثر تامین شده اما شما از این مجلد ایرادهایی گرفتید که این اشکالات از طرف تدوین‌کنندگان آن برطرف شده اما همچنان این اثر در انتظار چاپ مانده است؟

به نظرم شما با یک پیشینه ذهنی اینجا آمدید و گویا قبلا با دست‌اندرکاران فرهنگ آثار ایرانی اسلامی مصاحبه کردید و دلیل اصلی گفت‌وگوی کنونی نیز پیگیری آن اثر است و نه کارنامه سروش در زمان مدیریت بنده. شاید هم می‌خواهید این مصاحبه را در تکمیل گفت‌وگو با آنها منتشر کنید.
 
این‌طور نیست، من شنیدم که شما قرار است از انتشارات سروش بروید و سوالاتی که درباره  فعالیت پنج سال و اندی شما داشتم باعث شد که پیگیر مصاحبه حضوری با شما باشم و در این میان جویای زمان انتشار جلد چهارم فرهنگ آثار ایرانی اسلامی نیز شدم. ضمن اینکه اگر به احتمال ضعیف ذهنیتی به گفته شما درباره مدیریت سروش هست در این گفت‌وگوی رو در رو برطرف خواهد شد.

با وجود این، شما در بخشی از مصاحبه روی فرهنگ آثار ایرانی اسلامی تمرکز کردید. ضمن اینکه دوستانی که در مجموعه فرهنگ آثار مشغولند از لحاظ رسانه‌ای فعال هستند و این طرف و آن طرف تصورات خودشان را می‌گویند بنابراین دلیلی ندارد که خیلی به این مساله دامن بزنیم. به هر حال  از نظر ما این اثر هنوز برای انتشار آماده نیست.
 
به نظر می‌رسد که شما قصد ندارید حتی به دلیل رفتن از انتشارات سروش روند انتشار مجلد چهارم فرهنگ آثار ایرانی اسلامی را که به گفته خودتان قدری به تکمیل نشر آن مانده، منتشر کنید تا چاپ آن در کارنامه شما ثبت شود.

بنده چندان اصراری به چاپ این اثر در زمان مدیریتم ندارم. اگرچه طبیعتا هر مدیری دوست دارد در زمانی که در یک مجموعه این چنینی حضور دارد کارهای قابل تاملی انجام دهد. از طرفی خیلی اعتقاد ندارم که کارها به نام بنده ثبت شود زیرا در انتشاراتی مانند سروش، مدیران بسیاری می‌آیند و می‌روند و کارهایی در زمان آنها انجام می‌شود و کارهایی نیز ناتمام می‌ماند. به نظرم این معیار قابل دفاعی نیست که در زمانی که من در مجموعه سروش هستم برخی کارها اتفاق بیفتد چون قرار نیست ما برای خودمان رزومه درست بکنیم. کار باید درست انجام شود فرقی نمی‌کند در زمان مدیریت بنده باشد یا در دوره دیگری که خواهد آمد. مهم درست انجام شدن کار است.
 
رزومه درست کردن از بعد مثبت یعنی کارهای فاخر قابل دفاع انجام دادن کار ناپسندی نیست بلکه بخشی از برنامه یک انتشارات دولتی است. یعنی شما در این انتشارات به کارهای ارزشمند و خاص نپرداختید؟

بله بنده نیز هر جا احساس کردم اثری ارزشمند است برای چاپ آن اقدام کردم. ضمن اینکه در زمان مدیریت من کارهای قابل دفاعی در مجموعه انجام شده و ادامه کارهای خوب گذشته متوقف نشده است اما باز هم می‌گویم دنبال تهیه رزومه برای خودم نیستم.
 
برگردیم به پنج سال مدیریت شما در سروش، در این مدت زمانی که در این انتشارات مسئولیت داشتید چه کاری در نظرتان بود که دوست داشتید صورت عملی به خود بگیرد اما موفق به انجام آن نشدید؟

بنده در آغاز حضور در سروش یکی از دغدغه‌هایم انجام تحولات ساختاری در این مجموعه بود و معتقدم که این انتشارات به لحاظ ساختاری نشر پیری است. در حقیقت ساختار و ترکیب نیروی انسانی فعلی آن پاسخگوی نیازهای امروز حوزه نشر نیست. از طرفی سروش ساختار بسیار بزرگی دارد در حالی که یک انتشارات دلیلی ندارد که تا این اندازه بزرگ باشد. از این‌رو بخش زیادی از درآمدهای شرکت صرف هزینه‌های جاری و پرسنلی آن می‌شود که همین هزینه‌ها اجازه حرکت به آن را نمی‌دهد و این یکی از پیش نیازهای اصلی کار برای تحول در انتشارات سروش است.
 
توصیه شما برای انتشاراتی که پیر و سنتی است برای بازیابی توان رقابت در عرصه نشر امروز چیست؟

یکی از مسائلی که برخی از نشرهای ما از جمله این انتشارات با آن روبه‌رو است بزرگی بیش از حد ساختار اداری آن و ترکیب نیروی انسانی است که در حال حاضر در انتشاراتی از نوع سروش فعالیت دارند. البته باید بگویم این نیروی انسانی، نیروی زحمت‌کش و باسابقه‌ای است اما در میان این مجموعه نیروی انسانی، معدل تحصیلات متناسب با نشر و نیاز امروز نیست. از این‌رو یکی از پیش‌نیازهای این تحول از لحاظ ساختاری چابک‌سازی است، همچنین نیروی انسانی به لحاظ تحصیلات، تخصص و دانش از کیفیت بالایی در این حوزه برخوردار باشد. البته این موارد پیش‌نیاز هستند و به این عوامل ختم نمی‌شود. یکی از بحث‌های دیگر، بحث رویکردهاست که در حوزه نشر رویکردهای فراگیرتری باشد و اگر می‌خواهیم نگاه جهانی به نشر داشته باشیم باید بحث ترجمه آثار از زبان فارسی به زبان‌های دیگر را نیز دنبال کنیم؛ این یکی از علایقی بود که بنده داشتم که بسیار محدود موفق به انجام آن شدیم با این حال توانستیم برخی آثار را به زبان‌های دیگر ترجمه کنیم.
 
در تولید آثاری که بتواند مخاطب بین‌المللی داشته باشد باید برنامه‌ریزی توام با حرکت عملی صورت بگیرد. ضمن اینکه، بحث تشخیص نیاز داخل کشور مطرح است و به تبع آن کتاب‌آرایی و تولیدی که بتوانیم در آن توجه به گرافیک، کاغذ و طراحی جلد را لحاظ کنیم که این عوامل می‌تواند به جذابیت کتاب و استفاده بهتر آن بینجامد زیرا تنها عامل جذابیت مطرح نیست؛ برای مثال اگر یک کتاب پرحجم دارای وزن سبکی باشد و قابلیت حمل و نقل داشته باشد می‌تواند جزو موارد مطلوب برای مخاطب کتاب به شمار بیاید. مجموعه این عوامل در کنار هم می‌تواند یک انتشارات را به روز و کارآمد کند.
 
در زمان شما از چه مولفان و مترجمانی در تولید آثار بهره گرفتید؟

بخشی از تلاش ما صرف حفظ مولفان و مترجمانی شد که سال‌های متمادی با سروش همکاری کرده و جزو چهره‌های شناخته شده و سرآمد در حوزه‌های خود بوده‌اند. از این رو ما ارتباط با آنها را حفظ کردیم و یکی از محورهایی که شخصا بر آن تاکید داشتیم بهبود وضعیت ارتباط سروش با صاحبان آثار اعم از مولفان و مترجمان بود که این خود سرفصل مهمی محسوب می‌شود، زیرا ارتباط برقرار کردن و در دسترس آنها بودن یکی از مسائلی بود که تلاش کردیم انجام شود و در این ارتباط دو سویه درباره وضعیت آثارشان به آنها اطلاعاتی بدهیم. در این بخش فرآیندی جدید ایجاد کردیم تا صاحبان آثار سریع‌تر از انتشار کتاب و تجدید چاپ آنها مطلع شوند. در بحث پیگیری حقوق مولفان و مترجمان در یک دوره‌ای بسیار موفق عمل کردیم و در دوره دیگری به دلایل مسائل مالی متاسفانه عقب افتادیم.                                           
از طرفی با مولفان و مترجمان جدیدی برای برخی کارهای تازه وارد همکاری شدیم و بحثی به عنوان نوقلمان مطرح شد با توجه به اعتبار انتشارات سروش که معمولا تلاش می‌شد از افرادی استفاده کنند که سابقه درخشان و پیشینه مفصلی داشته باشند که این مهم هم لحاظ شد اما در کنار آن به جذب مولفان و مترجمان نوقلم نیز توجه کردیم و در این میان از افرادی بهره بردیم که با توجه به استعداد و زمینه کاری و نوع اثر شایستگی این را داشتند که در این انتشارات آثارشان منتشر شود و با ما همکاری داشته باشند.
 
در حوزه رسانه چه عملکردی داشتید؟

در حوزه ارتباطات و رسانه انتشارات سروش به دلیل ارتباطش با رسانه ملی و پیشینه‌ای که به همین اعتبار داشت، توقع بیشتری از آن می‌رفت. ما این حوزه را فعال نگه داشتیم و تلاش کردیم در این حوزه هم به لحاظ ترجمه و هم تالیف آثار خوبی را که وجود داشت جذب و منتشر کنیم که در این میان نیز کارهای خوبی در ترجمه و تالیف انجام شده است. کارهای مبنایی از جمله «فرهنگ لغات ارتباطات» نیز در دست چاپ قرار گرفته که امسال در نمایشگاه کتاب تهران ارائه خواهد شد.

با توجه به تنوع فعالیت‌های سروش در چه حوزه‌های دیگری می‌توان گفت رویکرد خوبی داشته‌اید؟

یکی از حوزه‌های که در این دوره فعالیت قابل توجهی در آن صورت گرفته، حوزه کودک و نوجوان است. سروش در سابقه خودش در حوزه مطبوعات «سروش کودکان» را بیش ار 20 سال منتشر کرده و در حوزه کتاب نیز آثار متعددی داشته است. اگرچه یک دوره‌ای این حوزه افت قابل توجهی پیدا کرد اما در چند سال اخیر یکی از حوزه‌هایی که بسیار فعال شده، حوزه کودک و نوجوان است که ما در این حوزه نشریات ماهنامه «سروش کودک» و «سروش خردسال» را نیز اضافه کردیم و مجوز جدید آن گرفته شده است. همچنین این انتشارت در حوزه کتاب کودک نیز رشد زیادی داشته و آثار متعددی را از نویسندگان خوب جذب و به چاپ رسانده است.

حوزه جدیدی که انتشارت سروش در زمان مدیریت بنده وارد آن شد و تصور می‌کنم در میان ناشران کشور در این بخش سخن تازه دارد و کار ارائه کرده، حوزه غرب‌شناسی است. در این حوزه ما مجموعه‌ای پنج جلدی را منتشر کردیم که برخی از این مجلدها در حال حاضر جزو کتاب‌های مرجع دوره دکتری به شمار می‌آید. در ادامه این روند بحث آمریکاشناسی و هالیودشناسی را دنبال کردیم که نخستین آثار آن در نمایشگاه کتاب تهران ارائه خواهد شد. از طرفی در همین حوزه مجموعه‌ای تالیفی در دست چاپ است که تالیف آن را شهریار زرشناس به عهده داشت و یک مجموعه هفت جلدی است که دو سه جلد آن منتشر شده و سایر مجلدهای آن نیز در شرف انتشار است.
 
در حوزه سینما یک اثر ارزشمندی با عنوان «سینمای ملی و جهانی شدن» منتشر کردیم. همچنین در حوزه دین آثاری را روانه بازار کردیم. از دیگر کتاب‌هایی که می‌توانم به آن اشاره کنم مجموعه‌ای است درباره پیامبر(ص) تحت عنوان «خاتم عشق» که در دست انتشار است و امیدوارم به نمایشگاه کتاب برسد. چند سالی است که روی این کتاب کار می‌شود و رفت و برگشت‌های زیادی میان انتشارات و صاحب اثر داشته است؛ اثری که می‌تواند با نگاهی مثبت درباره پیامبر اسلام فضاسازی‌هایی در سطح بین‌المللی داشته باشد که این رویکرد یکی از انگیزه‌های اصلی پرداختن به پیامبر بوده است.

همچنین از چند سال قبل تلاش کردیم ارتباطی با مجموعه حزب‌الله لبنان برقرار کنیم و کارهایی را که در حوزه مقاومت در حال انجام است منتشر کنیم. در همین زمینه در همایشی که چند سال پیش در لبنان با عنوان «التجدید و الاجتهاد عند الافکار امام الخامنه‌ای» برگزار شد که ما مقاله‌های آن همایش را در سروش با عنوان «اجتهاد و نوآوری در اندیشه‌های آیت‌الله خامنه‌ای» منتشر کردیم که استقبال خوبی از آن به عمل آمد و چند بار تجدید چاپ شد. همایش دیگری نیز انجام شد که حاصل آن در دست انتشار است و همین مشارکت در همایش‌ها زمینه همکاری را با حزب‌الله لبنان فراهم کرد و آثاری از مقاومت به ما پیشنهاد شده که آنها را ترجمه کنیم؛ آثاری که می‌تواند در ایران هم مخاطب داشته باشد.