سعید احمدی، مدیر انتشارات تیسا در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با بیان اینکه اصل پدیده کتابسازی به نگاه اقتصادی، پول درآوردن از چاپ کتاب، پر کردن رزومه کاری، ارتقای شغلی و تحصیلی برمی‌گردد، اظهار کرد: حال این سوال مطرح می‌شود که چرا این گونه تفکر 20 یا 30 سال پیش کمتر وجود داشت و اکنون اینگونه گسترش یافته است؟

وی ادامه داد: طی 100 سالی که از مشروطه گذشته آثار متعددی چاپ شده است. برخی از آثار ترجمه شده در این مدت، ترجمه‌های بسیار بدی داشته‌اند یا درباره کتاب‌های تالیفی نگاه نویسنده امروز نسبت به موضوع کتاب نیاز به روزآمدسازی و اضافه کردن مطالب جدید دارد؛ به طور مثال ترجمه‌های پیشین رمان معروفی مانند «جنایت و مکافات» مستقیماً از زبان روسی انجام نشده بود اما وقتی این کتاب مستقیم از زبان روسی به فارسی ترجمه شد، مطالب کتاب مخاطب را بیشتر به خود جلب کرد.

این ناشر همچنین گفت: در مثال دیگری ممکن است فردی کتاب مهم فرد دیگری را خلاصه و در حین تلخیص ایرادهای کار را نیز برطرف کرده باشد. من این نوع کار را کتابسازی نمی‌دانم. به اعتقاد من مشکل جایی به وجود می‌آید که عده‌ای با نگاه اقتصادی می‌خواهند برای رزومه پر کردن و ارتقای شغلی یا تحصیلی کتابی را تالیف یا ترجمه کنند.

وی تاکید کرد: با این نگاه ترجمه‌های متعدد و یکسانی از یک کتاب منتشر می‌شود بدون اینکه نکته جدیدی داشته باشد و حتی برخی آن‌ها حتی تغییری در متن هم ندارند و صرفاً ویرایش نسخه‌های دیگر هستند که مصداق کتابسازی محسوب می‌شوند.

احمدی با اشاره به راهکارهای در نظر گرفته شده در موسسه انتشاراتی خود برای جلوگیری از کتابسازی گفت: در انتشارات تیسا یک هیات تحریریه داریم که کار تصویب کتاب‌های تالیفی یا ترجمه شده را برعهده دارند. گاهی برخی پژوهشگران می‌گویند که به طور مثال این کتاب خوب هنوز ترجمه نشده است یا اینکه ترجمه ضعیفی از آن ارائه شده و پیشنهاد می‌دهند که کتاب دوباره ترجمه شود. در این حالت در صورت تصویب هیات تحریریه کتاب دوباره ترجمه می‌شود چون ما می‌خواهیم مطمئن شویم با ترجمه مجدد یک اثر گامی را برای بهبود آن برداشته‌ایم.

به گفته وی، درباره آثار تالیفی هم، در برخی موضوعات لازم است که به روز‌رسانی‌هایی انجام شود به طور مثال درباره قصاص ممکن است امروزه موضوعات جدیدی اضافه شده باشد که آثار منتشر شده آن نیازمند به روزرسانی است. بنابراین ما در چنین مواقعی به عنوان یک ناشر این سوال را مطرح می‌کنیم که آیا نویسنده توانسته موضوع مورد نظر را به روزرسانی کند یا خیر؟
 
وی با بیان اینکه انتشارات تیسا در هیات تحریریه خود 14 شاخه مختلف دارد که هر شاخه‌ توسط یکی از استادان و صاحبنظران آن حوزه اداره می‌شود و از طریق همان فرد به مجموعه‌ای از پژوهشگران و صاحبنظران حوزه مربوطه متصل می‌‌شود، افزود: به طور مثال وقتی قرار است کتابی را درباره آمریکای جنوبی منتشر کنیم دبیر مربوطه به این حوزه با استفاده از شبکه استادان مرتبط به خود این موضوع را بررسی می‌کند که کدام استاد برای پرداختن به چنین موضوعی مناسب است.

مدیر انتشارات تیسا یادآور شد: ما چندی پیش پنج کتاب را در شاخه کتاب‌های آموزشی‌ منتشر کردیم که تلخیص آثار دیگری درباره تاریخ تحولات رابطه خارجی ایران بود که در دوره کارشناسی ارشد تدریس می‌شد و نیازمند این بود که فرد متخصص دیگری در این حوزه برای نیاز دانشجویان این مقطع، این منابع را تلخیص کرده و ایرادهای آن را برطرف کند. بنابراین چاپ چنین آثاری که تلخیص و یا ترجمه مجددی از یک اثر هستند در انتشارات تیسا با وسواس خاصی دنبال می‌شود.

وی بیان کرد: من فکر نمی‌کنم ناشری وجود داشته باشد که بتواند در همه رشته‌ها اظهار نظر کند، اما اگر انتشارات یک هیات تحریریه خوب داشته باشد می‌تواند از پتانسیل‌های این استادان استفاده کند. هیچ کتابی در انتشارات تیسا منتشر نمی‌شود مگر اینکه اهل فن آن حوزه درباره آن نظر خود را بیان کرده باشند و در واقع خیال ما راحت باشد که کتاب کیفیت لازم را داشته است.

احمدی گفت: از سوی دیگر در انتشارات فرم خاصی قبل از انتشار کتاب تهیه شده است که در آن مولف یا مترجم باید به این سوالات پاسخ دهد که به طور مثال کتاب او حاوی چه فرضیه جدیدی است؟ قرار است به چه سوالی پاسخ بدهد؟ با این وجود به هر حال ممکن است درباره چاپ برخی از آثار هم اشتباه کنیم اما سعی ما بر کاهش این اشتباهات به کمترین میزان خودش است.

این ناشر در پاسخ به این پرسش که چرا برخی ناشران با چاپ پایان‌نامه‌های بی‌محتوا کتابسازی کرده و از این راه کاسبی می‌کنند، گفت: به هر حال از ماست که برماست و خود ناشران وقتی قواعد این کار را رعایت نمی‌کنند نباید توقع دیگری داشته باشیم. ما اکنون در انتشارات خود بخشی را برای حمایت از پایان‌نامه‌های دانشجویان داریم و تاکنون نزدیک به 20 عنوان کتاب در این شاخه منتشر کرده‌ایم اما باید بگویم در واقع دانشجو برای چاپ کتابش از موانع بسیاری عبور کرده و کتابش کیفیت لازم را برای چاپ داشته است.
 
وی ادامه داد: مشکل کسانی هستند که می‌خواهند در این فضا کاسبی کنند. من خودم کسی هستم که از این فضا آسیب دیده‌ام. کتاب «بیشعوری» اثری است که طی یک سال بیش از 100 هزار نسخه از آن به چاپ رسیده است، پیش از انتشار این کتاب ما طی نامه‌ای که به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فرستادیم درخواست کردیم جلو چاپ کتابی که مشابه ترجمه و طرح جلد کتاب را داشته باشد بگیرد اما متاسفانه دقیقا این کار صورت گرفته است و این کتاب با ترجمه مشابه کتاب ما با شمارگان گسترده‌ای وارد بازار کتاب شده است و ما اکنون نزدیک به دو سال است که درگیر شکایت از ناشر و مترجم آن هستیم چون به طور مثال ترجمه عنوان کتاب هم منحصراً توسط مترجم ما انجام شده چون نام نسخه اصلی کتاب معنی دیگری داشته است.

احمدی یادآور شد: در چنین موقعیتی ما به عنوان یک ناشر صبوری می‌کنیم چون معتقدیم بازار خود ناشران، مولفان و مترجمان خوب را حفظ کرده و مابقی را طی سال‌ها حذف می‌کند. شما اکنون ببینید چند ناشر معروف در کشور ما کار می‌کنند؟ خود بازار ناشران زرد، ترجمه‌ها و تالیف‌های ضعیف را حذف کرده است.

وی در پایان سخنانش گفت: زمانی که شما به عنوان یک ناشر روی صندلی قرار می‌گیرید می‌بینید که برای جلوگیری از کتابسازی تنها حرف‌های خوب و شعاری کارساز نیست بلکه نیازمند عمل مفید هستیم بنابراین من به عنوان یک ناشر هیچگاه به نهادهای دولتی امید نداشتم و همواره بر توانایی معطوف به داشته‌های خودم تاکید کرده‌ام.