به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) تاریخ مطبوعات در ایران با نام میرزا صالح شیرازی گره خورده است. وی نخستین فردی بود که نخستین نشریه ادواری در ایران با عنوان کاغذ اخبار را در بهمن‌ماه 1215 هجری شمسی (1252 ه. ق) در تهران و در قالب یک صفحه منتشر کرد اما بعدها در سال 1256 ه . ق در زمان صدارت حاجی میرزا آقاسی انتشار آن متوقف شد و 14 سال طول کشید تا روزنامه‌ای با عنوان روزنامه اخبار دارالخلافه طهران ـ که از شماره دوم به روزنامه وقایع اتفاقیه تغییر نام داد ـ با چاپ سنگی و به صورت هفتگی در 4 تا 8 صفحه انتشار یابد.
مطبوعات در دوره پهلوی از کثرت بیشتری برخوردار شد و تعداد آنها به رقمی در حدود 51 عنوان رسید که از این رقم 44 نشریه در همدان، 5 نشریه ملایر و تویسرکان و نهاوند هم هر کدام یک داشتند.
یکی از این جراید، روزنامه گلگون است که به صاحب امتیازی و مدیرمسئولی میرزا محمدحسن خان همدانی مشهور به فریدالدوله گلگون (1256 ـ 1316 ه. ش) منتشر می‌شد. فریدالدوله گلگون چندی هم در سمت ریاست بلدیه همدان بوده است. این نشریه در بین سایر نشریات آن روزگار از حال و هوای دیگری برخوردار بوده است، از نظم و ترتیب در انتشار گرفته تا صفحه‌آرایی و مهم‌تر از آن نوشته‌هایی از چهره‌های مطرح آن عصر که با تورق گذرا به اسامی نویسندگانی چون اسدالله کیوان، رحیم نامور، علی اصغر شمیم، عارف قزوینی، عنایت‌الله شکیباپور و دیگر کسان برمی‌خوریم و بدین سبب بوده است که بین عموم مردم روزنامه‌ای پُرخوان به حساب می‌آمده است.
حتی امروزه که در حدود 81 سال از انتشار آن می‌گذرد مطالب خواندنی بسیاری در آن وجود دارد و به خواننده اطلاعات قابل توجهی درباره تاریخ آن دوره همدان از قبیل جمعیت شهر، خیابان‌کشی، حکمرانان، مدرسه آمریکایی، مریض‌خانه، تقی‌زاده در همدان، نقشه شهر، برق‌کشی در خیابان‌ها و حتی مسائل ساده و پیش‌پا افتاده‌ای چون دزدی، مرگ و میر و دیگر قضایا می‌دهد.
در این راستا سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، کتابی با عنوان «روزنامه گلگون» منتشر کرده است؛ این اثر محتوای روزنامه گلگون از نخستین شماره تا شماره 54 (شانزدهم فروردین تا بیست و پنج دی سال 1307 ه. ش) را دربردارد.
در بخش نخستین این اثر، عکسی از فریدالدوله گلگون برگرفته از مرکز اسناد و کتابخانه ملی غرب کشور؛ همدان و همچنین نامه اخذ مجوز در صلاحیت جریده گلگون ارائه شده است.
این کتاب در 4 بخش تنظیم شده است؛ «پیشگفتار/مهدی به‌خیال»، «درباره فریدالدوله گلگون/دکتر پرویز اذکائی»، «روزنامه گلگون/فریدالدوله همدانی» و «نمایگان/نام‌نامه، مکان‌نامه ـ واژه‌نامه» عناوین این چهار بخش را تشکیل می‌دهند.
نخستین چاپ کتاب «روزنامه گلگون» به کوشش مهدی به‌خیال، با شمارگان 500 نسخه، در 259 صفحه و بهای 20 هزار تومان از سوی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است.
سه‌شنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۴ - ۰۹:۵۳
نظر شما