مروری بر عملکرد کتابخانه مجلس در دورههای مدیریتی مختلف/5
میرحسینی: «بینش مدیریتی» رئیس کتابخانه مجلس بر «تخصص کتابداری» او مقدم است
زهره میرحسینی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی گفت: من معقدم که اگر رئیس کتابخانه مجلس بینش مدیریتی داشته باشد، حتی اگر متخصص کتابداری هم نباشد، میتواند موفق عمل کند؛ چراکه یک مدیر خوب میتواند به بهترین شکل از ظرفیتها و نیروی انسانی متخصص که در کتابخانه مجلس بسیار هستند، استفاده کند.
تأسیس رسمی کتابخانهای با هدف بنیادینِ حمایت فکری و علمی نمایندگانِ مجلس که از ضرورتهای اساسی تشکیلِ حکومتِ جدید بود، اگرچه در دوره نخست مجلس با همه عزمی که برای انجام این کار وجود داشت، بهدلیل مشکلات ناشی از تغییرات اساسی در سیستم حکومتی و مشغلههای فراوان نمایندگان میسر نشد، اما با مساعی و پشتکارِ برخی از نمایندگانِ فرهیخته عضو هیات رئیسه دومین دوره مجلس شورای ملی و با تصویب آییننامه داخلی جدید مجلس شورای ملی در سال 1287 دنبال شد.
این کتابخانه که در حال حاضر بیش از 510 هزار کتاب چاپی، 24 هزار کتاب خطی، بیش از 41 هزار مجلد نشریه ادواری و میلیونها برگ سند در آن نگهداری میشود، نهادی با سابقه نزدیک به یک صد سال است که بخش مهمی از میراثِ ماندگارِ تمدنِ کهنسال و بزرگِ ایرانِ اسلامی را بر دوش میکشد.
با توجه به اهمیت کتابخانه مجلس برای پژوهشگران و علاقهمندان به کتاب، مدیریت این کتابخانه از حساسیت بالایی برخوردار است، به همین دلیل «ایبنا» در گفتوگو با صاحبنظران و کارشناسان، جویای عملکرد چندین ساله این کتابخانه در دورههای مختلف مدیریتی و ویژگیهای مدیر این کتابخانه شده است. مطلب زیر گفتوگوی این رسانه با زهره میرحسینی، عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی است.
کتابخانهای با منابع عمومی و کارکردی تخصصی
زهره میرحسینی درباره ویژگیهای کتابخانههای پارلمانی در دنیا گفت: کتابخانههای پارلمانی بر اساس شرح وظایف خود، وظیفه سرویس دهی به نمایندگان مجالس و پارلمانهای خود را بر عهده دارند. این کتابخانهها از طرفی به لحاظ گستردگی و پوشش منابع در تمام حوزهها، «عمومی» هستند و از طرف دیگر به لحاظ نوع کارکرد خود «تخصصی» محسوب میشوند که کتابخانه مجلس در این گروه از کتابخانهها قرار دارد.
وی فعالیت این کتابخانه را بسیار گستره و حساس توصیف کرد و افزود: کتابخانههای پارلمانی به لحاظ خدماتی که به نمایندگان میدهند بسیار مهم و حساس هستند؛ مثلا در آمریکا، نمایندگان برای سخنرانیهای خود به کتابداران کتابخانههای پارلمانی مراجعه و همه منابع و اطلاعات لازم برای سخنرانی خود را دریافت میکنند.
حضور کتابداران متخصص و متبحر در کتابخانه مجلس
عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به فعالیت کتابخانه مجلس، گفت: اما کتابخانه مجلس در کشور ما کارکرد و استفاده عمومی نیز دارد و هرکسی که بخواهد میتواند از منابع این کتابخانه استفاده کند؛ البته به این موضوع ایرادی وارد نیست، چراکه ارائه خدمات به عموم مردم با توجه به وسعت و گستردگی منابع این کتابخانه و همچنین کمبودی به لحاظ کتابخانههای عمومی در کشور داریم، میتواند بخشی از خلاءهای موجود را پر کند.
میرحسینی ادامه داد: همچنین یکی دیگر از ویژگیهای مهم کتابخانه مجلس استفاده از کتابداران خبره است، چرا که وظیفه کتابخانه ملی حفظ و نگهداری میراث مکتوب و وظیفه کتابخانه مجلس، ارائه اطلاعات به منظور بهرهوری از آنهاست. بنابر این فعالیت این کتابخانه ایجاب میکند تا کتابداران علاوه بر تخصص کتابداری به زبانهای انگلیسی و عربی و سایر تواناییهای جانبی این حرفه مسلط باشند تا به راحتی و در اولین فرصت کارهایی چون ترجمه و چکیده نویسی از منابع مورد نیاز نمایندگان، انجام شود.
بینش مدیریتی مقدم بر تخصص کتابداری
وی همچنین درباره ویژگیهای رئیس کتابخانه مجلس گفت: طبیعتا به تبع ویژگیهای خاص این کتابخانه، رئیس این کتابخانه نیز باید دارای ویژگیهایی خاص باشد؛ یعنی باید بینش مدیریتی و اشراف کامل نسبت به این مجموعه داشته باشد و همچنین با مسائل و مبانی این حرفه نیز آشنایی داشته باشد.
عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: من معقدم که اگر رئیس کتابخانه مجلس بینش مدیریتی داشته باشد، حتی اگر متخصص کتابداری هم نباشد، میتواند موفق عمل کند؛ چراکه یک مدیر خوب میتواند به بهترین شکل از ظرفیتها و نیروی انسانی متخصص که در کتابخانه مجلس بسیار هستند، استفاده کند.
میرحیسنی ادامه داد: البته باید توجه داشت که در همه جای دنیا سعی میشود که از متخصصان خبره کتابداری برای ریاست کتابخانههای مهم استفاده شود، اما به تناسب بافت خاص کشور ما معمولا این اتفاق نمیافتد و شاهد بودهایم که مدیران سیاسی و گاها نظامی مدیریت این کتابخانه را برعهده گرفتند که نتیجه آن بیرون آمدن بسیاری از نیروهای متخصص و کاربلد این رشته از کتابخانه مجلس بوده است.
وی در پایان تأکید کرد: امیدوارم انتخاب رئیس جدید کتابخانه مجلس و برنامه فعالیتهای این کتابخانه مهم کشور، به گونهای پیش برود که نمایندگان هرچه بیشتر ضرورت و نیاز حیاتی به کتابخانه مجلس و مرکز اسناد را احساس کنند و از طرف دیگر نیز زمینه و انگیزه فعالیت نیروهای متخصص در این مجموعه فراهم شود.
نظر شما