خبرگزاری کتبا ایران (ایبنا)ـ نشست نقد و بررسی کتاب «محلات لاریجان آمل» نوشته مصطفی راعی اسکی عصر امروز، چهارشنبه هشتم بهمن، با حضور علی اصغر رحمتی، محمد منصور نژاد، خسرو قبادی و نویسنده کتاب در سرای اهل قلم خانه کتاب برگزار شد.

محدودیت‌های سیاسی معضل پژوهش‌های تاریخی
علی اصغر رحمتی در این نشست گفت: پژوهش درباره جغرافیای تاریخی و فرهنگی برخی مناطق خاص در ایران با محدودیت‌های سیاسی روبه‌روست و این مسئله به شدت به پژوهش‌هایی از این دست ضربه می‌زند. به‌عنوان مثال اگر شخصی در یک منطقه خاص در کشور در دوران حکومت پهلوی به عنوان نخبه مطرح شده بود، با عوض شدن معیارها پس از انقلاب اسلامی ایران، دیگر در زمره نخبگان و تاریخ‌سازان آن منطقه به حساب نمی‌آید.

وی افزود: مصطفی راعی اسکی، نویسنده کتاب «محلات لاریجان آمل» در گفت‌وگویی که پیش از شروع این جلسه با هم داشتیم، به من گفت که با این نوع از محدودیت‌ها هنگام نگارش این کتاب مواجه بوده است. این محدودیت به همراه دیگر مسائل و معضلات عام پژوهشی باعث شد تا نگارش این کتاب 15 سال به طول بینجامد.

این منتقد همچنین اضافه کرد: دیگر معضل مهم در جریان‌های تالیف و نشر کتاب این است که معمولا کتاب‌هایی چون «محلات لاریجان آمل» به تنهایی تالیف می‌شود. اصولش این است که برای پژوهش و نگارش چنین کتاب‌هایی باید یک تیم پژوهشی تشکیل شود.

رحمتی در ادامه سخنان خود به اهمیت بخش لاریجان در شهرستان آمل نیز اشاره کرد و گفت: منطقه لاریجان بزرگترین بخش شهرستان آمل و حتی استان مازندران است. انسان‌های بزرگ و تاریخ‌سازی در این خطه زندگی و رشد کرده‌اند که از میان آنها می‌توان به خانواده مرحوم آیت‌الله میرزا هاشم آملی اشاره کرد که فرزندانش یعنی علی لاریجانی و آیت‌الله صادق آملی، ریاست دو قوه از سه قوه کشور را بر عهده دارند.

رحمتی در ادامه به دیگر ویژگی‌های منطقه لاریجان اشاره کرد و گفت: به‌نظر من اهمیت لاریجان از خود آمل هم بیشتر است. لاریجان جز آنکه موطن بسیاری از بزرگان علمی و فرهنگی بوده، برخی وقایع و رخدادهای مهم تاریخ انقلاب اسلامی ایران نیز در این بخش رخ داده است. از جمله این واقعه‌های تاریخی می‌توان به حماسه ششم بهمن 1360 اشاره کرد که در آن حمله مسلحانه گروه تروریستی اتحادیه کمونیست‌های ایران با جانفشانی نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دفع شد. همچنین از منظر جغرافیایی نیز وجود کوه دماوند و رودخانه هراز، بر اهمیت این منطقه افزوده است.

وی همچنین درباره نویسنده کتاب «محلات لاریجان آمل» گفت: مصطفی راعی اسکی به واسطه سال‌ها فعالیت در آموزش و پرورش شهرستان آمل و بخش لاریجان، به عنوان یک چهره فرهنگی باسابقه در منطقه شناخته شده است. وی تعصب خاصی نسبت به بخش لاریجان دارد و این چهارمین کتاب تالیفی او درباره این منطقه است. نخستین کتاب مهم راعی «اسک در گذر تاریخ» است. عناوین دو کتاب دیگر او نیز به این شرح است: «نبردهای لاریجان و آمل» و «حماسه 6 بهمن آمل».

سختی‌های بسیار پژوهش برای نویسندگان شهرستانی
مصطفی راعی اسکی نیز در نشست نقد و بررسی کتاب خود گفت: به دلیل آنکه دیدم زادگاهم یعنی بخش لاریجان شهرستان آمل از سوی پژوهشگران تاریخی، دچار بی‌مهری شده، تصمیم گرفتم با پژوهش و نگارش یک کتاب جامع آن را به هم‌وطنانم در دیگر استان‌ها معرفی کنم.

وی افزود: پژوهشگران و نویسندگان شهرستانی تقریبا هیچ امکاناتی ندارند و با سختی بسیار کار خود را انجام می‌دهند. بر همین اساس باید بگویم که من برای انتشار این کتاب ناچار به اخذ وام بانکی شدم.

فهرست اعلام از نیازهای اساسی پژوهش‌های تاریخی است
محمد منصور نژاد، مدرس دانشگاه و مدیر انتشارات جوان پویا در این نشست به برخی اشکالات ساختاری و شکلی کتاب اشاره کرد و گفت: در کتاب‌ها و پژوهش‌هایی چون کتاب مورد بحث این نشست که به جغرافیایی تاریخی، سیاسی و فرهنگی مناطق مشهور در کشور می‌پردازند، تهیه و تدوین فهرست تفصیلی و فهرست اعلام یک کار ضروری و اساسی است.

وی افزود: حجم اطلاعات ارائه شده به مخاطب در این کتاب زیاد است، بنابراین اگر مخاطب می‌خواهد بداند که درباره فلان چهره مهم چه بحثی در کتاب شده، باید کل 600 صفحه کتاب را زیر و رو کند، در صورتی که اگر کتاب فهرست اعلام داشت، کار مخاطب راحت بود. همچنین اگر محققان و پژوهشگران دیگر بخواهند از برخی اطلاعات ارائه شده در این کتاب استفاده کنند، به‌دلیل نبودن فهرست اعلام با مشکل مواجه می‌شوند.

منصور نژاد همچنین اضافه کرد: مقدمه نویسنده بر این کتاب نیز کامل و جامع نیست. به‌نظر آقای راعی اسکی باید در مقدمه کتاب به روش پژوهشی خود اشاره کند. به‌عنوان مثال نویسنده باید حتما اشاره می‌کرد که معیارش برای انتخاب برخی کسانی که در کتاب اسم‌شان به عنوان مشاهیر لاریجان درج شده چه بوده است؟ نگارش این مقدمه می‌توانست به درک بهتر مخاطب و همچنین اطمینان آنها به صحت مباحث کمک کند.

منصور نژاد در بخش دیگری از سخنان خود به برخی اشکالات ویرایشی و تایپی کتاب نیز همراه با شماره صفحات آنها اشاره کرد تا برای چاپ دوم کتاب برطرف شود.

«محلات لاریجان آمل» نوشته مصطفی راعی اسکی، با شمارگان هزار نسخه، 598 صفحه و بهای 30 هزار تومان از سوی نشر انتخاب روانه کتابفروشی‌ها شده است.