نیازی بیش از 60 سال است که نقاشی می‌کند، موسیقی کلاسیک می‌شنود و مطالعات مستمر هنری دارد. وی در تمام این سال‌ها هیچگاه به کتاب‌شدن آثارش رضایت نمی‌داد زیرا حساسیت زیادی روی نورپردازی و قاب‌بندی در عکاسی از تابلوها دارد. این کتاب در 85 صفحه در قطع رحلی، با شمارگان 1200 نسخه و بهای 70 و 50 هزار تومان (به تریتیب برای جلدهای گالینگور و شومیز) توسط موسسه فرهنگی گلستان هنر جوان منتشر شده است. عکاسان این کتاب «حسن اشرف اسلامی»، «سیامک زمرّدی» و «مژگان پارسا مقدم» بودند و «کامران مهرزاده» طراحی گرافیک آن را بر عهده داشته است.
در بخشی از مراسم دیروز، مستندی کوتاه از گفته‌ها و نقاشی‌های منوچهر نیازی در آتلیه‌اش به نمایش در آمد که نیازی در بخشی از آن چنین می‌گفت: زندگی عجیبی داشتم و الان هم نیمه عجیب است. در تمام این 60 و چند سال فقط نقاشی کرده‌ام و بیش از 90 نمایشگاه انفرادی داشتم و در نزدیک به 200 نمایشگاه گروهی شرکت کردم. بسیاری روزها نزدیک به 16 ساعت کار می‌کردم. من افتخار می‌کنم که کارهایم در دیوارهای خانه‌های مردم زندگی کنند.
در ادامه این فیلم، «نیازی» با اشاره به علاقه زیادی که به موسیقی کلاسیک داشته و دارد گفت: یک تابلو بزرگ در موزه هنرهای معاصر دارم که موضوع آن طبیعت است و در اجرای آن از سمفونی 5 بتهوون الهام گرفته‌ام.
وی همچنین در بیان دیگر ویژگی‌های نقاشی‌هایش عنوان کرد: هیچگاه نمی‌خواستم اسیر تکنیک باشم و علاقه‌ای به پافشاری بر یک شیوه به‌خصوص در نقاشی نداشتم. معتقدم تکنیک و موضوع بهانه‌هایی هستند که با آنها باید حرف دلم را بزنم.
همه قلم موهایم را نگه داشته‌ام
همچنین در این فیلم، غیر از نقاشی‌ها، دو اثر کولاژ از «نیازی» نشان داده شد که بسیار جالب‌توجه بودند. یکی تابلویی از تمامی قلم‌موهای نقاش در بیش از 60 سال گذشته بود که نیازی به‌دقت همه را دور نریخته و نگه داشته بود و دیگری تابلویی بود از سکّه‌های قدیمی‌ای که در قُلّک کودکی‌اش بودند.
نیازی در پایان این فیلم درباره انتشار این کتاب چنین گفت: خوشحالم با این کتاب کارهایم را از زندان بیرون می‌کشم.
پس از نمایش فیلم «نیازی» با حضور بر روی سِن عنوان کرد: به گفته استادم «هوشنگ سیحون» همیشه سعی کردم نقاشی‌کردنم به شیوه و تکنیکی مشخص و مستمر محدود نشود بلکه همواره میان شیوه‌ها و موضوعات مختلف در جریان باشم و در تمام عمرم فقط نقاشی کرده‌ام و نه هیچ کار دیگر.
وی افزود: کارم را از نقاشی در سبک رئالیسم آغاز کردم و تلاش داشتم تمامی سبک‌ها را از امپرسیونیسم، فوویسم، دادائیسم و... تجربه کنم. همیشه مطالعه را جدّی می‌گرفتم و هنوز هم این جدّیت سر جای خود باقی است.
جادوی رنگ و تک‌تازی خط
در بخش دیگری از این مراسم، «آلبرت کوچوئی» از دوستان نزدیک این هنرمند طی یادداشتی مروری توصیفی بر سیر کارهای نیازی ارائه کرد. وی در بخشی از این یادداشت مطوّل چنین عنوان کرد: «در آتلیه لاله‌زار خیل آدمیان را با رویای سبز طبیعت و جنگل در می‌آمیزد و در هنرستان «ونگوگ» و «گوگن» و «رنوآر» و انبوه شور و هیجان و جسارت‌ها و گستاخی‌ها را در طبق می‌آورد تا ناخنکی بر آنها بزند و بشود منوچهر نیازی. منوچهر نیازی از دنیای موسیقیایی و کُرال سر بر آورد، سَرَک کشیدن‌هایش به دنیای اشتراوس و نیکولو پاگانینی او را تا غایت دنیای رویاگون نت‌ها می‌کشاند و حالا آن ضرب‌آهنگ گاه شتاب ناک و گاهی نرم و رام به این بوم راه پیدا می‌کند. حرکت‌های تند و موزون آهنگین بر بوم‌هایش جان می‌گیرند و می‌توان یورش بی‌امان آدم‌ها و تکان‌های سیل‌آسای برگ‌ها و سبزه‌ها را در جهشی غریب به تماشا نشست. منوچهر نیازی بی‌تردید بیش از بسیاری از نقاشان که پا‌به‌پای او آمدند، مکتب‌ها و ایسم‌ها را تجربه کرده اما سرانجام دهه‌ها پیش آن قالب‌ها وبندها را پاره می‌کند و می‌شود منوچهر نیازی‌ای که آدم‌ها و طبیعت را به گونه‌ای تازه لمس می‌کند.»
نصرالله افجه‌ای از چهره‌های ماندگار خوشنویسی ایران، دیگر سخنران این مراسم بود که سخنان خود را با تبریک به منوچهر نیازی برای سالروز تولدش آغاز کرد و گفت: کارت دعوت مراسم امشب، مرا به خاطرات 50 سال پیش، آن زمان که نوجوان بودم، باز گرداند. سال‌هایی که منوچهر نیازی در خیابان منوچهری آتلیه داشت و تابلوهای رئال می‌ساخت و من همواره با اشتیاق از مقابل آتلیه او گذر می‌کردم و تماشا می‌کردم.
وی افزود: آنچه در کارهای نیازی اهمیت زیادی دارد، دست یافتن به تکنیکی مخصوص به خودش در عین حفظ تنوع موضوعی و سبکی تابلوهاست. وی توانسته است در عین ارائه متنوع‌ترین کارها، در تجربه مستمرِ تکنیک خاص خودش، مصمم باشد.
مژده طباطبایی مدیر گالری «مژده» که تدوین و انتشار این کتاب به پیشنهاد و کوشش او و همکارانش ممکن شده، سخنران دیگر این مراسم بود. وی با اشاره به این نکته که همواره برایش مایه تاسف و تعجب بوده که چرا به رغم این حجم آثار ارزشمند منوچهر نیازی، هیچگاه کتابی از مجموعه آثار او وجود نداشت، گفت: کتاب «خیزش خیال» محصول دو ماه و نیم تلاش شبانه‌روزی بوده که امروز به ثمر رسیده که برای من افتخار بزرگی است و امیدوارم در آینده بتوانم مقدمات اقداماتی اینچنینی را برای کتاب‌شدن آثار ارزشمند هنرمندان گرانقدر دیگر نیز فراهم کنم.
دو بخش پایانی مراسم، رونمایی از کتاب «خیزش خیال» و بُرش‌خوردن کیک تولد 78 سلگی «نیازی» بود که بسیار صمیمی و شادمان برگزار شدند.
همچنین منوچهر نیازی یکی از آثار نقاشی‌اش را به نام «استرس» (رنگ روغن رو بوم – در حدود 100× 180 سانتی‌متر) به گنجینه موزه امام علی (ع) اهدا کرد.
نظر شما