دکتر زهرا رنجبر، در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره لزوم نقد منابع تخصصی حوزه علم اظهار کرد: طیف مخاطبان و جامعه آماری در جریان نقد کتابهای علمی بااهمیت است. نقد کتابهای علمی به دلیل جامعه مخاطبان آن که متشکل از قشر خاصی هستند، از رونق کمی در کشور برخوردار است. به‌عبارتی، عامه جامعه مخاطب این آثار نیستند.
وی با تاکید بر تاثیر مخاطب در تقویت جریان نقد در حوزه‌های تخصصی افزود: مخاطب خاص نیز انگیزه لازم را برای نقد یک اثر علمی ندارد، یعنی این دسته از مخاطبان اگر از یک اثر استفاده لازم را نبرند، به سراغ یک اثر دیگر می‌روند. به‌نظر می‌رسد که هرچه دایره جامعه آماری یک اثر کوچکتر باشد، شانس وجود منتقد به همان میزان کاهش پیدا می‌کند.
نقش داوران علمی در سنجش کیفی آثار
رنجبر درباره لزوم متخصص بودن داوران در حوزه بررسی آثار علمی گفت: با توجه به اهمیت انعکاس صحیح محتوای علمی در منابع تخصصی، نقش داوران علمی در سنجش کیفی آثار بسیار بااهمیت است؛ البته این نقش به معنای برابری داوران به‌عنوان بک منتقد نیست. داوری علمی قوی، به‌طور طبیعی منجر به انتشار منابع تخصصی با درجه اعتبار بالاتر خواهد شد.
عضو هیات علمی موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش ادامه داد: در مقایسه با کتاب‌‌هایی با محوریت اجتماعی و تاریخی و ادبی، منابع علمی اگر قوی داوری شوند، نقد و بررسی کمتری را می‌طلبند.
تقویت جریان نقد در حوزه کتابهای علمی
وی با اشاره به اهمیت توجه به نقد منابع تخصصی اظهار کرد: در صورتی‌که جریان نقد در حوزه کتابهای علمی ایجاد یا تقویت شود، شاهد اتفاق مهمی در حوزه مباحث علمی خواهیم بود.
نخستین دانش‌آموخته مقطع دکترا و استادتمام رشته مهندسی پلیمر در گرایش صنایع رنگ کشور افزود: بی‌تردید مسئولیت نقد منابع تخصصی بر عهده جامعه علمی و دانشگاهی کشور است.
رنجبر با بیان این مطلب که به‌عنوان یک عضو جامعه دانشگاهی تمایل کمی برای نقد یک اثر دارم، گفت: به‌عنوان یک دانشگاهی انگیزه کمی برای نوشتن نقد بر یک اثر تخصصی دارم، هرچند که نسبت به وجود نقاط ضعف و قوت کتاب اطمینان داشته باشم. بارها اتفاق افتاده که کتابی را با وجود مشکلات محتوایی و شکلی کنار گذاشته‌ام، اما برای نوشتن نقد درباره آن اقدام نکرده‌ام.
غفلت از اهمیت موضوع نقد
وی درباره این بی‌تمایلی جامعه دانشگاهی نسبت به نقد منابع علمی توضیح داد: به‌نظر می‌رسد که جامعه علمی به دلیل فرصت کم یا غفلت از اهمیت موضوع نقد کتابهای تخصصی، نسبت به جریان نقد بی‌تفاوت هستند.
مولف کتاب «عیوب رنگ» در ادامه به نبود فضایی برای نقد کتابهای علمی اشاره کرد: به‌عنوان یک عضو جامعه دانشگاهی نمی‌دانم که دیدگاهم درباره یک کتاب تخصصی را کجا می‌توانم ارایه کنم تا مخاطب و مولف و ناشر از آن باخبر شوند.
بررسی محتوای علمی و بکارگیری واژگان صحیح در منابع ترجمه‌ای
رنجبر درباره محور‌های نقد کتابهای علمی نیز اظهار کرد: بررسی محتوای علمی و بکارگیری واژگان صحیح در منابع ترجمه‌ای، از مهم‌ترین محور‌های نقد کتابهای علمی است.
رئیس پژوهشکده پوشش‌های سطح و فناوری‌‌های نوین در پایان با اشاره به آسیب‌های جریان ضعیف نقد کتابهای علمی گفت: نقد، موجب ارتقاء محتوایی کتاب است، یعنی اگر نویسنده وجود همیشگی چشمان ناظر را احساس کند، دقت‌نظر مولف بیشتر خواهد شد، اما به دلیل نبود منتقد متخصص، بارها شاهد انتشار آثاری با اشتباهات فاحش هستیم. بنابراین ضعف در جریان نقد، موجب دریافت غلط اطلاعات خواهد شد.
چهارشنبه ۲ مهر ۱۳۹۳ - ۰۹:۰۴
نظر شما