به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) ماده 12 قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان مصوب سال 1348 میگوید: «مدت استفاده از حقوق مادی پدیدآورنده موضوع این قانون که به موجب وصایت یا وراثت منتقل میشود از تاریخ مرگ پدیدآورنده 30سال است و اگر وارثی وجود نداشته باشد یا بر اثر وصایت به کسی منتقل نشده باشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار وزارتفرهنگ و هنر قرار خواهد گرفت. مدت حمایت اثر مشترک موضوع ماده 6 این قانون 30سال بعد از فوت آخرین پدیدآورنده خواهد بود.»
در سال 1389 در نشست مجلس شورای اسلامی بعد از گذشت 41 سال از تصویب این قانون، بخشی از آن اصلاح شد؛ براساس این اصلاحیه، مدت حمایت اثر مشترک موضوع ماده 6 این قانون از 30سال بعد از فوت پدیدآورنده به 50 سال افزایش یافت.
هر چند طراحان، این طرح را به منظور صیانت از اصالت آثار شهید مطهری و عدم تحریف آنها و جلوگیری از انتشار این آثار توسط ناشران متعدد نوشته بودند اما هنگام بررسی این طرح در کمیسیون فرهنگی، مستثنی بودن آثار شهید مطهری از شمول این طرح حذف و شامل همه آثار شد.
علی مطهری، فرزند شهید مرتضی مطهری که مسئولیت انتشار آثار این شهید را در انتشارات صدرا برعهده دارد، از طراحان و موافقان این طرح بود. البته این طرح مخالفانی هم دارد.
خبرگزاری کتاب ایران «ایبنا» با هدف انعکاس نظر موافقان و مخالفان این طرح، با 28 نفر از صاحبنظران حوزه اندیشه و قلم گفتوگو کرده است. جمعبندی این گفتوگوها و نقل قولهای طلایی آنها در قالب جدول زیر ارائه شده است.
ردیف | مصاحبه شونده | نقل قول کلیدی |
1 | محمدرضا سرشار، رییس انجمن قلم ایران | حقالتالیف آثار متوفی باید برای همیشه به وراث برسد؛ اگر این محدوده زمانی از 50 سال به 100 سال نیز ارتقا یابد، همچنان مخالف این طرح هستم. (اینجا) |
2 | سیدعباس حسینینیک، نایبرئیس کمیسیون حقوقی اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران | تعیین این مهلت و ایجاد محدوده زمانی برای آثار فکری به دلیل حمایت از جامعه است.(اینجا) |
3 | مهدی غبرایی، مترجم حوزه ادبیات | معتقدم حقوق آثار باید تا الیالابد به وراث پدیدآورنده برسد. (اینجا) |
4 | مهدی قنواتی، مدیرمسئول انتشارات بهتاپژوهش | پدیدآورندگان هیچگاه با هدف استفاده از بهره اقتصادی انتشار اثر، دست به تالیف نمیزنند. قانون «حقوق مولف پس از 50 سال از زمان مرگ» قانون کاملی است که همه موارد را در نطر گرفته است.(اینجا) |
5 | ابراهیم حسنبیگی، عضو هیاتمدیره بنیاد ادبیات داستانی | حقوق آثار متوفی باید برای همیشه به وراث پدیدآورنده اثر برسد. در نتیجه خواستار تجدیدنظر مجلس شورای اسلامی برای اصلاح این قانون هستم.(اینجا) |
6 | مرتضی کاخی، شاعر، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات | مخالف واگذاری حقالتالیف پدیدآورنده بعد از 50 سال از فوت وی به ناشر هستم. چرا که معتقدم حقوق دریافتی ناشر کمتر از مبلغ دریافتی مولف نیست.(اینجا) |
7 | محمدعلی گودینی، نویسنده ادبیات داستانی | از موافقان واگذاری حقالتالیف آثار پدیدآورنده بعد از گذشت 50 سال از فوت وی، به ناشر هستم. چرا که ممکن است وراث پدیدآورنده، ناخلف باشند در صورت نبود این قانون، چه سرنوشتی در انتظار آثار متوفی خواهد بود؟(اینجا) |
8 | علیالله سلیمی، نویسنده، روزنامهنگار و منتقد ادبی | از موافقان واگذاری حقالتالیف آثار پدیدآورنده بعد از گذشت 50 سال از فوت وی، به ناشر به شرط تشکیل سازمان غیر دولتی برای حمایت و مدیریت آثار مولفان متوفی هستم.(اینجا) |
9 | سید علی کاشفی خوانساری، نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات کودک و نوجوان | یک حکم واحد و مطلق درباره همه آثار نمیتواند عادلانه باشد.(اینجا) |
10 | احمد نادمی، مولف، مترجم و پژوهشگر | لازم است سعی کنیم به نقاط مثبت هر قانونی توجه کنیم چرا که احترام به قانون، احترام به خودمان است.(اینجا) |
11 | علیاصغر شیرزادی،نویسنده و منتقد | تعیین محدوده زمانی برای این موضوع، نوعی کم لطفی در حق بهترین نخبگان یک کشور است.(اینجا) |
12 | حسن احمدی، نویسنده کودک و نوجوان | بازماندگان مولف حق دارند درباره انتشار یا عدم انتشار آثار متوفی نظر بدهند .اصلا درست نیست که حقالتالیف آثار مولف به جیب ناشران برود.(اینجا) |
13 | شهرام شفیعی،نویسنده و طنزپرداز | تا زمانیکه وراث قانونی در قید حیاتاند باید این حقوق به آنها برسد.(اینجا) |
14 | مجید قیصری، نویسنده | 500 سال هم که از فوت مولف بگذرد، باز باید حقالتالیف آثار متوفی به وراث وی برسد.(اینجا) |
15 | کامران پارسینژاد، نویسنده و منتقد | باید محدودیت زمانی دریافت حقالتالیف آثار پدیدآورنده متوفی از سوی وراث، از 50 سال به 70 سال ارتقا یابد.(اینجا) |
16 | فیروز زنوزی جلالی، نویسنده و مدرس داستاننویسی | نویسندگان تا زندهاند، برای دریافت حقالتالیف آثارشان با مشکلات عدیده مواجهند چه رسد به این که فوت کنند.(اینجا) |
17 | راضیه تجار، دبیر انجمن قلم ایران | حقوق تالیف آثار باید مانند سایر میراث متوفی برای همیشه به خانواده وی برسد.(اینجا) |
18 | جواد محقق، نویسنده و شاعر | برای جلوگیری از تحریف لزوما نباید مدت انحصار آثار را اضافه کرد بلکه میتوان با تشکیل یک گروه کارشناسی، هنگام دادن مجوز از سوی خانواده پدیدآورنده از تحریف آثار پیشگیری کرد.(اینجا) |
19 | محمدکاظم مزینانی، نویسنده | با اجرای قانون محدودیت زمانی حق وراثت، آثار نویسندگان ملی میشوند.(اینجا) |
20 | عباس خلجی، نویسنده | قانون حق وراثت باید مبنای فقهی داشته و مبتنی بر سنتهای فرهنگی و تاریخی باشد. |
21 | حبیبالله اسماعیلی، نویسنده حوزه تاریخ | هم وراث و هم جامعه مستحق بهرهمندی از حقوق پدیدآورندگان متوفی هستند و بهتر است برای رفع این تناقض میان حقوق وراث و جامعه، قانونگذار با اتخاذ روش محاسبه پلکانی آثار، از نخستین سال فوت پدیدآورنده، حقوق وراث را تعیین کند. (اینجا) |
22 | مجتبی رحماندوست، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی | مشکلات حوزه نشر و اهل قلم را منعکس کنید تا مجلس راهکار قانونیاش را تدوین کند.(اینجا) |
23 | عبدالمجید نجفی، نویسنده و مدرس دانشگاه | باید مالکیت مادی و معنوی آثار پدیدآورندگان متوفی نیز مانند سایر داراییهایی که برای خانواده از متوفی به یادگار میمانند، نسل به نسل منتقل شود.(اینجا) |
24 | حجت الاسلام نصرالله پژمانفر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی | معتقدم در حوزه تالیف و نشر، قانون به اندازه کافی موجود است اما در بخش اجرایی با مشکل مواجه هستیم بنابراین، باید این بخش بهدرستی مدیریت شود.(اینجا) |
25 | حسین فتاحی، نویسنده | لازم است مجلس شورای اسلامی درباره این قانون تجدید نظر کند.(اینجا) |
26 | حجتالاسلام احمد سالک، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی | در هر وضعيتي باید توجه به کرامت مولفان در قانون دیده شود. (اینجا) |
27 | لادن حیدری، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | این قانون موانع علمآموزی و انتقال علم را از میان برمیدارد؛ به همین دلیل با قانون حق وراثت نباید احساسی برخورد کنیم. (اینجا) |
28 | ابوالفضل ابوترابی، دبیر دوم کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی | امکان افزایش محدوده زمانی برای دریافت حقالتالیف پدیدآورندگان متوفی وجود دارد. (اینجا) |
نظر شما