حميدرضا جمالي در نشست «پژوهش در تعامل انسان و اطلاعات» گفت: درباره اطلاعات، تعريف مورد اجماعي وجود ندارد. تا امروز يكصد تعريف از اطلاعات از سوي متخصصان صورت گرفته است و مقالات متعددي اين تعاريف را به نقد كشيدهاند.
وي افزود: تعامل انسان و اطلاعات براي تداوم حيات در بين انسانها صورت ميگيرد. هرچه ثروت اطلاعات بيشتر شود با فقر توجه مواجهام.
جمالی، توجه را درگيري ذهني افراد دانست كه با اطلاعات مواجه ميشوند و رفتار اطلاعاتي در قبال آن انجام ميدهند.
انسان و اطلاعات
وي رفتار اطلاعاتي، اطلاعيابي و جستجوي اطلاعات را سه بخش مهم از تعامل انسان و اطلاعات دانست و افزود: اطلاعيابي فعاليتي هدفمند است كه افراد به دنبال کسب اطلاعات از خود نشان ميدهند و با مكانيسمهاي مختلف به جستجوي اطلاعات خود ميپردازند.
جمالي با اشاره به اينكه درباره اطلاعات، تعريف مورد اجماعي وجود ندارد گفت: تا به امروز يكصد تعريف از اطلاعات از سوي متخصصان صورت گرفته است و مقالات متعددي اين تعاريف را به نقد كشيدهاند.
وي در ادامه اين نشست اظهار کرد: سه مفهوم نیاز، خواست و تقاضا در رفتار اطلاعاتي انسان تاثيرگذار است. به اين معني كه نياز عامل محرك اساسي براي جستجوي اطلاعات است و خواست نيز استنباطي است كه از رفتار فرد نيازمند به اطلاعات احساس ميشود.
جمالي در ادامه اين نشست با بيان اين كه خواست، افراد نيازمند به اطلاعات را تحريك به تقاضا ميكند افزود: تصميمگيري، حل مساله، تورق و رويارويي از ديگر رفتارهايي است كه انسان نيازمند به اطلاعات از خود بروز ميدهد، هرچند در بسياري از مواقع به صورت گزينشي اطلاعات خود را كسب ميكند يا اينكه از برخي از آنها پرهيز ميكند.
شرایط محیطی و اطلاعات
اين سخنران خطاب به حاضران در نشست گفت: شرايط محيطيای كه متخصصان از آن به عنوان «بافت» نام ميبرند شرايطي است كه كنش اطلاعاتي نيازمندان به اطلاعات را تحت تاثير قرار ميدهد. به طوري كه حالات روحي و رواني در تعريف اين بافت صورت ميگيرد.
جمالی موضوع كاربران در تعامل اطلاعاتي را موضوعي غيرقابل انكار دانست و افزود: كاربران گروههاي مختلفي را تشكيل ميدهند، به همين دليل كارشناسان براي تامين و مدلسازي افراد در تعاملشان با اطلاعات به دنبال راهكاري هستند تا ويژگيهاي کاربران مختلف را بررسي بكنند.
وي در ادامه این نشست از گروههاي رسمي و غيررسمي به عنوان منابع اطلاعاتي نام برد و گفت: منابع رسمي را كتاب و لوحهاي فشرده تشكيل ميدهند و منابع غيررسمي گفتوگوهاي بين افراد است كه ميتواند منبعي براي رفع نياز اطلاعاتي آنها به شمار آيد.
اين عضو هيات علمي دانشگاه خوارزمي قابليت اعتماد را از ديگر فاكتورهايي عنوان كرد كه در اعتبار اطلاعات، مهم ارزيابي ميشود.
وي گفت: در كشورهايي مانند آمريكا و بريتانيا شاخصهايی دروني براي ارزيابي درستي اطلاعات در نظر گرفته ميشود، مانند دادههايي كه در يك مقاله از آن استفاده شده است. اما در كشورهاي در حال توسعه مانند چين تعداد بارگذاري مقالات و دفعات چاپ آن ملاك اعتماد اطلاعات به شمار ميآيد.
نشست «پژوهش در تعامل انسان و اطلاعات» امروز در محل سراي كتاب و رسانه بيست و هفتمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران برگزار شد.
نظر شما