به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، همایش «معیارهای گزینش کتاب سال» عصر روز گذشته (20 اسفندماه) با حضور دکتر نجفقلی حبیبی، دبیر علمی جایزه کتاب سال، محمدرضا حاتمی، ‌مديرعامل انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی، مسعود پایدار، مسوول کارگروه آموزش و توسعه این انجمن و جمعی از ناشران دانشگاهی، در محل انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی و به همت کارگروه آموزش و توسعه این انجمن برگزار شد. 

استفاده مولف از منابع دیگر نویسندگان بدون درج منبع، بی‌اخلاقی است
نجفقلی حبیبی،‌ در این همایش ضمن تشریح مراحل داوری و امتیاز‌دهی به آثار ارسالی به جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به آسیب‌های تالیف در کشور، اظهار کرد: یکی از بی‌اخلاقی‌های حوزه تالیف استفاده مولف از منابع دیگر نویسندگان بدون درج منبع است. این مشکل حتی در تولید مقاله‌های ISI نیز مشاهده می‌شود، اما متاسفانه رسانه‌ها تولید همین مقاله‌ها را معیار رشد علمی کشور قرار می‌دهند.

وی با تاکید بر نقش ناشران در پیشگیری از این آسیب، افزود: مراقبت معنوی از آثار مولفان از سوی ناشران می‌تواند در پیشگیری از این فجایع اخلاقی در حوزه نشر موثر باشد. این آسیب خیانت به وجهه علمی کشور است. ناشران تربیت‌‌کنندگان نویسندگان جوان هستند.

حبیبی در ادامه با اشاره به تعداد داوران و مراحل داوری آثار ارسالی به جشنواره کتاب سال، گفت: داوری آثار در سه مرحله صورت می‌گیرد. در مرحله نخست، 9 نفر از سوی دبیر هیات علمی پیشنهاد و دو نفر با حکم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین می‌شوند. بعد از رای‌دهی در مرحله دوم آثار در اختیار گروه‌های سه تا پنج نفری از صاحب‌نظران قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: اگر کتابی بین 90 تا 100 امتیاز به دست آورد، به‌عنوان اثر برگزیده و آثاری که بین 80 تا 90 امتیاز کسب کنند، به‌عنوان شایسته تقدیر معرفی می‌شوند که در این میان برخی آثار به صورت مشترک به این عنوان دست‌ می‌یابند. 

ناشر، مادر کتاب است
در ادامه این همایش داود موسایی،‌ مدیرمسوول انتشارات فرهنگ معاصر، اظهار کرد: متاسفانه در کشور نقش ناشران به اندازه مولفان و مترجمان به چشم نمی‌آید. در جشنواره کتاب سال نیز این بی‌توجهی به نقش ناشران وجود دارد. حق ناشری که اثرش در جشنواره کتاب سال برگزیده شده این است که حداقل کتابش در شمارگان بالا از سوی وزارت ارشاد خریداری شود.  مولف، پدر و ناشر،  مادر کتاب هستند.
 
در ادامه مدیرمسوول انتشارات امید دانشگاه،‌ حوزه نشر را نیازمند ارایه تعریفی از تالیف دانست و گفت: حدود 95 درصد از کتاب‌های علمی در کشور حاصل کپی‌برداری است. این امر ناشی از وجود ساختار غلط در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. بازار فروش و تهیه پایان‌‌نامه و مقاله نیز خود یکی از نشانه‌های این مشکل است. 



ناشر، در ترجمه پاسدار متن اصلی است
روبن شاه‌‌وردیان،‌ مدیرمسوول انتشارات علم و حرکت، درباره  میزان تسلط داوران، عنوان کرد: کدام یک از داوران به همه حوزه‌های علمی اشراف دارند؟ در زمان برگزاری کتاب سال هیچ اطلاع‌رسانی مطلوبی به ناشران ارایه نمی‌شود.

وی ادامه داد: به‌عنوان یک فعال حوزه نشر، اگر احساس کنم که در حوزه ترجمه واژه‌ای متناسب با واژه‌ اصلی نیست، اثر را برای تصحیح به مترجم باز می‌گردانم. ناشر، نقش پاسداری از متن اصلی را بازی می‌کند. همچنین اگر واژه‌نامه برای کتاب ارایه نشده باشد، بعد از ترجمه واژه‌نامه نیز تعریف می‌شود.

شا‌ه‌وردیان به تبعیض در امتیازدهی به آثار چاپ دولتی و خصوصی اشاره کرد و گفت: امتیاز آثاری که از سوی ناشران دولتی منتشر می‌شود 15 و آثاری که از سوی ناشران خصوصی منتشر شده پنج است،‌ این در حالی است که دولت باید نقش هدایت‌کننده داشته باشد. 

توجه به ظاهر کتاب/بی‌مهری نسبت به کتاب‌های علوم پایه
علیرضا تاج‌‌داری،‌ مدیرمسوول انتشارات آتا، در ادامه این همایش اظهار کرد: در جشنواره‌های کتاب سال و فصل، بیشتر بر ظواهر کتاب توجه می‌شود و آثار حوزه علوم پایه مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند.

پروین صدقیان،‌ مدیرمسوول انتشارات گل‌آذین، نیز با انتقاد از دولتی بودن جشنواره کتاب سال گفت: این جشنواره باید به بخش خصوصی واگذار شود، چراکه بخش عمده تحقیقات را ناشران خصوصی انجام می‌دهند و سود آن‌را دولتی‌ها می‌‌برند. زمانی که دولت متولی فرهنگ باشد ما فرهنگ دولتی خواهیم داشت. 

جشنواره کتاب سال، جهت‌ده پژوهش کشور است
مرتضی زينعلی، مدیر انتشارات جامعه‌نگر نیز با اشاره به این مطلب که برگزاری جشنواره کتاب سال در حد انتخاب آثار تنزل کرده، اظهار کرد: جشنواره کتاب سال می‌تواند جهت‌ده فرآیند پژوهش کشور باشد. تشکیل یک کارگروه از ناشران برجسته می‌تواند در انتخاب آثار در حوزه‌های مختلف موثر باشد.

حبیبی،‌ دبیر علمی جایزه کتاب سال در این همایش ضمن استقبال از پیشنها‌دات ناشران برای ارتقاء برگزاری جشنواره کتاب سال گفت: اگر صاحبنظران مسوولیت برگزاری جشنواره کتاب سال را بپذیرند، واگذاری برگزاری این جشنواره به همت بخش خصوصی پیشنهاد خوبی است. 

همایش «معیارهای گزینش کتاب سال» عصر سه‌شنبه (20 اسفندماه) در محل انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی، واقع در خیابان انقلاب، روبه‌روی سینما سپیده، ساختمان فروردین برگزار شد.