به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مرتضی دامن‌پاک‌جامی، سفیر سابق ایران در دانمارک درباره «تاثیر روابط تاریخی و اجتماعی ایران و دانمارک بر مراودات دو کشور دردوران معاصر» سخن گفت. وی اظهار کرد: ارتباطات اولیه بین ایران و دانمارک سابقه هزار ساله دارد اما بعد جنگ جهانی اول و تحولات بعد از آن آغاز جدیدی از این روابط بود.

وی ادامه داد: وجود چهارهزار سکه قدیمی مربوط به دوره ساسانی در دانمارک، نشان از روابط پررنگ تجاری و بازرگانی میان مردمان منطقه شمالی (نیومنها) و مردمان شرق می‌دهد که این روابط تا جنگ‌های صلیبی ادامه پیدا کرد.

کتاب‌های ابوعلی سینا، مبنای طب در دانمارک بود

وی افزود: تا این مقطع «تجارت» محور و انگیزه اصلی رابطه ایران و دانمارک بوده است اما در دوره بعد از جنگ‌های صلیبی با شروع نهضت ترجمه، موج جدیدی از روابط بین این دو کشور برقرار شد. به طوری که در این دوران کتاب‌های بسیاری در حوزه نجوم، طب، فلسفه و غیره از سوی دانشمندان ایرانی ترجمه شدند. همچنین کتاب‌های ابوعلی سینا در دانمارک به عنوان کتاب‌های مبنای طب مورد استفاده قرار گرفتند.

سفیر سابق ایران در دانمارک با بیان اینکه دور جدیدی از روابط بین ایران و دانمارک در دوران شاه صفی با هدف توسعه تجارت برقرار شد، بیان کرد: در این دوران با وجود تلاش‌های دانمارکی‌ها در ایران مبنی بر عقب نماندن از قافله توسعه تجاری کشورهای اروپایی، نتوانستند به هدف اصلی خود دست یابند و دلایل آن را می‌توان به اعمال نفوذ نماینده هلند در اصفهان و کارشکنی‌های وی و همچنین عدم دسترسی به بازار ابریشم ایران دانست.

وی عنوان کرد: اگر چه دانمارکی‌ها در این دوران نتوانستند به اهداف تجاری خود دست یابند اما این آغاز شناخت دانمارکی‌ها از ایران بود. چنان‌که این موضوع را می‌توان در کتابی که ادام بلاروس نوشته است، به خوبی درک کرد. وی در گزارش‌های خود تصاویر و الهامات معماری که فردریک سوم از ایران گرفته، آورده است. 

مرتضی دامن‌پاک‌جامی در ادامه سخنرانی خود با اشاره به تلاش‌های دیگری که در طول تاریخ میان ایران و دانمارک با انگیزه‌های مختلف ایجاد شده است، گفت: از مجموع این روابط می‌توان به این نتیجه دست یافت که روابط ایران و دانمارک با فرازوفرودهای زیادی همراه بوده است و تاثیرات متقابل این روابط را می‌توان در معماری و ادبیات این دو کشور دید. 

سیاستگذاری‌های دانمارک متاثر از اتحادیه اروپاست

آندرس كريستين هوگارد، سفير دانمارك در ایران سخنرانی خود را با موضوع «تاریخ روابط سیاسی دو کشور و چشم انداز آینده» آغاز کرد و با بیان سیر روند همکاری‌های سیاسی ایران و دانمارک گفت: علاوه بر همکاری‌های بین دولت‌های ایران و دانمارک که می‌تواند بسیار عمیق و اثرگذار باشد، سازمان‌های غیردولتی نیز مانند موسسه حقوق بشر ایران، مرکز تحقیقات وزارت خارجه و دانشگاه‌های ایران و دانمارک می‌توانند در این زمینه نقش بسیار مهمی ایفا کنند.

وی ضمن اشاره به مشترک دانستن مسایل دولت ایران و سفارت دانمارک در دوران کنونی افزود: وجود بسیاری از پژوهشگران دانمارکی در ایران و همچنین شمار زیادی از ایرانیان در دانمارک باعث ایجاد روابط خانوادگی بین دو کشور و افزایش روابط بین دو کشور شده است. کما این‌که، یکی از همکاری‌های بارز ایران و دانمارک در جریان مبارزه با دزدان دریایی سومالی در چند ماه اخیر بوده است.

وی ادامه داد: البته نباید این واقعیت را از نظر دور داشت که سیاستگذاری‌های دانمارک با پیوستن به اتحادیه اروپا متاثر از آن بوده است. از این رو، طبیعتا اگر ایران نیز به عادی‌سازی روابط خود را با اتحادیه اروپا کمک کند باعث تعمیق بیشتر روابط ایران و دانمارک و گشایش گفت‌وگوهای سازنده‌تر میان این دو کشور خواهد شد.

وی در پایان سخنان خود با بیان این‌که ایران و دانمارک به هم نیاز دارند گفت: امیدواریم با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران و تغییر فضای سیاسی، با حل شدن مسایل هسته‌ای در ایران و به دنبال آن برداشتن تحریم‌های کشورهای اروپایی علیه آن، مشکلات اقتصادی و تجاری این دو کشور نیز مرتفع شود. 

جنگ جهانی دوم آغاز واقعی گسترش مناسبات ایران و دانمارک است

در ادامه این نشست، دکتر کاظم بیکی، استاد گروه تاریخ و تمدن دانشگاه تهران سخنرانی خود را با عنوان «گزارشی از تحولات تاریخ روابط ایران و دانمارک (از آغاز تا انقلاب اسلامی)» ارایه کرد و گفت: ویژگی‌های روابط بین ایران و دانمارک، تمایزاتی با سایر کشورها دارد که سرچشمه این تمایزات به مسایلی مانند طبیعت این روابط، وجوه و دامنه آن بازمی‌گردد.

وی ادامه داد: اگر گفته شود مناسبات ایران و دانمارک سوابق طولانی و مستدام نداشته است، اغراق به نظر نمی‌رسد. به دلیل این‌که، هرچند روابط این دو کشور در دوران شاه صفی آغاز و پس از آن در دوران قاجاریه ادامه یافت اما مناسبات این دو کشور در طول تاریخ همواره با فراز و فرودهای بسیار همراه بوده است.

وی با بیان این که انعقاد قرارداد مودت در سال 1875 هم که بر اساس آن مذاکراتی بین ایران و سفیر دانمارک در پاریس صورت گرفت، نتوانست باعث تعمیق این روابط شود، گفت: طبق مطالعاتی که «اف آندریاس» انجام داده، در قرن 19 میلادی تا سال 1885 دانمارک حتی در تجارت‌های خارجی ایران هم جایگاه موثری نداشته و این امر تا پایان عصر قاجار نیز ادامه داشته است.

بیکی با اشاره به این‌که در زمان مظفرالدین شاه، جرقه روابط ایران و دانمارک به طور رسمی آغاز شد، ادامه داد: با وقوع جنگ جهانی اول و مورد تجاوز قرار گرفتن ایران از سوی قوای متخاصم، دانمارک از نظر تجاری سود زیادی در ایران برد؛ چراکه در این دوران هم و غم دولت ایران در دو موضوع حفظ تمامیت ارضی ایران و فراهم کردن خروج نیروهای نظامی خارجی از ایران بود و در این‌جا بود که یک‌بار دیگر دستگاه دیپلماسی ایران فعال‌تر شد.

وی در ادامه سیر تاریخی ایران و دانمارک با وارد شدن به عصر پهلوی تصریح کرد: با این‌که در دوره پهلوی روابط سیاسی، فرهنگی و تجاری ایران و دانمارک بر سر مذاکرات این دو کشور درباره پروژه خط آهن و قرارداد کانساکس کاملا هموار شد اما باز هم این مناسبات ناپایدار ماند و این روابط به دلیل اشغال دانمارک از سوی آلمان نازی و کریستیان قطع شد.

بیکی خاتمه جنگ جهانی دوم را آغاز واقعی گسترش مناسبات ایران و دانمارک دانست و گفت: وارد شدن نخستین سفیر دانمارک به ایران در سال 1907 و همچنین انتخاب مهرانگیز دولتشاهی به عنوان اولین سفیر زن در دانمارک شروعی بر گشایش روابط واقعی و عمیق ایران و دانمارک بود.

وی در جمع‌بندی سخنان خود درباره سیر تاریخی روابط ایران و دانمارک چنین گفت: با وجود فراز و فرودهای روابط بین ایران و دانمارک در طول تاریخ، نکته بسیار مهم و اساسی آن است که هیچ گاه در روابط این دو کشور، توازنی در مناسبات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به چشم نمی‌خورد و این مساله‌ای است که باید برای توسعه متقابل مورد توجه جدی قرار گیرد.

نشست «نگاهي به روابط تاريخي و سياسي ايران و دانمارك» به مناسبت «هشتادمين سالگرد برقراري روابط رسمي ايران و دانمارك» دوشنبه (5 اسفندماه) در مركز آموزش و پژوهش‌هاي بين‌‌المللي وزارت امور خارجه برگزار شد./