دوشنبه ۴ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۱:۴۹
تقي پور:ساماندهی نسخ خطی نیازمند کارگروهی تخصصی است

اکبر تقی‌پور، کارشناس نسخ خطی کتابخانه مرکزی تبریز استان آذربایجان شرقی گفت: تشکیل کارگروه‌ مشخص و تخصصی برای ارزیابی، قیمت‌گذاری و تعیین نحوه فهرست‌نگاری و تکمیل آن در تهران و استان‌های دارای نسخ خطی این آثار ارزشمند را ساماندهی می‌کند.-

تقی‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: بانک اطلاعاتی مشخصی از آمار نسخ خطی داخل کشور به صورت منسجم و یکجا وجود ندارد و بر اساس آمار غیر رسمی 500 تا 600 هزار جلد نسخ خطی و چاپ سنگی در کشور موجود است.

وی با بیان این‌که متاسفانه بانک اطلاعاتی مشخصی در یک واحد معین به عنوان مرجع شناسایی تعداد نسخ خطی در کشور وجود ندارد، عنوان کرد: مراکز کتابخانه‌ای کشور با وجود ردیف بودجه‌های مستقل به صورت سلیقه‌ای عمل می‌کنند و این ساماندهی فقط با تشکل کارگروه‌های تخصصی و حضور ارگان‌های گوناگون فرهنگی مربوط با گردآوری مکتوبات خطی و چاپ سنگی در کشور امکان پذیر است. 

این کارشناس نسخ خطی درباره نهاد‌های مربوط با ساماندهی این آثار مکتوب ارزشمند گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتابخانه‌های مرکزی آستان قدس رضوی، آیت‌الله مرعشی نجفی، دانشگاه تهران و کتابخانه‌های ملک، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با همکاری کارشناسان نسخ خطی کشور در یک کارگروه مشخص می‌توانند نسخ خطی و چاپ سنگی کشور را شناسایی و ساماندهی کنند.

تقی‌پور با اشاره به این که در حوزه اجرایی سازمان‌ها بر اساس سلیقه شخصی خود عمل می کنند، اظهار کرد: سازو کار مشخصی برای سامان‌دهی نسخ خطی وجود ندارد زیرا ردیف بودجه مستقل مراکز فرهنگی امکان خود محوری در گردآوری و فهرست‌نویسی این نسخه‌های خطی را پدید می‌آورد در حالی که باید این سلیقه‌ها در قالب یک کارگروه مشخص تجمیع شوند.

قیمت‌گذاری متفاوت مراکز فرهنگی دلیل ایجاد بازار سیاه است
 وی درباره ساماندهی نسخه‌های خطی موجود در آرشیو‌های شخصی و جلوگیری از سوءاستفاده از خرید‌و فروش‌های غیر قانونی این نسخه‌‌ها در بازار آزاد گفـت: واسطه‌های بازار سیاه در ایران که متولی اصلی خروج نسخه‌های نفیس خطی برای ارسال به کشور‌های عربی و اروپایی به عنوان خریداران اصلی این میراث ارزشمند هستند به دلیل قیمت‌گذاری‌های متفاوت از سوی مراکز فرهنگی ایجاد می‌شوند.

تقی‌پور افزود: به عنوان مثال سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و یا کتابخانه مرکزی آستان قدس قیمت‌های متفاوتی را برای خرید ارایه می‌کنند و دارندگان این نسخه‌های خطی با طمع سود بیشتر، این نسخه‌ها را وارد بازار سیاه می‌کنند.

وی با بیان این‌که باید مرجع مشخص و واحدی برای ارزش‌گذاری نسخ خطی در کشور وجود داشته باشد، عنوان کرد: قیمت‌گذاری‌های متفاوت مهم‌ترین دلیل ایجاد بازار سیاه در کشور است و با وجود مرجع یکسان برای ارزش‌گذاری نسخ خطی تکلیف مخاطبان روشن می‌شود و بازاری برای واسطه‌ها به وجود نمی‌آید.

 تشکیل کارگروهی تخصصی برای قیمت‌گذاری و فهرست‌نویسی
این کارشناس نسخ خطی با بیان این‌که سال 1382 پیشنهاد کارگروه مشخص با واحد‌های فهرست‌نویسی، ارزش‌گذاری و ساماندهی با اختصاص ردیف بودجه مستقل شد، اظهار کرد: به عنوان مثال ممکن است سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نسخه‌ای از دیوان حافظ را داشته باشد اما برای کامل کردن آرشیو خود ممکن است نسخه‌های تاریخی دیگر را نیز خریداری کند در حالی که در کتابخانه‌های دیگر حتی یک نسخه از این اثر وجود نداشته باشد. 

سازمان میراث فرهنگی متولی ساماندهی و خرید نسخ خطی شود
تقی‌پور با یبان این‌که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تا کنون با اختصاص ردیف بودجه مستقل برای خرید منابع‌تاریخی از جمله نسخه‌های خطی وارد نشده است، اظهار کرد: این سازمان درباره ساماندهی آثار تاریخی موفق‌تر عمل کرده اما باید با همکاری سازمان فرهنگ، هنر و ارتباطات و همچنین میراث فرهنگی و گردشگری این نسخه‌های در کشور شناسایی و ساماندهی شوند.

وی با بیان این‌که پژوهشگاه مرمت آثار تاریخی میراث فرهنگی در حوزه مرمت نسخ خطی ایده‌های مناسبی را اجرا کرده است، عنوان کرد: این سازمان در بخش ساماندهی نسخ خطی فعالیت کرده اما جمع‌آوری و گردآوری این نسخه‌‌ها و تشکیل یک بانک اطلاعاتی مدون با  فهرست‌نویسی دقیق و کامل آن‌ها یک ضرورت است.

این کارشناس نسخ خطی کتابخانه مرکز تبریز با بیان این‌که برپایی جشنواره‌های حامیان نسخ خطی کاری ارزنده و شایسته قدردانی است، اظهار کرد: این جشن‌‌ها و بزرگداشت‌ها باید با یک برنامه‌ریزی مدون دنبال شوند تا بتوان به صورت استنادی در جامعه آماری نسخ خطی از آن ها استفاده کرد در غیر این‌صورت فقط جنبه تشریفاتی خواهند داشت.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط