غزل تاجبخش، شاعر و نویسنده، درباره جایگاه ادبی و ویژگی شعرهای زندهیاد طاهره صفارزاده گفت: شعرهای مرحوم صفارزاده از یک سو ساده و از منظر دیگر پرمضمونند و در عین روانی و سادگی از عمق و ژرفای مذهبی برخوردارند.-
وی ادامه داد: هرچند نباید فراموش کرد که شعر زندهیاد صفارزاده در عین روانی و سادگی از عمق و ژرفای مذهبی برخوردار بود که شاید در نگاه نخست به چشم نمیآمد، اما در لایههای پنهان شعرش این ویژگی به خوبی دیده میشد.
این شاعر به درونمایههای شعری صفارزاده تا پیش از انقلاب اشاره و تشریح کرد: پیش از انقلاب اسلامی ایران در سرودههای زندهیاد صفارزاده تاحدودی لایههای ضداستبدادی و مبارزه و اعتراض در کنار لطافتهای شعری وی دیده میشد. مانند همین جمله ساده «سلام بر همه، الا بر سلام فروش» که من همیشه از آن یاد میکنم. صفارزاده به سادگی و زیبایی پیامش میرساند و اعتراض خود را مطرح میکند.
وی گفت: چنین پیامی به یک زمان مشخص اختصاص ندارد و در همه دوران میتوان آنرا بهکار گرفت، تنها کافی است توجهی به ژرفنگری مرحوم صفارزاده داشته باشیم و دنبالهرو او باشیم. برهمین اساس معتقدم شعر این شاعر تاریخ مصرف ندارد. وی به سادگی اعتراض و پیام خود را در شعری بی وزن و قافیه، اما پرمحتوا بیان میکند و گاهی آنچه شاعری غزلسرا در یک غزل میگوید، او در یک جمله آورده است.
تاجبخش در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا شاعران امروز شناخت مناسبی نسبت به جایگاه صفارزاده در عرصه شعر و ویژگیهای شعری او دارند، اظهار کرد: 31 سال است که سلسله نشستهای انجمنادبی غزل در منزل من برپا میشود، بنابراین با شاعران جوان بسیاری در قالبهای شعری مختلف آشنایی دارم. متاسفانه افراد بیشتر در پی گرفتاریهای فکری خود و عبور از آنها هستند و کمتر زمانی را برای شناخت بزرگانی چون طاهره صفارزاده صرف میکنند.
وی افزود: اگر به کسی سفارشی شود، شاید برخی به شناخت این افراد و آثار آنها روی آوردند. هرچند این مساله یک حقیقت تلخ است، اما گویا لازمه زمانه ما به حساب میآید و برای بسیاری از ما نیز شاخههای مختلف هنری در درجه چندم اولویت قرار دارد، اما خوشبختانه شعر در هر قالبی حرف دل شاعر و پیام اوست که بالاخره شنیده میشود.
این نویسنده به ارتباط شاعر با کلام اشاره و تصریح کرد: کلام، عزیزترین، رایجترین و حتی ارزانترین راه وصل کردن مردمان به یکدیگر است؛ چراکه لازمه آن تنها یک قلم و کاغذ است. شعر کلام است و خداوند از تقدس این کلمه یاد کرده است.
وی ادامه داد: مرحوم صفارزاده از این تقدس بهخوبی و با نهایت سادگی برای مبارزات سیاسی، بیان حرفهای دل و احساسات و اعتراض به وضع موجود یا جامعهای که در آن میزیسته، استفاده کرده و این کلام مقدس را حرام نکرده است.
تاجبخش افزود: بنابراین علاقهمندان شعر، خواهناخواه باید شعر را دنبال کنند و تنها راه موثر برای اینکار مطالعه است. علاقهمند این عرصه یا شاعری جوان به راحتی میتواند در تمامی مکانهای عمومی کتابی را در دست بگیرد و بخواند و آن کتاب میتواند برای مثال «مردان منحنی» صفارزاده باشد.
وی تاکید کرد: همین عنوان کتاب میتواند خواننده را به فکر وادارد که آیا منظور شاعر پیرمردانی خمیده قامت است یا خیر. مرحوم صفارزاده در این عنوان به مردانی که همیشه تملقگویی میکنند و برای تملق گفتن کمر خم میکنند، اشاره دارد.
اين شاعر در پایان افزود: با افزایش مطالعه و تفکر در شعر و اندیشه بزرگانی چون زندهیاد طاهره صفارزاده میتوانیم عمق فکری چنین افرادی را بهتر و بیشتر درک کنیم و جایگاه آنها را بشناسیم.
صفارزاده در 27 آبان 1315 در سیرجان استان کرمان متولد شد و پس از کسب مدرک کارشناسی در رشته زبان و ادبیات انگلیسی، برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفت. او در سال 1371 به عنوان استاد نمونه شناخته شد و در سال 1380 پس از انتشار ترجمه قرآن به انگلیسی و فارسی عنوان «خادمالقرآن» را کسب کرد.
او در سال 2005 از سوی انجمن نویسندگان آفریقایی و آسیایی در مصر، به عنوان برترین زن مسلمان سال برگزیده شد.
صفارزاده در چهارم آبان سال 1387 درگذشت. علاوه بر مقالات و مصاحبههای علمی و اجتماعی، یک مجموعه داستان، 12 مجموعه شعر، پنج گزیده اشعار و 13 اثر ترجمه یا درباره نقد ترجمه در زمینههای ادبیات، علوم قرآنی، حدیث و علوم حدیث از او به یادگار مانده است. همچنین گزیده سرودههای این شاعر به زبانهای گوناگون ترجمه شدهاند.
«رهگذر مهتاب»، «چتر سرخ»، «طنین در دلتا»، «سد و بازوان»، «سفر پنجم»، «حرکت و دیروز»، «بیعت با بیداری»، «مردان منحنی» و «دیدار با صبح» عنوان برخی از آثار منتشر شده صفارزادهاند.
نظر شما