به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در نشست نقد و بررسی کتاب «روانشناسی صنعتی و سازمانی» که عصر ديروز، شنبه ششم خرداد، در سراي اهل قلم برگزار شد، محمود ساعتچی، نويسنده اين كتاب، شهناز طباطبایی و سپیده باطبی به عنوان منتقد حضور داشتند. حاضران در نشست در کنار شرکت‌کنندگان درباره مطالب مختلف کتاب در مباحث مطروحه، به بحث و تبادل‌نظر پرداختند.

ساعتچی در سخنانش از پیشرفت‌های حاصل شده در زندگی انسان‌ها سخن گفت و تغییرات به دست آمده در این زمینه را سبب حذف بسیاری از مشاغل دانست. وی افزود: به تدریج نقش نظارت در سازمان‌ها پررنگ شد و آدمک‌ها به جای انسان‌ها وظایف را بر عهده گرفتند. در این حالت، مساله‌ مطرح شده این بود که با این نیرویی که با حضور آدمک‌ها بیکار شده‌اند چه می‌شود کرد؟

وی برای روشن شدن بیشتر مباحث، به مقایسه دو سازمانی پرداخت که یکی در ژاپن و دیگری در ایران، با ظرفیت تولید یکسان، مشغول به فعالیت بودند، در حالی‌که تفاوت نیروی انسانی به کار گرفته شده در آن‌ دو فاحش بود. وی ادامه داد: این مقایسه‌ها به ما نشان می‌دهد که چرا برخی کشورها پیشرفت می‌کنند و بعضی دیگر همیشه گرفتارند.

وی که مدرک دکترای خود را از هندوستان دریافت کرده است، از تجربیاتش در این کشور سخن گفت و توضيح داد: در آن‌جا متوجه شدم که مشکل اصلی در مدیریت به مدیران سطح اول برمی‌گردد. بعد از بازگشت به ایران تلاش زیادی کردم که مدیران و مسوولان را در عمل متوجه این موضوع کنم اما همیشه با مشکل مواجه شدم.

شهناز طباطبایی در ادامه صحبت‌های ساعتچی، از ضرورت استفاده از مبحث روانشناسی صنعتی در کشور سخن گفت و نقاط قوت و ضعف کتاب «روانشناسی صنعتی و سازمانی» را بیان کرد. وی چنین توضیح داد: دو مبحث روانشناسی صنعتی و روانشناسی سازمانی در دوره‌های مختلف کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه‌ها هم تدریس می‌شوند و این کتاب یکی از آثار مرجع در این حوزه است.

این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، کتاب «روانشناسی صنعتی و سازمانی» را اثری جامع و دارای مباحث مفید دانست و افزود: در بخش صنعت و درون موسسات و سازمان‌های گوناگون و همچنین در کارگاه‌های آموزشی این کتاب به عنوان مرجع مهمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از سویی پرسشنامه‌های شغلی، سازمانی هم به همراه روش‌های نمره‌گذاری در انتهای هر فصل آمده و سبب شده این کتاب به صورت عملی هم مفید باشد.

طباطبایی بعد از مرور فصل‌های مختلف کتاب، به طور خاص به قسمت‌هایی از آن پرداخت و فصل هفتم کتاب را یکی از بهترین بخش‌های آن دانست. برای مثال وی فرسودگی شغلی را یکی از مباحث مطرح شده در این اثر معرفی کرد که به اعتقاد وی پیش از این در کمتر کتابی آمده است.

این استاد دانشگاه در ادامه پیشنهادهایی برای بهتر شدن کتاب ارایه کرد و سپس از وجه تمایز روانشناسی صنعتی و سازمانی و اهداف هر یک از آن‌ها سخن گفت. وی اضافه کرد: روانشناسی صنعتی و سازمانی به مطالعه علمی رفتار انسان‌ها در محیط کار می‌پردازند و بسیار گسترده‌اند‌. این حوزه می‌تواند در شناسایی اختلالات رفتاری کارکنان و همچنین در انتخاب و به کارگماری کارمندان مفید و موثر باشد.

طباطبایی از چگونگی شکل‌گیری این رشته سخن گفت و افزود: در کشورهای اروپایی اغلب روانشناسی کار بررسی می‌شود و کارشناسان این حوزه معتقدند باید به محیط‌های کوچک توجه شود و توجه صرف به صنعت و محیط‌های بزرگ اشتباه است در حالی‌که اعتقاد آمریکایی‌ها خلاف این موضوع است.

وی همچنین بعد از صحبت درباره نیاز کشور به مشاوران شغلی در محیط کار، افزود: ما نیازمندیم در دانشگاه‌ها و حوزه آموزش خود واحد عملی و بازدید از کارخانه‌ها را بگنجانیم تا دانشجویان بهتر بتوانند چنین مباحثی را درک کنند.

بعد از سخنان طباطبایی، بار دیگر ساعتچی به تفاوت روانشناسی صنعتی و سازمانی پرداخت و از توجه نکردن به این دو حوزه در دانشگاه‌ها گلایه کرد. وی در این‌باره چنین گفت: بی‌مهری سازمان‌ها نسبت به این رشته بسیار حیرت‌آور است. از سویی این موضوعات به برخی دانشجویان تدریس می‌شود و در هنگام عمل، دانشجو با بی‌توجهی سازمان‌ها در هنگام تحقیق روبه‌رو می‌شود.

ساعتچی آموزش ندیدن مدیران را عامل اصلی بی‌توجهی نسبت به چنین مسایلی دانست و اضافه کرد: تجربه من در طی حداقل سه دهه نشان داده که موضوع ملموس برای روانشناسان، روانشناسی بهره‌وری است. من بسیار غمگینم، زیرا ما این موضوعات را در سازمان‌های خود به کار نمی‌گیریم و همین موضوع سبب می‌شود نتوانیم رشد کنیم.

وی درباره یکی از مشکلاتی که سبب شده به مباحث روانشناسی در سازمان‌ها و صنایع کشور توجه نشود گفت: جامعه ما را مهندسان اداره می‌کنند، در حالی‌که در کشورهای دیگر متخصصان علوم انسانی هستند که به اداره سازمان‌ها می‌پردازند و مهندسان در زیر مجموعه آن‌ها قرار می‌گیرند.

این استاد دانشگاه از تجربه فعالیتش در سازمان‌ها سخن گفت و از روش‌هایی نام برد که در نهایت سبب موفقیت مدیران سازمان‌ها می‌شوند. ساعتچی افزود: من بارها به مقامات کشوری نامه نوشتم و از لزوم توجه به روانشناسی سازمانی سخن گفته‌ام اما فایده‌ای نداشته است.

وی ظهور و سقوط دولت‌ها را در ارتباط مستقیم با افزایش و کاهش بهره‌وری دانست و افزود: هیچ نظامي را نمی‌شناسم که بهره‌وری‌اش افزایش پیدا نکرده باشد و در ادامه آرمان‌هایش محقق شده باشد.

ساعتچی جامعه ایرانی را ناچار به حرکت به سمت جلو دانست و گفت: به واسطه این ارتباطات جهانی است که ما مجبوریم دیر یا زود به این سمت حرکت کنیم و در این مسیر باید به ابعاد کاربردی روانشناسی کار توجه ویژه‌ای داشته باشیم.

وی با تاکید بر جدا بودن سازمان‌های کشور از سیاست گفت: زمانی می‌رسد که سازمان‌ها به جایی برسند که در‌یابند اداره سازمان‌ها فقط به کمک نیروی «علمی» قابل اجراست.

نويسنده کتاب «روانشناسی صنعتی و سازمانی» تلاش كرده است در این کتاب، مهمترین یافته‌ها، نظریه‌ها و راهبردهای ارایه شده توسط روانشناسان صنعتی و سازمانی را معرفی كند.

ساعتچی تاکنون بیش از 130 مقاله به چاپ رسانده و حدود 20 عنوان کتاب درسی دانشگاهی به کوشش او به چاپ رسیده است. وی دارای مدرک دکترای روانشناسی است.

نشست نقد و بررسی کتاب «روانشناسی صنعتی و سازمانی» با حضور محمود ساعتچی، شهناز طباطبایی و سپیده باطبی از ساعت 17 تا 19 دیروز، شنبه 6 خرداد ماه، در سرای اهل قلم برگزار شد.

کتاب «روانشناسی صنعتی و سازمانی» در 446 صفحه از سوی نشر «ویرایش» منتشر شده است.