بر اساس خبري رسمي كه اخيرا در خبرنامه دولتي فرانسه (ژورنال افيسيل) منتشر شده، فروش و صادرات آثار دستنويس ميشل فوكو به افراد حقيقي و حقوقي خارجي اعم از اشخاص، نهادهاي كتابخانهاي و دانشگاهي ممنوع و غيرقانوني قلمداد شده است.
در پي چنين تصميمي كتابخانه ملي فرانسه ماموريت يافته آثار پراكنده ميشل فوكو را جمعآوري كند. به همين منظور اين نهاد كتابخانهاي در پي يافتن منابع مالي لازم براي خريد اين گنجينه ارزشمند فلسفي و فكري قرن بيستمي فرانسه بر آمده است.
اين آثار، دستنوشتههاي فلسفي و متون تحريري فوكو در حوزههاي گوناگوني چون روانكاوي و جرمشناسي را در برميگيرند و حاصل چهل سال مطالعه فلسفي او از زمان تحصيل در دبيرستان عالي در سال 1946 تا فوتش در سال 1984 به شمار رفته و مجموعهاي يگانه و ارزشمند براي مطالعه و درك آثارش در نظر گرفته شدهاند.
شوراي ميراث فرهنگي فرانسه اعلام ميكند اين گنجينه ادبي و فلسفي سه مقوله را در برميگيرد؛ ابتدا درس گفتارهاي فلسفي او كه در نهادهاي دانشگاهي گوناگوني چون كلژ دو فرانس و بركلي ايراد شده و نقطه آغازين شكلگيري تفكرات او در آثار برجستهاي چون «نظم چيزها: ديرينهشناسي علوم انساني» شناخته ميشوند.
دستنوشتههاي شخصي فوكو براي تدريس و ارايه كنفرانسهاي دانشگاهي مقوله ديگري از آثار او هستند كه فعاليتهاي سنگين و فشرده او را در برگرفته و زمينهاي براي نگارش كتابهايش به شمار ميآيند. سرانجام مقوله سوم نسخههاي دستنويس انبوهي از آثار فلسفي او كه به صورت كتاب روانه بازار نشر شده بودند، در گنجينه آثار ملي فرانسه جاي ميگيرند.
در جمع اين آثار ميتوان به طور خاص از نسخه دستنويس «اعترافات صندلي» نام برد كه آخرين جلد مجموعه «تاريخ جنسيت» اثر ميشل فوكو به شمار ميرود. اين مجموعه در فاصله سالهاي 1984-1976 روانه بازار كتاب شد.
به زعم مقامات وزارت فرهنگ فرانسه مجموعه آثار نوشتاري ميشل فوكو از منظر تاريخي و هنري داراي جايگاه و اهميتي ويژه بوده و همچون گنجينه گرانبهايي براي ميراث فرهنگي فرانسه نگريسته ميشود.
وزارت فرهنگ و ارتباطات فرانسه از روز 28 مارس 2012 (9 فروردين) تمامي فعاليتهاي مربوط به فروش و مصادره آثار ميشل فوكو به خارج از فرانسه را ممنوع اعلام كرده و آنها را چنين توصيف ميكند: «اين آثار داراي غنايي گسترده و بينظير براي درك مقالات و فهم ريشههاي تفكرات پيچيده فوكو و جام جهاننمايي براي عرضه فرآيند تكوين و تطور تاريخ تفكر برشمرده كه بر پايه زندگي و روحيه سخت و مبارزهجوي فوكو، به عنوان يكي از فيلسوفهاي برجسته قرن بيستم فرانسه، شكل گرفتهاند».
وزارت فرهنگ تلاش داشته با وضع قانون منع تجارت و مصادره آثار فوكو ابتدا از خروج آثار به خارج از فرانسه پيشگيري كرده و پس از آن زمينه لازم براي جمعآوري و خريد اين آثار توسط كتابخانه ملي فرانسه را بر مبناي حذف ماليات در اين خصوص فراهم نمايد.
در همين حال مراسم ضيافت شام كتابخانه ملي فرانسه در روز 11 ژوئن (22 خرداد) فرصتي براي دعوت از فعالان و سرمايهگذاراني است كه خواهان مشاركت براي گردآوري انبوه آثار ميشل فوكو در گنجينه ماندگار كتابخانه ملي فرانسه محسوب ميشود.
سال 2009 دولت فرانسه با گنجاندن آثار گي دبور نويسنده و فيلسوف چپگراي فرانسوي در زمره «گنجينه ملي» از فروش آرشيو آثارش به يك دانشگاه آمريكايي ممانعت كرد. سرانجام كتابخانه ملي فرانسه توانست با بهرهگيري از سرمايهگذاراني خصوصي مجموعه آثار گي دبور (1994-1931) را خريداري و جمعآوري كند.
ميشل فوكو در کلژ دو فرانس صاحب کرسی «تاريخ نظامهای فکری» بود و در دانشگاههاي ايالتي نيويورك و دانشگاه بركلي نيز به تدريس ميپرداخت. او به خاطر نظريات عميق و ديدگاههاي انقلابی درباره جامعه، سياست و تاريخ از سرشناسترين متفکران قرن بيستم محسوب میشود. همچنين فوکو در كنار فيلسوفان برجستهاي چون ژاك دريدا جزو رهبران نظری پساساختارگرايی شناخته میشود.
نظر شما