نويسنده كتاب «فال و استخاره در فرهنگ عامه» در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، درباره اين كتاب اظهار كرد: بحث اصلی اين كتاب مربوط به جايگاه استخاره و تفال در فرهنگ مردم ايران است. کتاب با مقدمه‌اي درباره استخاره و تفال از دیدگاه قرآن و دين آغاز می‌شود و گذری بر این موضوع نزد شاعران و همچنين انديشمندان مسلمان دارد.

خلعتبری با تاكيد بر موضوع «جايگاه فال و استخاره در فرهنگ مردم ايران» به عنوان محور اصلي كتاب گفت: اين كتاب با توجه به منابع غني مربوط به فرهنگ مردم ايران در صدا و سيما، موضوع فال و استخاره را در شهرهاي مختلف و مطابق آداب و رسوم گوناگون موجود در این شهرها بررسی می‌کند.

وی کتاب «فال و استخاره در فرهنگ عامه» را دومین اثر مربوط به این موضوع در حوزه فرهنگ مردم دانست و اضافه کرد: نخستین کتاب با موضوعی مشابه این اثر را مرحوم روح‌الاميني با عنوان «به شاخ نباتت قسم» نوشته است البته کتاب او فقط درباره آيين‌هاي مختلف تفال در گوشه و کنار کشور است و شامل استخاره نمی‌شود.

خلعتبری در ادامه به معرفی بخش‌های مختلف کتاب «فال و استخاره در فرهنگ عامه» پرداخت و اظهار کرد: این کتاب انواع فال‌های محلی (و نه فقط فال حافظ) را بررسی می‌کند و بخشی از آن نیز به فال حافظ در ضرب‌المثل‌ها می‌پردازد. مهم‌ترین بخش این کتاب، به بررسی چگونگی فال گرفتن در مناطق مختلف، فال‌های محلی و همچنین فال در فرهنگ فولکلور و آیین‌های مربوط به آن اختصاص دارد.

پژوهشگر فرهنگ مردم درباره برخی نکات مهم بیان شده در کتاب «فال و استخاره در فرهنگ عامه» گفت: سوال مهم اين تحقيق این است که مردم ما چرا فال می‌گیرند. این اتفاق اغلب وقتی می‌افتد که آنان در مشاوره با فرد قابل وثوق و خیرخواه به نتیجه‌ای نمی‌رسند و مشکل‌شان حل نمی‌شود و در این مواقع، به مشاوره با کتاب‌هایی که به نوعی جنبه دینی و معنوی دارند، روی می‌آورند مانند دیوان «حافظ» که خود را «آگاه به اسرار مگو» معرفی کرده است.

وی ادامه داد: همچنین در چنین مواقعی مردم سراغ استخاره از قرآن می‌روند که خود قرآن، چگونگی و ترتیب انجام آن را بیان فرموده است. همان‌طور كه در کتاب «فال و استخاره در فرهنگ عامه» نیز بیان شده است، در فرهنگ ما بیشتر از هر چیز استخاره از قرآن یا فال‌های آیینی رایج‌اند که ریشه در باورها و آیین‌های ما دارند؛ نه فال ورق، مهره يا انواع ديگر فال‌ها.

این نویسنده یادآور شد: برخی افراد به استخاره اعتقاد دارند اما از بیم این‌که نتیجه استخاره مطلوب آن‌ها نباشد، از انجام آن پرهیز می‌کنند و برخی افراد نیز وقتی از همه راه‌های دیگر قطع امید می‌کنند، سراغ فال حافظ یا استخاره می‌روند.

خلعتبری با اشاره به برخی نتایج به دست آمده در پژوهشش گفت: بیشتر مردم ايران در هر زمان یا در هر حالت و موقعیتی به تفال و استخاره علاقه‌مندند. اولویت انجام این کار برای آنان بعد از نماز صبح یا در اعیاد مذهبی است و معمولا مردم این کار را به فرد دیگری مانند روحانی یا پیش‌نماز مسجد می‌سپارند و گاهي نیز خودشان به وسیله تسبیح این کار را انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: انگیزه مردم در تفال و استخاره معمولا طلب خیر از خداوند و دستیابی به راه صحیح است و معمولا در مواردی از قبیل ازدواج، مسافرت یا مسایل روزمره به این امر روی می‌آورند. همچنین زنان بیشتر از مردان به این امور می‌پردازند. یکی از نکات مهم به دست آمده در این تحقیق، این است که فال‌های رایج در مناطق مختلف ایران متنوع‌اند و برخی فال‌ها تنها اختصاص به ایران دارند و در هیچ جای دیگر جهان دیده نمی‌شود. 

كتاب «فال و استخاره در فرهنگ عامه» با شمارگان 1000 نسخه، 114 صفحه و به بهاي 25000 ريال توسط انتشارات «ائلشن» تهران وارد بازار نشر كشور شد.