به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، مبناي تصحيح اين كتاب سه نسخه خطي و يك نسخه چاپي است و نسخه اصلي آن به كتابخانه ملي ملك تعلق دارد.

ذوالفقاري با مقدمه مفصلي که برای اين كتاب تالیف کرده، تلاش داشته این اثر را از وجوه مختلف و به طور كامل به مخاطبان خود شناسانده است. 

وي در بخشي از اين متن نوشته است: «كتاب «جامع‌التمثيل» از جمله قديمي‌ترين كتاب‌هاي امثال و حاوي ناب‌ترين تمثيل‌هاي ايراني است كه طي چهار قرن از پرخواننده‌ترين كتاب‌هاي اخلاقي و داستاني بوده است. اين كتاب ارزشمند و پر فايده، ‌با آميختن مثل و تمثيل با آيه و حديث و شعر، داروي پند و موعظه را بر خواننده شيرين و گوارا مي‌سازد. اين كتاب شريف و مهم، ‌با توجه به چاپ‌هاي سربي و سنگي فراواني كه داشته، ‌تاكنون به شيوه‌هاي مصحح و منقح چاپ نشده است. مولف نيز به دليل آنكه از اولين تدوين‌كنندگان امثال فارسي در عصر صفويه بوده، ناشناخته باقي مانده است.» 

وي در بخش ديگري از اين مقدمه به روش تصحيح و ويرايش اين كتاب اشاراتي كرده است و در اين راستا درباره جست‌و‌جو در مآخذ داستان‌ها و برگزيدن نام براي هر داستان توضيحاتي داده است. 

مصحح همچنين در فصل‌های ديگر مقدمه خود، به واكاوي تمثيل و مثل و اختصاصات داستان‌هاي امثال پرداخته است. 

ذوالفقاري در پاسخ به اين سوال كه‌ «آيا كتاب‌هاي ديگري هم در زمينه ضرب‌المثل و داستان‌هاي امثال فارسي در نتيجه پژوهش‌هايتان پيدا شده‌اند كه نياز به معرفي و تصحيح آن‌ها وجود داشته باشد؟» گفت: بله آثاري ديگري هم داريم كه در حال حاضر در مجموعه‌اي با نام «متون ادب عامه» در انتشارات معين در حال  بررسي و تصحيح آن‌ها هستيم.
 
وي افزود: يكي از اين آثار «روضه‌الشهدا» و ديگري كتاب «بهار دانش»، نوشته عنايت‌الله كنگو، از نويسندگان شبه قاره در قرن 11 و 12 است و اين كتاب، اثر مهمي در اين دوره به شمار مي‌آيد.

اين مدرس دانشگاه اضافه كرد: مولف «جامع‌التمثيل» كتاب ديگري با نام «مجمع‌الامثال» نيز درباره ضرب‌المثل‌هاي فارسي دارد. جامع‌التمثيل او نيز در هندوستان نوشته شده و خوانندگان و طرفداران بسياري داشته است.

به گفته ذوالفقاري،‌ نويسنده «جامع‌التمثيل» با توضيحاتي كه در اين كتاب آورده بر آن بوده تا امثال تركي، ‌عربي و فارسي را در مجلدات جداگانه جمع‌آوري و تفكيک كند؛ چرا كه برخي ممكن است امثال فارسي را بدون آنكه از منشا فارسي آن مطلع باشند، ‌به كار برند.

«تاريخچه قصه‌پردازي در ايران»، «ادبيات داستاني در عصر حبله‌رودي»، «ويژگي‌هاي نثر و ساختار كتاب»، «‌محتواي قصه‌ها، «گونه‌شناسي قصه‌هاي جامع‌التمثيل» و «‌ماخذشناسي داستان‌ها»، از ديگر موضوعاتي‌اند كه در مقدمه كتاب به تفصيل به آن‌ها پرداخته شده است. 

در قسمت ديگري از مقدمه كتاب با نام «داستان‌هاي امثال» اين‌گونه آمده است: «بخش عمده‌اي از داستان‌ها و علت اصلي تاليف كتاب بيان ريشه‌هاي داستاني امثال فارسي است. داستان‌هاي امثال شامل داستان‌هاي مشهوري مي‌شود كه در پس امثال نهفته است و به مناسبت نقل مي‌شود.»
 
كتاب جامع‌التمثيل شامل ديباچه، مقدمه و 28 باب و در پايان كتاب، ‌بخش ملحقات و حكايات گوناگون است.
 
نسخه كتابخانه ملي ملك،‌ نسخه بدل كتابخانه دانشكده الهيات دانشگاه تهران، نسخه چاپي كليات كتاب جامع‌التمثيل و نسخه معين متعلق به كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران در تصحيح اين كتاب مورد استفاده مولف قرار گرفته‌اند كه نسخه اساس مصحح، نسخه كتابخانه ملي ملك بوده است.

همچنين در ابتداي اين كتاب تصاويري از صفحات ‌آغازين يا پاياني نسخه‌هاي مورد استفاده به چاپ رسيده است.
 
از تمثيل‌هاي «جامع التمثيل» با نام «عباس دوس و جوان بازرگان» اين‌گونه آغاز شده است: «آورده‌اند كه در نيشابور قديم در سر چارسو بازار جمعي از سوداگران نشسته بودند، ‌از هر جا نقلي و حكايتي مي‌كردند كه ناگاه دختري در‌آمد چون ماه شب چهارده، در نهايت خوي و ملاحت و غايت حسن و لطافت...»
 
«مقدمه»، «‌تمثيل و مثل»، «داستان‌هاي امثال»، «ادبيات داستاني در عصر حبله‌رودي»، «جامع‌التمثيل و مولف آن»، «ساختار كتاب»، «‌نثر كتاب»، «محتواي قصه‌ها»، «ديباچه» و سپس باب‌هاي مختلف كتاب، از جمله سرفصل‌هاي بخش‌هاي مختلف این اثر به شمار مي‌آيند. 

«جامع‌التمثيل»، نوشته محمدعلي حبله‌رودي، با تصحيح حسن ذوالفقاري، در شمارگان هزار و 100 نسخه از سوي انتشارات معين منتشر شد. اين كتاب 964 صفحه و قيمت آن 25 هزار تومان است.