به گزارش خبرگزاي كتاب ايران (ايبنا)، كتابخانه مركزي و مركز اسناد دانشگاه تهران بزرگترين كتابخانه دانشگاهي ايران است و مجموعه‌اي گسترده از منابع مختلف علوم و فنون و ادبيات را در برمي‌گيرد.
 
اين كتابخانه در كنار كتابخانه‌هاي تخصصي دانشكده‌هاي دانشگاه تهران كه هر يك برحسب نيازهاي علمي و آموزشي ويژه خود به وجود آمده‌اند، بيشتر به امور پژوهشي اختصاص دارد و به گردآوري آثار مربوط به مطالعات اسلام‌شناسي، ايران‌شناسي و شرق‌شناسي مي‌پردازد. 

سيد محمد مهدي خسرويان، مديركل روابط عمومي كتابخانه مركزي دانشگاه تهران مي‌گويد: مجموعه نسخه‌هاي خطي كتابخانه مركزي دانشگاه تهران شامل حدود 17 هزار جلد به زبان‌هاي فارسي، عربي و تركي است. در اين ميان نسخه‌هاي نفيس، كهن و نسخه‌هايي به خط مولف و علما و مشاهير وجود دارند. 

وي مي‌افزايد: اين مجموعه از طريق 18جلد فهرست نسخه‌هاي خطي كتابخانه مركزي و فهرست‌هاي انتشار يافته مجموعه نسخه‌هاي خطي دانشكده‌هاي ادبيات، الهيات، پزشكي و حقوق و نيز شبكه رايانه‌اي كتابخانه قابل بازيابي است. 

گنجينه نسخه‌هاي خطي در طبقه اول كتابخانه نگهداري مي‌شوند و 
خسرويان اضافه مي‌كند: استفاده از نسخ خطي كتابخانه مركزي دانشگاه تهران، براي دانشجويان كارشناسي ارشد و دكترا ميسر است و البته دانشجويان ساير دانشگاه‌ها نيز مي‌توانند با رعايت ضوابط به عضويت كتابخانه درآمده و از نسخ استفاده كنند. 

دست‌نويس‌هاي بي‌مانند
دكتر سوسن اصيلي، مسوول بخش نسخه‌هاي خطي كتابخانه مركزي دانشگاه تهران درباره نسخه‌هاي موجود در اين كتابخانه توضيح مي‌دهد: هر نسخه خطي بدليل خطي و دست‌نويس بودنش منحصر  به فرد است و نظير ندارد، ولي به لحاظ موضوعي و متني، از بسياري كتاب‌ها چندين نسخه در جهان وجود دارد.

وي مي‌افزايد: برخي از نسخه‌هاي موجود در كتابخانه هم در هيچ كتابخانه‌اي مشابه نداشته و بي‌نظيرند. 

وي از نسخه‌هاي بي‌نظير اين كتابخانه به نسخه‌اي از «خمسه نظامي» اشاره مي‌كند كه از 718 قمري باقي مانده و قديمي‌ترين نسخه موجود در جهان است. نسخه متعلق به قرن هشتم از كتاب «مسالك و الممالك» استخري نيز از ديگر آثار قديمي اين كتابخانه به شمار مي‌رود.  

اصيلي درباره نحوه قرار گرفتن كتاب‌هاي خطي در اختيار دانشجويان مي‌گويد: 80 درصد نسخ خطي اسكن شده‌اند و فايل‌هاي اسكن شده در اختيار مخاطبان قرار مي‌گيرند و اگر آنان كتابي بخواهند كه هنوز اسكن نشده است، كتابخانه مركزي يك روزه آن كتاب را اسكن كرده و روز بعد در اختيار مراجع قرار مي‌دهد.

وي مي‌گويد: با توجه به اينكه از يك سال گذشته چندين اسكنر به كتابخانه آورده شده، طي چند ماه آينده تمام نسخه‌هاي خطي كتابخانه مركزي، اسكن خواهند شد.

اصيلي درباره نحوه اضافه شدن نسخ خطي به كتابخانه دانشگاه تهران نيز عنوان مي‌كند: برخي مجموعه‌داران و نسخه‌داران‌ براي فروش نسخه‌هايشان به كتابخانه‌ها مراجعه مي‌كنند و پس از قيمت‌گذاري، كتاب‌ها خريداري مي‌شوند.

به گفته وي، از بسياري از كشورهاي جهان براي پژوهش‌هاي ايران‌شناسي يا اسلام‌شناسي به كتابخانه دانشگاه تهران مراجعه مي‌كنند كه در بين آن‌ها تعداد محققان ژاپني و انگليسي بيش از ساير كشورهاست.