به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، ثاقب‌فر، مترجم مجموعه 15 جلدي «يونانيان و بربرها»، برگردان «تاريخ هرودوت» را بر پايه‌ آخرين مجلد منتشر شده اين كتاب به زبان فرانسه، اثر آندره بارگه، انجام داده و متن خود را با برگردان انگليسي تاريخ هرودوت نيز سنجيده است.

برگردان بارگه 30 سال پيش در فرانسه منتشر شد و در شمار بهترين برگردان‌هاي تاريخ هرودوت است. افزون بر آن، ثاقب فر يادداشت‌هاي تحليلي بسياري بر كتاب افزوده تا خواننده بهتر در جريان گزارش پدر تاريخ، هرودوت، قرار گيرد. بدين گونه يكي از متن‌هاي كلاسيك و پايه‌اي تاريخ، به زبان فارسي برگردان شده است.

ثاقب‌فر درباره اثر تاريخي هرودوت به «ايبنا» گفت: هرودوت (425 ـ 480 پ.م) اهل هاليكارناس بود. اين شهر از بخش‌هاي يوناني‌نشين امپراتوري هخامنشي به‌شمار مي‌رفت. از همين روست كه بسياري هرودوت را شهروندي ايراني مي‌شناسند. او اثر تاريخي بزرگ خود را در 9 كتاب و در زمان فرمانروايي «پريكلس» در آتن نوشت.

وي افزود: هرودوت در كتاب اول و دوم سرگذشت كوروش بزرگ و در كتاب سوم داستان كمبوجيه و رفتن او به مصر و سرانجام او را گزارش مي‌كند. كتاب چهارم و پنجم و ششم درباره‌ داريوش بزرگ است و كتاب‌هاي هفتم و هشتم و نهم داستان لشكركشي خشايارشا به يونان را دربردارد.

اين مترجم كتاب‌هاي تاريخ باستاني ايران در ادامه سخنانش گفت: با آن كه هرودوت گرايش به افسانه‌گويي دارد اما ارزش اثر او را نمي‌توان ناديده گرفت. چه بسا اگر كتاب هرودوت از ميان مي‌رفت، آگاهي ما درباره‌ تاريخ باستاني ايران (دوره‌ مادها و هخامنشيان) كمتر از آنچه بود كه اكنون مي‌دانيم. از اين رو از ساليان پيش تلاش‌هايي براي برگردان تاريخ هرودوت به فارسي انجام شده است.

وي افزود: هادي هدايتي در سال‌هاي 1336 تا 1341 برگرداني از كتاب‌هاي نخست تا چهارم تاريخ هرودوت را منتشر كرد (از انتشارات دانشگاه تهران). غلامعلي وحيد مازندراني نيز در سال 1356 بار ديگر دست به برگردان گزيده‌اي از اين اثر تاريخي (در 300 رويه) مهم زد. 

اين مترجم پيشكسوت به كتاب ارزشمند زنده ياد حسن پيرنيا اشاره كرد و گفت: اما پيش از اين دو، حسن پيرنيا در كتاب سه جلدي «ايران باستان» بسياري از بخش‌هاي تاريخ هرودوت را به فارسي برگردان و لابه‌لاي نوشته‌هاي خود جاي داده بود.

ثاقب‌فر اضافه كرد: از اين رو خوانندگان ايراني از دهه‌هاي پيش با گزارش هرودوت از تاريخ باستاني ايران آشنايي داشتند. به تازگي نيز كتاب اسپنسر دي اسكالا، به نام «نقد تواريخ هرودوت» به برگردان محمد بقايي ماكان منتشر شده است (انتشارات يادآوران، 1387). اين كتاب، نقد و بررسي كتاب تاريخي كهني، با سنجه‌هاي امروزي است. به هر روي، با آن كه برگردان هدايتي و وحيد مازندراني چندين بار چاپ شده است، برگردان همه‌ تاريخ هرودوت به فارسي ضرورت داشت. 

مرتضي ثاقب‌فر كارشناس رشته‌ علوم اجتماعي از دانشگاه تهران و كارشناس ارشد جامعه‌شناسي از دانشگاه سوربن فرانسه است و تاكنون كتاب‌هاي بسياري در زمينه تاريخ و فرهنگ ايران به برگردان و تاليف او منتشر شده است. 

«كوروش بزرگ»، ژرار ايسرائل (چاپ هفتم 1384)؛ «امپراتوري ايران»، دان ناردو (چاپ نهم 1386)، «شاهنامه‌ي فردوسي و فلسفه‌ي تاريخ ايران» (چاپ دوم 1387) و نيز مجموعه‌هاي چند جلدي «تاريخ هخامنشيان» و «يونانيان و بربرها» شماري از برگردان‌ها و نوشته‌هاي ثاقب‌فر است.

مرتضي ثاقب‌فر «تاريخ هرودوت» را در 6 سال به فارسي برگردان كرده و انتشارات اساطير در 2 جلد و به بهاي 17500 تومان اين مجموعه را روانه بازار نشر كرده است.