شهرهای تاريخی يمن هزاران نسخه خطی كمياب و نفيس را در خود جای دادهاند كه برخی از آنها در كتابخانههای عمومی نگهداري میشود و شماري در اختيار شهروندانی قرار دارد كه هيچ نوع امكانات مادی و تكنولوژي جديد در دسترسشان نيست تا بتوانند از فرسايش اين نسخههای خطی در اثر گذشت زمان، جلوگيري كنند._
در همين راستا دومين نمايشگاه نسخههای خطی يمن در خانه فرهنگ شهر صنعا در 25 تا 27 ژوئن (4 تا 6 تير) برگزار شد تا اين گنجينههای ملی يمن را نمايش دهد و سختیهای پيش رو و جاری برای حفاظت از آسيب، از بين رفتن و قاچاق اين گنجينهها را بار ديگر گوشزد كند.
آنچنان كه مجاهد اليتيم، نماينده وزير فرهنگ يمن در حوزه نسخههای خطی و كتاب عنوان میكند تعداد نسخههای خطی كه در اختيار شهروندان يمنی است به 250 هزار نسخه میرسد كه برخی از آنها حاوی نوشتههايی در هفت رشته علمی و برخی ديگر با نگارشی زيبا و تزيينی ممتاز در يك كتاب گرد آمدهاند.
اليتيم در گفتوگوی خود با الجزيره اعلام كرد در يمن نسخههای خطی كمياب و ارزشمندی در اختيار برخی شهروندان قرار دارد. اين شهروندان در مقابل بهای نقدی آنها را به وزارت فرهنگ تحويل میدهند ولی اين روند به دليل كمبود امكانات وزارت فرهنگ متوقف میشود.
وی افزود:ما برای در اختيار گرفتن اين نسخههای خطی به مبلغ 105 ميليون ريال يمنی (477 هزار دلار) نياز داريم، حال آن كه بودجهای كه سالانه در اختيار ما قرار میگيرد فقط 3 ميليون ريال است و اين بدان معناست كه 33 سال به طول میانجامد كه اين گوهرها از شهروندان به وزارت فرهنگ منتقل شود.
اليتيم درباره تعداد نسخههای خطی موجود در مركز نگهداری "دار المخطوطات" در شهر صنعاء گفت تعدادشان به سه هزار و 935 نسخه میرسد. در كنار اين، ده هزار نسخه در كتابخانه "حصر"، 6500 نسخه در كتابخانه "اقتناء" و در حدود 14 هزار نسخه در كتابخانههای "زبيد" و "تريم" نگهداری میشوند.
اليتيم در اين گفتوگو به طرح عكس برداری از اين نسخهها و مستندسازی دستی و ديجيتالیشان برای محافظت، ترميم و جلوگيری از آسيب رسيدن به آنها اشاره كرد و از همه سازمانها و اشخاص برای مشاركت در اين طرح برای پر كردن شكاف امكانات مادی دولتی دعوت به عمل آورد.
اما دومين نمايشگاه نسخههای خطی يمن كه در خانه فرهنگ شهر صنعا برگزار شد هشت غرفه داشت كه در برگيرنده نسخههای خطی كمياب و ارزشمند، نسخههای نقشاب شده، متون نگاشته شده روی چرم، نسخههای تزيين شده و نسخههای متنوع ديگر بود. در كنار اينها، غرفههایی هم به ترميم نسخهها و همچنين مطبوعات قديمي و كاريكاتور اختصاص داشت.
در غرفه نسخههای خطی كمياب و ارزشمند، بازديدكنندگان از نسخه خطی كتاب "الأغاني" ابوالفرج اصفهاني (وفات 365 هجري قمري) بازديد كردند. اين نسخه به خط مغربي و در قرن چهارم هجری به رشته تحرير در آمده است.
در كنار اين نسخه خطی نسخههايی از علامه احمد بن حابس يماني (وفات 1061 هجری قمری) و كتاب "المعتمد في الطب" تأليف ملك المظفر عمر بن رسول تركماني يمني (وفات 694 هجری قمری) و نسخهای از امضای شيخ الاسلام علامه محمد بن علی شوكانی (وفات 1250 هجری قمری) قرار گرفتند.
مضمون اين نسخههای خطی هم دربرگيرنده علوم دينی، پزشكی، تاريخ و علوم مفيد است.
نظر شما