دكتر اصغر افتخاري، كارشناس علوم سياسي و معاون پژوهشي دانشگاه امام صادق(ع)، در نشست بررسي «الگوهاي فرهنگي جنگ نرم» كه صبح امروز(10 خرداد ماه) برگزار شد، منبع قدرت، عوامل استحكام قدرت و مديريت نيرو را از مهمترين مولفههاي جنگ نرم خواند و با استناد به معاني آيات قرآن كريم، تاكيد كرد: تا زماني كه آموزههاي ديني تبديل به تربيت نشوند، نيروزا نخواهند بود./
در ابتداي اين برنامه دكتر اصغر افتخاري، كارشناس علوم سياسي و معاون پژوهشي دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به كتاب «قدرت نرم» اثر «جوزف ناي» و تقسيماتي كه وي از جنگ نرم و سرد ارايه ميدهد، گفت: به اعتقاد او، آنچه دشمن هدف حمله خود قرار ميدهد، يعني نوع منابع نرمافزاري يا سختافزاري، تعيينكننده جنگ نرم يا سرد است. اين تعريف، بخشي از ماهيت جنگ نرم را آشكار ميسازد، اما نقايصي دارد.
وي افزود: با اين وجود به دليل ماهيت تعارضي كه در جنگ نرم وجود دارد، برخي ميگويند نبايد از واژه «جنگ» براي اين نوع از تقابل استفاده كرد، در حالي كه اين واژه در متون اين حوزه بهكار گرفته شده است و اكنون معنا و كاربردهاي خاص خود را دارد.
دكتر افتخاري با اشاره به اين كه ديدگاههاي متفاوت و متعارفي درباره جنگ نرم وجود دارد، عنوان داشت: ديدگاه عرفي كه در متون استراتژيكي و امنيتي رايج است، از طريق ترجمه متون و آثار غرب به كشور ما نيز راه يافته است و به كار گرفته ميشود. در اين ديدگاه كه از آراي «جوزف ناي» منشا ميگيرد، جنگ؛ مبناي تعارضي براي تخريب فضاهاي قدرت طرف مقابل تعبير ميشود، يعني اقدامي براي از ميان بردن منابع قدرت طرف مقابل كه بيشتر در حوزه اهداف و ابعاد نرمافزاري است.
نويسنده حوزه علوم سياسي يادآور شد: ديدگاه دومي كه من آن را مطرح ميكنم، ديدگاه بومي ايراني ـ اسلامي است. در اين ديدگاه نقايص تعاريف جوزف ناي برطرف ميشود. بر اين اساس، شناخت دشمن از حيث منبع، يك بعد شناخت به شمار ميآيد، در حالي كه براي شناسايي مولفههاي قدرت نرم، سه عامل اصلي «منبع قدرت»، «استحكام قدرت» و «مديريت قدرت» اهميت فراواني دارند.
به اعتقاد دكتر افتخاري، قدرت ميزان توانمندي است، اما قوّت؛ ميزان استحكام و پايداري آن نيرو را در برابر دشمن نشان ميدهد. در اين بعد، تبليغات از نگاه غرب و تعليم و تربيت از نگاه اسلامي، حائز اهميتاند. در بررسي مولف سوم جنگ نرم، مديريت قدرت يا دانش مطرح ميشود. در فلسفههاي قديمي اسلامي و غير اسلامي ويژگي به نام «هنر» در اين زمينه مطرح ميشد كه به معناي امروزي هنر نبود، بلكه دادهها، مهارتها و قابليتهاي ذاتي برخي از افراد به شمار ميآمد كه در شرايط مهم ميتوانستند از آن در بُعد مديريتي بهرهگيرند.
وي در معرفي الگوي پيشنهادي خود عنوان داشت: با توجه به تعاريف عنوان شده، جنگ نرم تنها صدمه زدن به منابع قدرت فرهنگي نيست، بلكه در اين زمينه، استحكام قدرت و هنر مديريتي قدرت نيز مهماند.
معاون پژوهشي دانشگاه امام صادق(ع) در بررسي الگوي فرهنگي جنگ نرمي كه عليه جمهوري اسلامي ايران در جريان است، گفت: از آنجا كه ما خود را جامعه ديني معرفي كردهايم و مهمترين مولفه خود را دين ميدانيم، از اين جهت آسيبپذيري زيادي نيز در برابر دشمنان خواهيم داشت، چرا كه آنها براي ضربه زدن به منابع قدرت فرهنگي و معنوي ما، دين و امنيت اجتماعي را هدف قرار ميدهند. در اين ديدگاه و بر اساس معاني قرآن كريم، تا زماني كه آموزههاي ديني تبديل به تربيت نشوند، نيروزا نخواهند بود.
دكتر افتخاري ستاد اصلي جنگنرم را آموزش و پرورش خواند و تصريح كرد: به دليل اهميتي كه اين نهاد اجتماعي در تربيت نسل جديد و نهادينه كردن فرهنگ و تربيت اسلامي در كودكان و نوجوانان دارد؛ ساير نهادها مانند وزارت علوم و فنآوري و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بايد همسو با اهداف اين نهاد فعاليت كنند و بهگونهاي زيرمجموعه آن باشند، در حالي كه متاسفانه تنها وزارتخانهاي كه تاكنون با مشكلات عديدهاي مواجه بوده و كارمندان آن احساس احقاق حق را نداشتهاند، وزارت آموزش و پرورش است.
وي يكي از مشكلات بزرگ اين حوزه را بهكارگيري افرادي در اين سيستم خواند كه از تحصيلات كمتري برخورداند و گفت: يكي از نشانههاي ضرورت توجه و بازنگري به اهداف و سيستم آموزش و پرورش آن است كه كارشناسان ارشد در اين سيستم جايگاه محكمي ندارند و متاسفانه تصور غالب اين است كه افرادي كه مدرك دكترا ميگيرند، بايد از اين سيستم آموزشي خارج شوند و به آموزش عالي راه يابند، در حالي كه بيشترين بخش تربيت و تاثيرگذاري بر كودكان و نوجوانان در سنين پايين صورت ميگيرد، اما ما چنين نگرشهاي نادرستي داريم!
نويسنده و مدرس علوم سياسي با تاكيد بر اين كه براي مقابله با جنگ نرم دشمن بايد دانش اين حوزه را به دست آوريم و آن را تقويت كنيم، گفت: مهمتر از آن، اخلاقي كردن قدرت در جامعه است، زيرا تا زماني كه به آموزههاي اخلاقي و قرآني به شكل قلبي اعتقاد نداشته باشيم و عمل نكنيم، حتي با داشتن قدرت، در اين نبرد پيروز نخواهيم شد. بايد راستي، صداقت، تقوا و پرهيز از دروغ گفتن را در تعليم و تربيت نهادينه كنيم.
سخنران نشست، تمامي استراتژيهاي مطرح شده خود را مبتني بر گزارههاي راهبردي قرآن كريم خواند و گفت: بر اساس آيه 38 سوره حج، خداوند فرموده است؛ «اگر مومن باشيد دفاع از شما با من است.» مهمترين نقاط ضعف ما در كنار اخلاقي نكردن قدرت، توكل نكردن و بالاتر از آن اعتماد نداشتن به خداوند است. به دليل آن كه اخلاق مكانيزمي فراتر و سنگينتر از قانون دارد، بايد بكوشيم اخلاقيات را در جامعه نهادينه كنيم.
وي در مواردي تخطي از قانون را به دلايل منافع اقتصادي و ساير اهدافي كه افراد جامعه ممكن است داشته باشند، منفعتگرايانه خواند و تشريح كرد: اين در حالي است كه اخلاق دايره و كاربردهاي وسيعتري نسبت به قانون دارد و با ضمانت اجرايي دروني آن، كار كردن روي اخلاقيات و تعميق آن، نتايج بيشتر و موفقتري در مواجهه با جنگ نرم فرهنگي در پي خواهد داشت.
نظر شما