خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)- به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم نمايشگاه كتاب، در اين كارگاه كه پنج‌شنبه 15 ارديبهشت از ساعت 10 تا 12 در سالن كارنامه نشر سراي اهل قلم برگزار شد، فرشيد دانش، متخصص وب‌سنجي گفت: وب‌سنجي پژوهش كمي و نشات گرفته از كتابسنجي و علم‌سنجي است. آنچه باعث شده پژوهش‌هاي سنجشي مرسوم شوند، به دهه پنجاه و شكل‌گيري مكتب پوزيتيويسم بازمي‌گردد. پس از موجي كه از آن دهه آغاز شد و اكنون نيز ادامه دارد مطالعات و شاخه‌هايي از علوم مختلف كه نشات گرفته از پوزيتيويسم بود شكل گرفت.

دانش افزود: تاريخچه وب‌سنجي پس از به وجودآمدن وب براي سنجش آن بود. تاريخچه وب‌سنجي دور نيست و به 20 سال هم نمي‌رسد. نخستين مقاله درباره وب‌سنجي سال 97 در مجله‌اي الكترونيكي به نام سايبرمتريك منتشر شد.

وي در تعريف وب سنجي گفت: در وب‌‌سنجي و نيز مجاز سنجي تلاش مي‌شود به منظور كسب اطلاع درباره تعداد و نوع فرامتن‌ها، ساختارها و الگوهاي معمول در وب جهان‌گستر به اندازه‌گيري آنها پرداخته شود. وب‌سنجي مطالعه جنبه‌هاي كمي ساختار و استفاده از منابع اطلاعاتي، تركيب و فناوري‌هاي به كار رفته در وب است كه با الگوگيري از شيوه‌هاي كتابسنجي و اطلاع‌سنجي صورت مي‌گيرد.

دانش افزود: نياز است كه با روش شناسي علمي ارزيابي شوند. وب‌سايت‌ها به ارزيابي وب‌سايت‌ها مي‌پردازند و بين ارتباط پيوندها و ساختار پيوندها در وب‌سنجي بحث مي‌شود.

وي خاطرنشان كرد: تجزيه محتواي صفحات وب، تجزيه ساختار پيوندهاي وبي، تجزيه ميزان استفاده از وب و تجزيه فناوري‌هاي وب حوزه‌هاي مطالعاتي وب‌سنجي است.

دانش افزود: در ايران در سال‌هاي اخير فعاليت‌هاي وب‌سنجي انجام شده كه در اين زمينه دكتر نوروزي و دكتر كامران كوشا با انتشار و ترجمه مقاله پيشتاز شدند. به گفته دكتر نوروزي وب‌سنجي به بررسي جنبه‌هاي منابع وب و تحليل پيوندها با استفاده از قوانين كتابسنجي و اطلاع‌سنجي مي‌پردازد.

وي در بيان تفاوت‌ها و شباهت‌هاي وب‌سنجي با ساير حوزه‌هاي سنجشي گفت: يك نمونه مشابهت اين است كه محاسبات ساده و تحليل محتواي صفحات وب، شبيه به تحليل انتشارات سنتي است يا محاسبه و تجزيه و تحليل پيوندهاي بيرون‌رونده از صفحات وب و پيوندهايي كه به خود صفحات وب داده مي‌شوند با مراجع و استنادها در تحليل استنادي مشابهت دارند.

دانش افزود: يك نمونه تفاوت نيز اين است كه صفحات وب به دليل ماهيت پويا و توزيعي آن مي‌توانند به طور همزمان به هم پيوندداشته باشند اما در محيط سنتي و قالبي مانند كتاب چنين تفاوتي امكان ندارد. كاري كه در تحليل پيوند مي‌شود، اين است كه فرمول‌هايي داريم كه در موتور جست و جو قرار مي‌دهيم و بهترينش ياهو ست. در عين حال بزرگترين پروژه وب‌سنجي كه تابستان سال گذشته انجام شد، اكنون به دليل ناكارآمدي ياهو پاسخ نمي‌دهد. پژوهش وب‌سنجي بايد با بصيرت انجام شود.

وي در بيان تفاوت اطلاع‌سنجي، علم‌‌سنجي، كتاب‌سنجي و وب‌سنجي از نظر موضوع گفت: اطلاع‌سنجي به مطالعه و ارزيابي ساختار و ويژگي‌هاي اطلاعات و جنبه‌هاي كمي آن مي‌پردازد. كتاب‌سنجي در بررسي و ارزيابي كتاب و كتابخانه است. علم‌سنجي به مطالعه و ارزيابي علم و متون علمي و سياستگذاري علمي اختصاص و وب‌سنجي در مطالعه و ارزيابي ساختار و ويژگي‌هاي وب كاربرد دارد و به منزله روش‌هاي آماري كمي مبتني بر روش‌هاي كتابسنجي است كه براي ارزيابي منابع اطلاعاتي در محيط وب به كار مي‌رود.

دانش افزود: وب‌سنجي داراي سابقه طولاني است كه به اطلاع‌سنجي بازمي‌گردد و به طور كامل توسط كتابسنجي پوشش داده مي‌شود چون مدارك وبي شامل اطلاعات ضبط ‌شده‌اي اند.

وي گفت: مطالعه رفتار اطلاع‌يابي كاربران وب، ارزيابي منابع اطلاعاتي مبتني بر وب، بررسي امكانات اطلاع‌رساني و ارتباطي تحت وب، ارزيابي عملكرد ابزارهاي كاوش مبتني بر وب، وب پنهان، آموزش از طريق وب و وب‌سنجي حوزه‌هاي پژوهشي مرتبط با وب هستند.

دانش افزود: هرگاه صرفا به مطالعه وب پرداخته شود اصطلاح وب‌سنجي و در صورتي كه مطالعه كل اينترنت درنظر باشد، اصطلاح سايبرمتريك به كار مي‌رود.

وي گفت: شاخص‌هاي اندازه‌گيري وب، مطالعات فضاي وب، گردآوري اطلاعات وب، تحليل پيوندهاي وب و ارتباطات علمي برخي از زمينه‌هاي پژوهشي در وب‌سنجي است.

كارگاه آموزشي «وب‌سنجي و ارزيابي وب‌سايت‌ها» صبح امروز پنج‌شنبه 15 ارديبهشت از ساعت 10 در سالن كارنامه نشر سراي اهل قلم برگزار شد.