به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر عزت‌الله نگهبان، در اين كتاب گزارشي از فعاليت‌هاي باستان‌شناسي صورت گرفته در ايران كه خود در بيشتر آن‌ها شركت داشته، ارايه مي‌دهد.
اين كتاب به دو بخش كلي تقسيم مي‌شود. بخش نخست مربوط به آغاز اين فعاليت‌هاست كه پيش از نويسنده صورت گرفته و قسمت دوم دوراني را شامل مي‌شود كه نويسنده با تشكيلات باستان‌شناسي كشور شروع به همكاري كرده است. (از سال 1339)
نويسنده در بخش نخست از منابعي چون روايات، گفتارها، يادداشت‌ها و نوشته‌هاي دوستان و همكارانش بهره برده و در بخش دوم مهمترين مشاهدات خود در سال‌هاي فعاليت را به صورت بيان خاطرات يا سفرنامه‌نويسي ذكر كرده است.
از برجسته‌ترين مكان‌هاي باستاني كه نويسنده گزارشي از حفاري يا بازديد‌هاي خود در آنجا به دست مي‌دهد مي‌توان به تپه مارليك، پيله قلعه، تپه معصوم‌زاده، تپه حسنلو، تپه هگمتانه و نظاير آن اشاره كرده كه از اين ميان گزارش روزهاي حفاري در مارليك مفصل‌تر از ساير موارد است.
در بخش‌هاي پاياني كتاب فهرست‌هاي كلي از آثار و بقاياي تمدن‌هايي چون تمدن سيلك، تمدن چشمه‌علي، تمدن حصار، تمدن ايلام و تمدن‌هاي پيش از تاريخ (هزاره‌هاي چهارم تا اول پيش از ميلاد) و همچنين فهرست كلي از فعاليت‌هاي باستان‌شناسي در ايران ذكر شده است. كتاب با جداولي در ارتباط با داده‌هاي باستان‌شناسي ايران و مقايسه با ساير مناطق جهان به پايان مي‌رسد.
نگهبان به روايتي در مهرماه 1305 در اهواز به‌دنيا آمد. وي در سال 1338 در رشته باستان‌شناسي از دانشگاه تهران فارغ التحصيل شد و سال بعد رهسپار موسسه شرق‌شناسي دانشگاه شيكاگو شد و مطالعات خود را آغاز كرد. عنوان پايان نامه او «سفال نخودي رنگ خوزستان» بود. سپس به ايران بازگشت و در اندك زماني توانست تحولي بنيادي در آموزش و پژوهش باستان‌شناسي كشور پديد آورد.
عزت‌الله نگهبان به عنوان پدر باستان‌شناسي نوين ايران شناخته مي‌شود. وي آموزش باستان‌شناسي عملي را در نظام آموزشي ايران بنيان نهاد. نگهبان با تأسيس موسسه باستان‌شناسي دانشگاه تهران و مبارزه قاطع با قاچاق آثار باستاني نقش بسزايي در پيشرفت باستان‌شناسي ايران داشت. حفاري نگهبان در تپه مارليك نخستين حفاري در تاريخ باستان‌شناسي است كه تمام اعضاي هيأت كاوشگران آن را، باستان‌شناسان ايراني تشكيل دادند.
عزت‌الله نگهبان در بهمن‌ماه 1378پس از 50 سال خدمت به فرهنگ ايران زمين چشم از جهان فروبست.
چهارشنبه ۷ اردیبهشت ۱۳۹۰ - ۱۲:۵۷
نظر شما