مهدی مرعشی بازآفرین داستان «سمک عیار» در مجموعه «یکی بود یکی نبود» که توسط نشر کتاب پارسه منتشر میشود، این داستان را «دن کیشوت» فارسی معرفی کرد که البته تفاوتهایی نیز با آن دارد؛ سمک ابله نیست. بلکه رند به تعبیر حافظ و عیار است.
مهدي مرعشي
مرعشی در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: «سمک عیار» نوشته فرامرزبن خدادادبن عبدالله الکتاب الرجانی، قصهای زیبا و خواندنی درباره سمک پهلوانی که یار خورشیدشاه پسر شاه حلب و از قدیمیترین متون زبان فارسی است.
وی اشاره کرد: وظیفه هر فردی که توان روایت و نقل ادبیات کهن به زبان امروزي را دارد، است که با بازآفرينی و سادهنویسی متون کهن پنجرهای به آثار کلاسیک ایرانی باز کند البته این امر ما را از اصل این آثار بینیاز نمیکند.
مرعشی با تاکید بر نثر مرسل و ساده این اثر با پایههایی از زیبایی اظهار داشت: متن اصلی «سمک عیار» سخت نیست و لغات دشوار کمی در آن به کار رفته است، به هر حال خواندن این آثار را از جایی باید آغاز کرد. در این بازآفرینی من سعی داشتم هر جا که نکته و یا لغتی دور از ذهن بود آن را با ذهن خواننده امروزی نزدیک کنم و به هدفم که ایجاد علاقه در خواننده امروزی برای خواندن اصل اثر و دور نشدن ازمتن اصلی است نزدیک شوم.
وی به ویژگیهای نویسنده این اثر پرداخت و در این زمینه توضیح داد: نویسنده برای تمام شخصیتهایش ارزش قائل است و این ارزش را با نامگذاری و واگذاری سهمی از روایت و پیشبرد حوادث به شخصیتهای داستانش نشان میدهد. خواننده با خواندن داستان «سمک عیار» میتواند از لابهلای آن با ساختمان خانهها، وضعیت شعر، شیوه جنگیدن، اثاثیه و برخی مراسم آن زمان آشنا شود. این اثر جزو داستانهای عامی فارسی بوده و از نقل قول به کتابت در آمده است.
این نویسنده در توضیح الگوی بازآفرینیاش برای این اثر اظهار داشت: فرامرز کاتب قصهگوی خوبی است و به زیبایی قصههای سمک را بازمیگوید؛ بر همین اساس بهترین الگو برای بازآفرینی متن کتاب و پایبندی من به متن اصلی بود. یک طنز پنهان در داستانهای سمک وجود دارد و من سعی کردم آن طنز را بازآفرینی کنم.
وی که در بازآفرینی از نسخه «سمک عیار» به تصحیح پرویزخانلری بهره گرفته درباره نحوه انتخاب حکایتها تصریح کرد: مبنای انتخاب حکایتها با توجه به اینکه داستان در 5 جلد روایت میشود جذابتر بودن حکایتها و حفظ استقلال داستانها در عین پیوستگی آنها است. هدف من از بازآفرینی برای خواننده امروزی ایجاد حسی بوده که او را برای خواندن متن اصلی ترغیب کند چراکه این آثار حافظه تاریخی ما را تشکیل میدهند و اگر این حافظه خالی شود تاریخ دوباره تکرار خواهد شد.
مرعشی در پایان افزود: مجموعه داستان 104 صفحهای جدیدم با عنوان «کتابت بهار» شامل 12 داستان کوتاه نوشته شده در سال های 82 تا 86 توسط انتشارات ققنوس در دست چاپ است، سال گذشته نيز کتابی با عنوان «نفس تنگ» توسط نشر چشمه منتشر شد.