به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، سعدي يکي از قله‌هاي بلند شعر فارسي و زبان سعدي مکمل زبان فردوسي است. آثار سعدي در کنار شاهنامه همواره در دل‌هاي مردم ايران نفوذ داشته است.

سعدي مهندس و معمار بزرگ نثر فارسي، استاد و سرمشق تقليدناپذير غزل عاشقانه در شعر دري و از آخرين مظاهر کمال در سراسر ادبيات ايران است. تا مدت‌ها بعد از او شعر فارسي، تنها حافظ را هم تراز او دانسته است و در نثر فارسی متونی که با کلام او مقايسه‌شدني باشد، چندان وجود ندارد.

شيخ مصلح‌الدين (مشرف‌الدين) بن عبدالله شيرازي، متخلص به سعدي، در سال‌هاي اول سده هفتم و در حدود سال 606 قمري، به‌دنيا آمد. در جواني رهسپار بغداد شد و در مدرسه «نظاميه» آن شهر به آموختن علوم ديني پرداخت. در آن‌جا از درس استاداني چون ابوالفرج بن جوزي و نيز عارف مشهور شيخ شهاب الدين سهروردي (مولف كتاب «عوارف المعارف») نكته‌ها آموخت و سپس به سفر در عراق و شام و حجاز پرداخت. 

سعدي هنگامي به زادگاهش شيراز بازگشت كه اتابك ابوبكر بن سعد زنگي، از ملوك سلغري، بر فارس حكمروايي مي‌كرد. سعدي تخلص شاعري خود را به دليل پيوستگي به اين خاندان حكومتگر برگزيد. در سال 655 كتاب معروف «بوستان» را در ده باب به نظم كشيد و آن را به سعد بن ابوبكر تقديم كرد. سال بعد كتاب «گلستان» را به نثر تصنيف كرد. 

سعدي افزون بر پيوستگي به دربار اتابكان سلغري، با خاندان جويني، شمس‌الدين محمد وزير و برادرش عطاملك جويني نويسنده كتاب «جهانگشا» دوستي و مكاتبه داشت. روزگار او هم زمان با هجوم مغولان به ايران بود. اما فارس به سبب تدبير و دور انديشي اتابكان سلغري از گزند و آسيب آنان در امان ماند. 

نوشته‌اند كه سعدي به تصوف و عرفان گرايش داشت و آرامگاهي كه در آن‌جا آراميده، خانقاهش بوده است. سعدي در حدود سال 691 قمري، زماني كه حكومت اتابكان فارس برچيده شده بود و شيراز و ديگر نواحي به تصرف ايلخانان درآمده بود، درگذشت. 

بي گمان «گلستان» سعدي از نامدارترين متن‌هاي زبان فارسي است. اين كتاب در اندك زماني پس از نگارشش، در سراسر قلمرو فارسي زبانان شهرت و رواج بي‌مانندي يافت و بارها و بارها دستنويس‌هايي از آن فراهم آمد. پس از رواج صنعت چاپ نيز از نخستين متن‌هايي بود كه چاپ شد و استادان زبان فارسي كوشيدند تا تصحيحي علمي بر پايه نسخه‌هاي خطي از آن منتشركنند.
 
در سال 1327 قمري، فصيح‌الملك شيرازي گلستان را به همراه كليات سعدي در بمبئي منتشر كرد. اما تصحيح دقيق‌تري از اين متن در سال 1310 خورشيدي توسط عبدالعظيم قريب عرضه شد. 

با اين همه، نياز به چاپ تازه‌اي از گلستان و بر پايه نسخه‌هاي خطي نويافته، احساس مي‌شد. در نتيجه، محمدعلي فروغي با همكاري حبيب يغمايي در سال 1316 گلستان را به همراه ديگر آثار سعدي تصحيح و چاپ كردند. سعيد نفيسي در سال 1341، محمد جوادمشكور در 1348 و نورالله ايران پرست در 1348 ويرايش‌هاي ديگري از گلستان را در اختيار فارسي زبانان و دوستداران سخن سعدي گذاشتند. 

تصحيح گلستان توسط ايران‌شناس روسي، رستم ‌علي‌يف، در مسكو و به سال 1959 ميلادي، از ديگر كوشش‌ها براي دستيابي به ويرايشي علمي از اين متن با ارزش بود. علي‌يف افزون بر تصحيح گلستان، ترجمه روسي و تعليقات و حواشي را نيز به چاپ خود افزوده بود. 

از ديگرچاپ‌هاي قديمي گلستان كه امروزه كمتر ارزش متن‌شناسي دارد، مي‌توان به چاپ فرانسيس جانسن، همراه با ترجمه انگليسي آن (1863 م) و چاپ كاوياني (برلين – 1340 ق) اشاره كرد. اما صحيح‌ترين و معتبرترين ويرايش گلستان را دكتر غلامحسين يوسفي در سال 1368 انتشار داد. اين تصحيح كه بر اساس نسخه‌هاي متعدد و حواشي و تعليقات بسيار با ارزش فراهم آمده، تاكنون بارها چاپ شده است. 

فروغي و يغمايي «بوستان» سعدي را نيز تصحيح و چاپ كردند و به همراه ديگر آثار سعدي انتشار دادند. اما چاپی كه اعتبار علمي افزون‌تري دارد همان است كه دكتر غلامحسين سعدي در سال 1362 منتشر كرد. غزليات سعدي را نيز محمدعلي فروغي، حبيب يغمايي و غلامحسين يوسفي منتشر كرده‌اند. چاپ يوسفي پس از درگذشت او انتشار يافت. 

امروزه از كليات سعدي چاپ‌هاي گوناگوني در دست هست و فارسي‌زبانان ايران و جهان همواره خواستار و خريدار سخن اين شاعر بزرگ و نغزگو هستند. آثار سعدي، به ويژه گلستان او، به زبان‌هاي گوناگون ترجمه شده است و شهرتي فراتر از مرزهاي ايران براي او فراهم كرده است. اثر پذيري شاعران و سخنوران غربي از سعدي نيز خود گواه آوازه بلند اوست.