سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ جایزه پس از چهار سال وقفه، قرار است بار دیگر برگزیدگانش را در بخشهای مختلف بشناسد. انتخاب کتاب سال سینمایی از سال ۱۴۰۰ متوقف مانده بود و در این دوره داوریها، کتابهای چاپ شده بین سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرند.
در این سه سال ۷۱۷ عنوان کتاب سینمایی توسط ۲۷ ناشر به چاپ رسیدهاند و باید دید تا آخر آذر ماه چند عنوان کتاب برای داوری به خانه سینما فرستاده میشود. طبق آخرین آمار بیش از ۳۰ کتاب از شش ناشر برای داوری به خانه سینما ارسال شدهاند و به احتمال زیاد در روزهای آینده این عدد بیشتر خواهد شد.
«رامتین شهبازی» از پژوهشگران و منتقدان شناخته شده سینما، مسئولیت دبیری هشتمین دوره انتخاب بهترین کتاب سینمایی سال را برعهده دارد.
علاقه کم ناشران به کتابهای تالیفی
شهبازی درباره آمار پائین کتابهای تالیفی نسبت کتابهای ترجمه در حوزه سینما به «ایبنا» گفت: خودم همیشه این گلایه را از ناشران دارم که وقتی کتاب تالیفی به آنها میدهید خیلی سخت میپذیرند. یعنی شما یک ترجمه درجه دو و یک تالیف درجه یک به آنها بدهید، ترجمه درجه دو را ترجیح میدهند. البته شاید ناشرانی برعکس این مورد عمل کنند ولی چنین روندی در بازار نشر بسیار متداول است.
این منتقد سینما ادامه داد: در بحث تالیف خیلی مهم است که منبع درآمد ما چه باشد. باید دید آیا منبع درآمد زندگی من از همان تالیف کتاب است یا نه و عمدتاً میبینیم که اینگونه نیست. خیلی کم میشود من به عنوان یک معلم، وظیفهام فقط پژوهش و تالیف باشد. چند درصد ما هیئت علمی هستیم و از دانشگاه حقوق میگیریم؟ بسیاری از ما شغلهای دیگری داریم و وقتی شغل دیگری داریم زندگیمان باید تامین بشود و بعد بتوانیم وقت بگذاریم و کتاب بنویسم. به خاطر همین چون منِ مولف باید وقت بگذارم چیزی را بنویسم و شغلم چیز دیگری است کار خیلی سخت میشود.
شهبازی افزود: بخش مهمی از تالیف پژوهش است که خیلی کار زمانبری است. به خاطر همین من همیشه به همکاران و دوستانم در وزارت فرهنگ و وزارت علوم گفتهام به فکر تاسیس پژوهشکدههای هنری با رشتههای خاص باشید. ما پژوهشکده سینما، تئاتر، نقاشی میخواهیم. پژوهشکدههایی که نیروهایی را به عهده بگیرند تا بتوانند این کارها را انجام بدهند. وقتی اینها را نداریم مولف از کجا باید نان بخورد. مثلاً کسی کارمند ادارهای است و شبش اگر برسد با وجود خستگیهای بسیار باید بنشیند تالیف هم بکند. به خاطر همین ممکن است نتیجه مطلوب حاصل نشود. یکی از بحثهایمان در پیوستهای فرهنگیای که خواهیم داشت بحث اقتصاد نشر است.
بالا رفتن هزینههای چاپ
وی با بیان اینکه در جریان چاپ کتابها باید به فکر ناشران هم باشیم، گفت: الان هر صفحه کتاب چیزی حدود دو هزار تومان هزینه برمیدارد. حالا کتابهایی میآیند که حجم بالایی دارند و این کتابها نمیتوانند در ایران ترجمه و چاپ شوند. یکسری کتابهای کاربردی هنر هستند که عکس دارند و باید رنگی چاپ شوند و این کتابها را نمیتوان با قیمتهای پائین چاپ کرد. در این موارد ما باید به فکر ناشر هم باشیم.
نویسنده کتاب های «نشانه شناسی فرهنگی تاریخ ادبیات و تئاتر ایران» با اشاره به اینکه مردم ایران عادت به خواندن نسخههای مجازی و الکترونیک ندارند، بیان کرد: من همین الان در حال خواندن کتاب بسیار مهمی در حوزه هستم که به درستی به مخاطبانش معرفی نشده است. کتاب «بازیگری چهره شخصیت در انیمیشن» را دکتر سیدنجمالدین امیرشاهکرمی به همراه مهسا کبیری نوشته است. آقای شاهکرمی تحصیلکرده انیمیشن در انگلستان است و مطالب خیلی مهم و مفیدی را در کتابش بیان کرده است. این کتاب را دانشگاه تربیت مدرس چاپ کرده ولی دانشگاه توزیع ندارد و متاسفانه این کتاب اصلاً دیده نشده است.
لزوم همکاری رسانهها با ناشران
شهبازی خاطرنشان کرد: ناشران باید با مطبوعات و رسانهها همکاری داشته باشند تا کتابهایشان دیده شود. هرجایی که امکان معرفی وجود دارد باید این کتابها را معرفی کرد. دوستانی که برای داوری کتاب سال دعوت شدهاند باید کاری جهادی انجام دهند. اگر صد کتاب هم به دبیرخانه بیاید، خواندن و داوری کردن آنها کار راحتی نیست. مثلاً دکتر عادل را برای همین دعوت کردیم که ایشان سالها داور کتاب سال جمهوری اسلامی بوده و خیلی از کتابها را آنجا خواندهاند. خانم مفخم خودش مولف است در حوزه فیلمبرداری کتاب دارد. داوران دیگر هم همینگونه هستند و کسانی هستند که دائم با کتاب و مطالعه درگیرند. باید همه دست به دست هم بدهیم و این کارهای فرهنگی مهم را به سرانجام دهیم. دولت هم نباید مسئولیتهایش را فراموش کند. الان ناشران دولتی کجا هستند و بر چه مبنایی کتابها را منتشر میکنند.
این منتقد تئاتر و سینما با اظهار امیدواری بابت برگزاری دوباره جایزه کتاب سال سینمایی گفت: امیدواریم اتفاقات خوبی رقم بخورد و اگر چنین امیدواریای نداشتم که این مسئولیت را قبول نمیکردم. وقتی آقای اسعدیان و توحیدی گفتند میدانستم برنامههای مفصل فرهنگی دارند. هر دو نفر برای کارهای فرهنگی وقت میگذارند و قرار شده تا جایی که بودجه اجازه میدهد کارها را پیش ببریم. من هر جا میروم باید برنامههای فرهنگیام را هم اجرا کنم و نمیخواهم یک داوری و اهدای جایزه داشته باشیم و بعد همه چیز تمام شود. من الان دبیر پژوهش جشنواره تئاتر فجر هم هستم و آنجا هم خواستهام که بگذارند من نشستهایم را برگزار کنم.
نظر شما