به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ کتابخوانی و مطالعه از دیدگاه رهبر انقلاب، نه تنها یک فعالیت فرهنگی، بلکه یک نیاز اساسی برای رشد فکری و معنوی انسان است. آیتالله خامنهای دوران نوجوانی و جوانی را «دوران طلایی مطالعه» میدانند و خود تجربههایی از عشق به کتاب دارند؛ از مطالعه آثار تاریخی و ادبی گرفته تا کتابهای داستان و شعر. ایشان بارها تأکید کردهاند که انس با کتاب، یادگیری معارف الهی و انسانی و رشد شخصیت فرد را ممکن میکند و هر چه در این دوران مطالعه کنیم، برای همیشه در ذهن باقی میماند.
رهبر انقلاب به کتابهایی که درباره شهدا و ایثارگران دفاع مقدس نوشته شده است، علاقهمندند و بارها مردم را به خواندن آنها توصیه کردهاند. ایشان خود مشتری پروپاقرص ادبیات مقاومت هستند و بر صداقت، جذابیت و خلوص نوشتههای این آثار تأکید دارند. ایشان حتی بسیاری از کتابهای حوزه دفاع مقدس را مطالعه و بر آنها تقریظ مینویسند؛ اقدامی که هم احترام به نویسنده و اثر است و هم گواهی بر ارزش محتوا و اهمیت کتاب در شکلدهی به افکار و اخلاق جامعه. ایشان باور دارند کتابخوانی نباید محدود به عدهای خاص باشد، بلکه باید به یک فرهنگ عمومی تبدیل شود، مانند خوردن و خوابیدن، و همه نسلها و اقشار جامعه به آن علاقهمند شوند.
به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی، نگاهی انداختیم به کتاب «من و کتاب»، مجموعهای از بیانات رهبر انقلاب که خود از کتابخوانان حرفهای است و بارها بر اهمیت مطالعه و لزوم ترویج فرهنگ کتابخوانی در جامعه تأکید کردهاند.
کتاب نباید منزوی شود
رهبر جمهوری اسلامی ایران از اهمیت کتاب و کتابخوانی در اسلام سخن میگوید و اسلام را پرچمدار فرهنگ مطالعه معرفی میکند. آیتالله خامنهای ملتی را که کتابخوان نباشد، دچار خسرانی بزرگ میداند و معتقد است فردی که با دنیای کتاب ارتباط نداشته باشد، از بیشترین معارف الهی و بشری محروم میماند. ایشان بیان میکند: «جای کتاب را هیچ چیز پر نمیکند. کتاب را باید ترویج کرد… مردم باید به کتابخوانی عادت کنند و کتاب وارد زندگی شود.»
رهبر انقلاب باور دارد که با وجود پدید آمدن وسایل نوین ارتباط جمعی، کتاب نباید منزوی یا کنار گذاشته شود؛ بلکه اهمیت آن روزبهروز در جامعه بشری افزایش مییابد.
ایشان تأکید میکنند که انسان هیچگاه از کتاب بینیاز نیست؛ از دوران نوجوانی و آغاز آموختن تا پایان عمر، همواره به کتاب احتیاج دارد. انسان نیازمند تغذیه روحی و فکری است و این حقیقت باید در سطح عموم جامعه درک شود.
آیتالله خامنهای همچنین یادآور میشوند که کتاب و افزایش آگاهی در میان جوانان و دانشجویان، تنها ابزار حفظ انقلاب و کشور است. ایشان میگوید: «علاجی که من پیشنهاد میکنم، کتابخوانی، افزایش مطالعه و کشاندن اجتماعات دانشجویی به بحثهای صحیح و حقیقی نه بحثهای انحرافی است.»
ادبیات دفاع مقدس در نگاه رهبر ایران آیتالله خامنهای
رهبر ایران در بیانات خود بارها توصیه کردهاند که کتابهای مربوط به شهدا و ایثارگران دوران دفاع مقدس خوانده شود. ایشان بیان میکنند: «من توصیه میکنم کتابهایی را که درباره شهدا نوشته شده، درباره ایثارگران دفاع مقدس نوشته شده، بخوانید؛ هم کتابهای شیرین و پرجاذبهای است، هم ذهن را با مسائل بسیاری آشنا میکند.»
آیتالله خامنهای خود را مشتری پروپاقرص ادبیات و هنر مقاومت میدانند و میگویند: «من خیلی تحت تأثیر جذابیت و صداقت و خلوص این نوشتهها و گفتهها هستم. یاد کسانی که این کارها را تولید کردند، از خاطرم محو نمیشود. اسمهایی که من پشت این کتابها خواندم و کتابهایشان را نگاه کردم، غالباً در ذهنم هست و من قدردان و قدرشناس اینها هستم.»
دوران جوانی؛ طلاییترین فرصت مطالعه در نگاه رهبر انقلاب
رهبر انقلاب دوران جوانی و نوجوانی را «دوران طلایی مطالعه» میداند. او خود نیز در آن سالها مطالعات بسیاری انجام داده است؛ از کتابهای تاریخ ادبیات و شعر گرفته تا کتابهای داستان. آیتالله خامنهای بیان میکنند: «به کتاب قصه خیلی علاقه داشتم و بسیاری از رمانهای معروف را در دوره نوجوانی و جوانی خواندم. شعر هم میخواندم. من در دوره نوجوانی و جوانی با بسیاری از دیوانهای شعر آشنا شدم. شما واقعاً باید دوره نوجوانی و جوانی را قدر بدانید؛ هرچه امروز مطالعه میکنید برایتان میماند و هرگز از ذهنتان زدوده نمیشود.»

کتابخوانی؛ عقبتر از نشر کتاب است
رهبر انقلاب درباره شیوع کتابنخوانی در ایران میگوید: «این کتابنخوانی، نقص بسیار بزرگی است. بسیاری از مردم ما حتی روزنامهخوان هم نیستند. اگر نگاهی به روزنامه بیندازند، به همان تیترهای درشت اکتفا میکنند. بسیاری از مردم رادیو را فقط برای سرگرمیهایش گوش میکنند، نه برای آموزش، خبر، آگاهیهای زندگی و مسائل فرهنگی. ما باید این نقیصه را برطرف کنیم.»
ایشان کتابخوانی را عقبتر از نشر کتاب میداند و بیان میکند: «کتابخوانی عقبتر از نشر کتاب است. بیش از آنکه از لحاظ عرضه کتاب عقب باشیم، از لحاظ کتابخوانی عقبیم. کتابخواندن در کشور ما متأسفانه یک کار اختصاصی است؛ مخصوص بخشی از مردم است و مربوط به همه مردم نیست. در حالی که معارف، علوم، هنر و ذوق آنچه در حیطه کار فرهنگ است متعلق به همه مردم است، نه فقط بخشی از آنها. همه به مفاد و محتوای کتاب احتیاج دارند؛ در حالی که همه از کتاب استفاده نمیکنند.»
آیتالله خامنهای تأکید میکنند: «اکنون ملت ایران باید عقبافتادگیها را جبران کند. امروز فرصت بینظیری با حکومت دین و دانش بر ایران فراهم آمده است و باید از آن در جهت اعتلای فکر و فرهنگ این کشور بهره گرفت. امروز کتابخوانی و علمآموزی نه تنها وظیفهای ملی، بلکه یک واجب دینی است. بیش از همه، جوانان و نوجوانان باید احساس وظیفه کنند و نه تنها جوانان، بلکه همه نسلها و قشرها با دلخواه و شوق بدان رو خواهند آورد.»
ما کتابخوان درست کنیم؛ کتاب خودش میآید
رهبر انقلاب؛ کتاب را محصور شده در دست اهل علم میداند و بیان میکند «متأسفانه کتابخوانی جز در میان گروهی از اهل علم و تحصیلکردگان که بهطور قهری با کتاب سر و کار دارند یک کار رایج و روزمره به حساب نمیآید؛ در حالی که کتابخوانی باید مانند خوردن و خوابیدن و سایر کارهای روزانه وارد زندگی مردم شود.» ایشان با تاکید بر لزوم ترویج فرهنگ کتابخوانی در جامعه میگوید «ما باید کتابخوان درست کنیم؛ آنوقت کتاب خودش میآید. امروز مردم میل به کتابخوانی ندارند. به نظر من تدابیر عمدتاً باید متوجه همین نکته باشد. البته ممکن است کتابخانه ساختن فایده داشته باشد؛ اگر بتوانیم دو نوع کتابخانه درست کنیم یا تعداد انتشار کتاب را به دو شکل بالا ببریم: یکی به نحوی که میل به کتابخوانی را ایجاد کند و دیگری بدون توجه به این نکته. آن نوع اول لازم است.»
نظر شما