سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): هر ملتی به فراخور گستره جغرافیایی، فرهنگی و زبانی خود، می‌تواند از فرهنگ‌ها و اقوام مختلفی تشکیل شود و نویسندگان و شاعران هر منطقه، با تکیه بر ظرفیت‌های بومی خود می‌توانند آثار متفاوتی را با محوریت زبان معیار و رسمی کشور خود، بیافرینند.
از این منظر، ادبیات بومی را می‌توان در حکم پلی ارتباطی بین گونه‌های مختلف زیستی و فرهنگی با گونه فرهنگ و زبان معیار آن جامعه دانست بنابراین فعالیت و شکوفایی ادبیات بومی در یک سرزمین، موید انسجام و قوام ملی یک کشور است.
در ایران، نویسندگان سرشناسی در ادوار مختلف به خلق اثر با شاخصه‌های بومی پرداخته‌اند، اما به‌نظر می‌رسد عوامل مختلفی طی دهه‌های گذشته منجر به تضعیف این جریان شده است.
محمد مومنی موگویی از پژوهشگران و نویسندگان لرستانی، سال‌هاست در راستای گسترش فرهنگ و ادبیات بومی در لرستان قلم می‌زند. وی معتقد است زبان مردم لر به صورت یک پیوستار از لکی و لری مینجایی شروع و به لری بختیاری و لری جنوبی منتهی می‌شود.
پیوستار زبان مردم لر بیشتر به شکل شفاهی و شعر است
وی با اشاره به اینکه، پیوستار زبان مردم لر بیشتر به شکل شفاهی، شعر، قصه و متل است، افزود: ادبیات در استان لرستان بسیار غنی است و شاعران و نویسندگان بزرگ در دوره‌های مختلف از جمله در دربار اتابکان، نشان از شکوفایی ادبیات و فرهنگ در منطقه لر کوچک یا همین استان لرستان فعلی است.
این پژوهشگر لرستانی درباره نقش ادبیات بومی لرستان در جریان‌سازی‌های ادبی کشور گفت: با توجه به اینکه مردم لُر متاسفانه نظام نوشتاری مدونی نداشته و ندارند نویسندگان و شاعران لرتبار و عموم مردم چه لک و مینجایی و…، آن‌گونه که باید از ادبیات و زبان مادری خود حمایت نمی‌کنند بنابراین ادبیات بومی استان ما جایگاه مناسبی در کشور ندارد.
وی ادامه داد: البته گاهی به همت دوستان ادیب، شاعر و نویسنده، کتاب‌هایی به لری مینجایی، لکی و بختیاری چاپ می‌شود که سهم بسیار اندکی در جریان‌های ادبی کشور دارد.
لزوم انتقال فرهنگ بومی لرستان به سایر نقاط کشور از طریق نویسندگان
مومنی موگویی درباره انتقال فرهنگ بومی استان به سایر نقاط کشور از طریق نویسندگان بومی گفت: متاسفانه چون نه مردم استان و نه نهادهای متولی امر فرهنگی و ادبی در این استان حمایت چندانی از زبان مادری و ادبیات خود ندارند، ما نتوانسته‌ایم به صورت موثری فرهنگمان را در سطح کشور معرفی کنیم.
این پژوهشگر لرستانی درباره موانع پیش روی توسعه ادبیات مردم لرستان نیز گفت: این موانع به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول عدم حمایت مردم لرستان و بی‌توجهی آنها به زبان و فرهنگ مادری خود است و دومین مورد نقش کمرنگ نهادهای خصوصی و دولتی در حمایت از فرهنگ و ادبیات استان لرستان است.
متولیان فرهنگی توجه خاصی به این زمینه ندارند، مردم و مسئولان امر فرهنگی در استان به فرهنگ بومی، همچون یک پدیده موزه‌ای و مربوط به گذشته نگاه می‌کنند و تا این دید نیز اصلاح نشود ما رشد چندانی در زمینه ادبیات و فرهنگ بومی استان لرستان نخواهیم داشت.
نگاه سنتی به ادبیات و فرهنگ بوموی لرستان باید اصلاح شود
وی، حمایت مالی و معنوی توام با اصلاح دید گذشته‌نگر، موزه انگارانه و سنتی به ادبیات و فرهنگ بومی در لرستان را یکی از راهکارهای رفع این موانع عنوان کرد و افزود: معرفی و حمایت از کتاب‌هایی که به لری مینجایی، لکی و بختیاری نوشته می‌شوند در استان ما از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای فرهنگی می‌تواند گام موثری برای بهبود و رشد ادبیات و فرهنگ بومی استان لرستان باشد.
مومنی موگویی درباره وضعیت آینده ادبیات استان لرستان نیز گفت: آینده ادبیات لرستان در اختیار نسل جدید و متولدین دهه ۷۰ و ۸۰ شمسی است؛ اگر این نسل ارزشی برای زبان مادری و فرهنگ بومی خود قائل باشند ما می‌توانیم به آینده زبان و ادبیات و فرهنگ مردم لر چه لک، چه مینجایی و چه بختیاری و… امیدوار باشیم وگرنه زبان و ادبیات مردم این استان به یاد و خاطره‌ها می‌پیوندد.
نظر شما