به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، این استاد دانشگاه شامگاه چهارشنبه در آیین رونمایی از «ترانه‌های جنوب» تالیف ناهید جهازی گفت: آیین رونمایی از کتاب، فرصتی برای برشمردن ارزش‌ها و خوبی کتاب است نه فضایی برای نقد و برشمردن معایب کار. بنابراین در این برنامه از نقاط قوت اثری که به‌تازگی خانم جهازی در حوزه ترانه‌های جنوبی گردآوری و منتشر کرده، به دور از هر مبالغه و اغراقی صحبت خواهم کرد.
علوی ادامه داد: ناهید جهازی قطعاً راه دشواری را برای نوشتن این اثر ارزشمند طی کرده ولی با این کار خود، کم‌کاری‌های دانشگاه را در این زمینه جبران کرده است. در سال‌های اخیر پژوهش‌های کلیدی در حوزه ادبیات در خارج از دانشگاه اتفاق می‌افتد نظیر تدوین و نگارش کتاب «ترانه‌های جنوبی» که کاری مفصل و مستند است. در واقع، نگارش این کتاب، باید کار یک تیم باشد که هر کدام از اعضای آن مامور و مسئول جمع‌آوری و تالیف یک قسمت باشد اما خانم جهازی یک تنه این کار را انجام داده و به خوبی هم از عهده آن برآمده است.
به گفته این پژوهشگر ادبی، در ادبیات عامیانه ما چیزهایی پیدا می‌شوند که تاریخ از ثبت و ضبط آن بازمانده است. به‌خصوص تاریخ بوشهر که از ضبط آداب، رسوم و آیین‌های بومی غافل شده است. این در حالی است که بسیاری از این آیین‌ها و رسوم نظیر نازآواها، لالایی‌ها، افسانه‌ها و.. ما را با هویت فرهنگی‌مان پیوند می‌دهد.
نویسنده کتاب «نیم‌قرن شعر بوشهر» یادآور شد: بهترین ارزش‌گذاری که می‌توان برای ادبیات فولکلور و عامیانه قائل شد، این است که به کمک این نوع ادبیات می‌توانیم به تاریخ برسیم. بی‌شک اگر ادبیات عامیانه نبود حفره‌ای عمیق در تاریخ ما ایجاد می‌شد.
وی تاکید کرد: سازندگان ادبیات عامیانه شاعرانی چون حافظ، شهریار و… نیستند، بلکه پیرزن‌ها و پیرمردها، زن‌ها و مردها عامی، کارگرها، جاشوها، ناخداها و… هستند؛ کسانی که در دل موضوع و بطن جامعه هستند ولی کسی از آنها چیزی ننوشته است. آنها اطلاعات خودشان را در دل ادبیات عامیانه و ترانه‌ها و افسانه‌های بومی نهادینه کرده و به آیندگان منتقل کرده‌اند.
علوی با تحسین اثر ناهید جهازی در حوزه ادبیات فولکلور جنوب تاکید کرد: این اثر در حوزه ادبیات عامیانه، اثری قابل تامل و تحلیلی است که به مراتب از سایر آثاری که پیش از این به‌صورت جسته و گریخته نوشته شده، ارزشمندتر و پرمایه‌تر است؛ چراکه کتاب «ترانه‌های جنوب» یک منبع غنی و کامل در حوزه ادبیات عامیانه جنوب به‌شمار می‌رود که پژوهشگران می‌توانند در پژوهش‌های خود از آن استفاده کنند.
وی، گردآوری روایت‌های مختلف را در خصوص ترانه‌های جنوبی نقطه قوت این اثر قلمداد کرد و گفت: جهازی این روایت‌ها را از دل کتاب پیدا نکرده، از دل اساتید و آدم‌های باسواد هم بیرون نکشیده، در اینترنت هم جست‌وجو نکرده است، بلکه همه اینها را از دل پیرزن‌ها و پیرمردهای بی‌سواد یا کم‌سواد بیرون کشیده است؛ یعنی از دل «تاریخ از پایین» ! از دیگر ویژگی منحصربه‌فرد این اثر می‌توان به نمود و جمع‌آوری همه ترانه‌های شهرستان‌ها و روستاهای استان بوشهر در آن اشاره کرد.
ناهید جهازی؛ پژوهشگری مسلط به فرهنگ عامه بوشهر است
در ادامه این آیین نیز اشرف سلطانی‌نیا در خصوص اهتمام جهازی به پژوهش در فرهنگ عامه و ادبیات فولکلور جنوب گفت: از همان نوجوانی که با ناهید جهازی آشنا شدم، یادم می‌آید همیشه دوربین به‌دست در محلات و مناطق مختلف استان می‌گشت و در گفت‌وگو با افراد باتجربه و کهنسال، افسانه‌ها و ترانه‌های بومی را جمع‌آوری می‌کرد.
به عقیده این استاد دانشگاه، ناهید جهازی یک فولکلورپژوه قوی و مسلط به فرهنگ عامه بوشهر است. او با پدید آوردن آثار ارزشمند و پژوهشی کار ما را در بازشناسی آیین‌ها و رسوم بومی تسهیل کرده است، به‌طوری که هر سوالی در مورد شعر، قصه‌ها، افسانه‌ها و آیین‌های بومی داشته باشیم، با رجوع به آثار او می‌توانیم پاسخ‌های خود را پیدا کنیم.
وی تخصص جهازی را در افسانه‌های بومی و شعر و داستان‌های فولکلور و محلی بوشهر دانست و افزود: ناهید جهازی در پرداختن به ادبیات عامیانه بسیار با دغدغه و دقیق پیش رفته است. بدیهی است ما در جغرافیایی زندگی می‌کنیم که تنوع فرهنگی زیادی دارد که بی‌شک پرداختن به این گستره فرهنگی متنوع، کاری بسیار سخت و زمان‌بر است که خانم جهازی به خوبی از عهده آن برآمده است.
سلطانی‌نیا با تاکید بر اینکه در عصر کنونی آگاهی مادران از افسانه‌ها و قصه‌های بومی واجب است، یادآور شد: در این اثر ناهید جهازی علاوه بر عشق، دغدغه حفظ و انتقال فرهنگ جنوب را داشته، از همین رو، تلاش کرده تا اثری جامع و مستند در حوزه ادبیات فولکلور جنوب گردآوری و تدوین کند.
ترانه‌های جنوب، اثری زمان‌بر و قطور است
ناهید جهازی، نویسنده کتاب «ترانه‌های جنوب» هم در بخش دیگری از این مراسم گفت: برای نگارش این اثر و جمع‌آوری ترانه‌های بومی چندین سال وقت گذاشتم و پژوهش و بررسی کردم تا توانستم گنجینه ارزنده‌ای از ترانه‌هایی که از دیرباز در این اقلیم رایج بوده‌اند، گردآوری کنم. ترانه‌های این اثر را تدریجی و به مرور جمع‌آوری کردم که ماحصل آن شد کتابی مفصل و قطور در دو جلد که در هزار و ۱۲۸ صفحه در زمستان امسال به همت انتشارات خیزاب موج منتشر شد.
به گفته وی، کتاب ترانه‌های جنوب شامل ۸ فصل است که سرفصل‌های آن عبارتند از: کلیات، پیشینه پژوهش، معرفی استان بوشهر، ترانه‌های آیینی، مناسبتی، ترانه‌های کودکان، ترانه‌های سرور و شادی، تصنیفها، اشعار محلی.
به گزارش ایبنا؛ در پایان این برنامه که به همت کتابخانه عمومی خلیج فارس بوشهر برگزار شد، کتاب «ترانه‌های جنوب» تالیف ناهید جهازی با حضور جمعی از استادان ادبیات و جمعی از اهالی فرهنگ استان بوشهر رونمایی شد.
نظر شما