سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): «محمدحسین آریا» در سال ۱۳۱۵ در خرم‌آباد به دنیا آمد. وی در سال ۱۳۳۴ وارد دبیرستان نظام تهران شد و دیپلم تجربی را با رتبه اول دریافت کرد. سپس در سال ۱۳۳۵ به دانشکده افسری نیروی زمینی وارد شد و کارشناسی رشته علوم نظامی را در سال ۱۳۳۸ به پایان رساند.
آریا ۲۵ سال در یگان‌های مختلف نیروی زمینی خدمت کرد و در این دوره برای کامل‌کردن تحصیلات نظامی چهار بار به نهادهای آموزشی در ایالات متحده امریکا فرستاده شد.
پس از گذراندن دوره‌ی تکمیلی مقدماتی، دوره دانشکده فرماندهی و ستاد و سرانجام مدیریت آموزشی، به آموزش دانشجویان دانشکده ارونانس تبریز و دانشکده فرماندهی و ستاد در تهران پرداخت و درجه استادی ممتاز و نشان علمی دریافت کرد.
آریا در دوران خدمت خود در ارتش آیین‌نامه‌های مختلفی از جمله تعمیر و نگهداری توپ ۱۵۵ میلی‌متری هدتیزر، موشک‌انداز آر.پی.جی و آمادگاه تدارکاتی را ترجمه و یک جلد آیین‌نامه با عنوان شناسایی و نگهداری مهمات روسی و آمریکایی تالیف کرد.
سرانجام پس از دوران دفاع مقدس با درجه سرهنگی از ارتش بازنشسته شد و به دلیل علاقه به مسائل فرهنگی و تاریخی به کار ترجمه از انگلیسی به فارسی روی آورد.
وی به‌دلیل انتقال صریح مقصود نویسنده، حفظ مفهوم متن اصلی، حفظ لحن نویسنده، انتقال زبان خاص و متناسب با متن اصلی، رعایت دقیق دستور زبان، توجه عمیق به واژه‌های درست و دقیق و خوش‌آهنگی ترجمه، موفق شد آثار ارزشمندی از خود به جای بگذارد.
صداقت و صمیمیت نوشته‌های آریا در ردیف ابوالفضل بیهقی است
آریا به پاس کیفیت بسیار بالای آثار ترجمه شده‌اش، لقب مترجم «خوب» را در بین مترجمان برتر کشور از آن خود کرد. صداقت و صمیمیت نوشته‌هایش در ردیف ابوالفضل بیهقی قرار دارد.
برخی از آثار ترجمه شده وی عبارتند از:
۱. تمدن مغرب‌زمین (دو جلدی)، اشپیگل فوگل، انتشارات امیرکبیر
۲. تمدن‌های عالم (دو جلدی)، فیلیپ آدلر، انتشارات امیرکبیر
۳. بررسی تاریخ تمدن، آرنولد توین‌بی، انتشارات امیرکبیر
۴. گزیده آثار توین‌بی. فردریک تاملین، انتشارات امیرکبیر
۵. سفرنامه توین‌بی به دور دنیا، آرنولد توین‌بی، انتشارات اساطیر
۶. سلیمان باشکوه، آنتونی بریج، آستان قدس رضوی
۷. زندگی و سفرهای وامبری، آرمینیوس وامبری، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
۸. عجایب هفتگانه دنیای باستان، مارتین پرایس، پیتر کلیتون، شرکت انتشارت علمی و فرهنگی
۹. زندگینامه مهاتما گاندی، رجینالد رنلدز، شرکت انتشارت علمی و فرهنگی
۱۰. فرزندان درباری ایران (ظل‌السلطان)، ویلفرید اسپاروی، انتشارات قلم
۱۱. رؤیای خانه سرخ، تسائوسوئه-چین، انتشارت قلم
۱۲. ساندینو، زندگی و مبارزات، گریگو یوسلر، انتشارت تندر
۱۳. گاندی زندانی امید، جودیت مارگارت براون، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
۱۴. تمدن‌های خاورمیانه، ویلیامز برین، دلهام
۱۵. روح انسان در هنر آسیایی، لارنس بنیون، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
۱۶. برخورد آرای مسلمانان و مسیحیان، مونتگمری وات، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
۱۷. مسلمانان در اروپا، برنارد لوئیس، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
۱۸. اقلیت‌های مسلمان در اتحاد جماهیر شوروی، شیرین آکینر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
۱۹. اقلیت‌های مسلمان در جهان امروز، علی کتانی، انتشارات امیرکبیر
۲۰. دیدگاه‌های بین‌المللی درباره جنگ خلیج فارس، الکس دنچفو، انتشارات وزارت امور خارجه
۲۱. جنگ‌افزار در دوران قدیم، ویل فاولر، انتشارات دلهام
۲۲. دایره المعارف جنگ و سلاح، سیمون آدامز، انتشارات دلهام
۲۳. جنگ جهانی اول، سیمون آدامز، انتشارات دلهام
۲۴. جنگ جهانی دوم، سیمون آدامز، انتشارات دلهام
۲۵. دریازنی، ویلیامز برین، انتشارات دلهام
۲۶. جاسوسی، اسنوارت ماری، انتشارات دلهام
۲۷. سفرنامه لرستان و خوزستان، بارون دوبد، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی
۲۸. کوچ‌نشینان لرستان، اینگه دمانت مورتنسن، انتشارات پژوهنده
انجمن قلم لرستان در مرداد ماه ۱۳۸۱ طی همایشی در مجتمع فرهنگی و هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان از خدمات ارزشمند فرهنگی این محقق و مترجم نامدار کشور تجلیل به عمل آورد.
استاد محمدحسین آریا ۱۵ شهریورماه ۱۳۹۰ ش. در ۷۵ سالگی و پس از ۳ ماه تحمل بیماری در بیمارستان طالقانی تهران بدرود حیات گفت.
نظر شما