سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - نازنین‌فاطمه سامنی: چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمایی ایران، امسال با تحولی اساسی در نحوه برگزاری نشست‌های خبری و توجه به محتوای فیلم‌ها روبرو شده‌است. آن‌چه در این دوره به چشم می‌خورد، تغییر آشکار در نوع پرسش‌های مطرح شده از سوی خبرنگاران و منتقدان بود. برخلاف سال‌های گذشته که در بسیاری از موارد توجهات به حواشی، سلبریتی‌ها و مسائل غیرسینمایی معطوف بود، امسال محور اصلی گفت‌وگوها به فیلمنامه و ابعاد داستانی آثار تغییر پیدا کرد.

در نشست‌های خبری این دوره، بیشتر سوالات بر ویژگی‌های ساختاری فیلمنامه‌ها، پردازش شخصیت‌ها و شیوه‌های روایی فیلم‌ها متمرکز است. این تغییر نگاه، به‌ویژه در مقایسه با سال‌های گذشته که توجهات غالباً به جنبه‌های سطحی‌تر مانند روابط شخصی یا ظاهر هنرمندان بود، نشان‌دهنده بلوغ بیشتر جشنواره در جهت تحلیل محتوای سینمایی است.

یکی از نکات برجسته در این تغییر، توجه ویژه به نقش فیلمنامه در موفقیت فیلم‌ها است. در نشست‌های خبری، به جای سوالات تکراری و کم‌عمق در خصوص سلبریتی‌ها یا جنجال‌های پشت‌صحنه، بیشتر سوالات به ابعاد درونی و مفهومی آثار معطوف شده و این تغییر به فیلمسازان و نویسندگان این فرصت را داد که جزئیات بیشتری از روند نگارش فیلمنامه‌های خود و انتخاب‌های روایی‌شان را با مخاطبان به اشتراک بگذارند.

در این راستا، سوالاتی از قبیل «چطور توانستید داستان را به گونه‌ای روایت کنید که به تمامی لایه‌های پیچیده انسانی پرداخته شود؟»، «چه چالش‌هایی در نگارش فیلمنامه این اثر وجود داشت؟» و «چگونه توانستید تعادل بین روایت شخصی و اجتماعی را در داستان برقرار کنید؟» جایگزین سوالات پیشین درباره مسائلی مانند روابط بازیگران یا حواشی پشت‌صحنه شدند.

این تغییر رویکرد به تحلیل فیلمنامه و ساختار داستانی فیلم‌ها، نه‌تنها نشان‌دهنده بلوغ جشنواره فجر در عرصه نقد و تحلیل سینما است، بلکه نشان می‌دهد که سینمای ایران در حال حرکت به سمت استانداردهای بالاتری در حوزه‌های فنی و هنری است. به ویژه اینکه فیلمسازان از فرصت به‌وجود آمده بهره‌برده و سعی کردند بیشتر به ویژگی‌های هنری و فنی آثار خود بپردازند تا در معرض نقدهای عمیق‌تر و کارآمدتر قرار گیرند.

پاسخ‌های فیلمسازان به پرسش‌های مطرح شده هم از جنبه‌های مختلفی نظیر انتخاب فرم داستانی، به‌کارگیری نمادها و نشانه‌های فرهنگی و پیچیدگی‌های درونی شخصیت‌ها پرداخته شد. در این راستا، برخی کارگردان‌ها و نویسندگان بر تأکید خود بر واقع‌گرایی و توجه به مسائل اجتماعی و فرهنگی جامعه تأکید کردند و این موضوعات را به‌طور صریح در داستان‌های خود گنجاندند. این‌گونه نشست‌ها به مخاطبان این امکان را داد که فراتر از یک نقد سطحی، با عمق و پیچیدگی‌های هر فیلم آشنا شوند.

این رویکرد در کنار افزایش سطح تحلیل‌ها و پرسش‌های دقیق‌تر، نشان‌دهنده ارتقای فرهنگ سینمایی و نقد در ایران است. در حالی که سال‌های گذشته، جشنواره فجر بیشتر به‌عنوان یک رویداد نمایشی و سرگرم‌کننده شناخته می‌شد، اکنون به نظر می‌رسد که فضای جشنواره بیشتر به سمت دقت در جزئیات سینمایی، فیلمنامه‌نویسی و تحلیل‌های ساختاری پیش می‌رود.

در نهایت، تغییرات صورت‌گرفته در نوع پرسش‌ها و پاسخ‌ها در جشنواره فیلم فجر چهل‌وسوم، نه‌تنها نشان‌دهنده پیشرفت در سطح تحلیل‌های سینمایی است، بلکه این امید را در دل سینماگران و منتقدان ایجاد می‌کند که در سال‌های آینده نیز این رویکرد ادامه یابد و جشنواره فجر به محلی برای نقد محتوایی و ارتقای کیفیت فیلمنامه در سینما تبدیل شود. این تغییرات، گامی مؤثر در ارتقای کیفیت سینمای ایران و ارائه آثار هنری با عمق بیشتر به مخاطبان است.