به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، علی ذاکری در هفتمین نشست شهراندیشی با موضوع «کتابخانه آینده، آینده کتابخانه‌ها» که در کتابخانه مرکزی اصفهان برگزار شد، سخنان خود را با طرح این سوال که «شما وقتی به چیزی شک دارید چه می‌کنید؟» آغاز کرد و گفت: ما معمولاً زمانی که درباره چیزی شک داریم، به سراغ گوگل می‌رویم و سوالات خود را از این طریق جستجو می‌کنیم؛ در حالی که در یک جامعه توسعه‌یافته زمانی که فردی شک می‌کند، به سراغ کتاب و کتابخانه می‌روند.
اکوسیستم کتابخانه‌های دنیا و عرضه تجربه در دنیای مدرن
علی ذاکری به بررسی اکوسیستم کتاب و روند فعالیت کتابخانه‌های دنیا پرداخت و افزود: در مقاله‌ای که در سال ۱۹۹۸ در دانشگاه هاروارد چاپ شده است، با عنوان «به اقتصاد تجربه خوش آمدید»، به بررسی کسب و کارهای خصوصی و عمومی پرداخته شده و چهار مرحله برای کسب و کارها متصور شده است: مرحله خام‌فروشی، کالامحور، ارائه خدمات و در نهایت عرضه تجربه.
ذاکری با اشاره به حرکت بسیاری از کتابخانه‌های دنیا به سمت عرضه تجربه اظهار داشت: ایجاد و عرضه تجربه یا ایجاد فضایی برای ایجاد تجربه، کاری بسیار دشوار است؛ اما می‌توان با ایجاد فضاهایی شاد و تجربه‌های ملموس را به افراد منتقل کرد.
کتاب‌های صوتی و طرفداران فراوان در سراسر دنیا
عضو گروه صنایع و آینده‌پژوهی دانشگاه اصفهان با اشاره به طرفداران فراوان کتاب‌های صوتی در دنیا ادامه داد: پیش‌بینی می‌شود میزان فروش این کتاب‌ها در سال میلادی جدید به ۳۰ میلیارد دلار برسد. دلیل اصلی این امر کسب تجربه‌ای است که فرد با شنیدن کتاب‌های صوتی در او ایجاد می‌شود.
ذاکری ۲۸ درصد صنعت و اقتصاد آمریکا را وابسته به عرضه تجربه دانست و تصریح کرد: اگر افراد به سراغ شما نمی‌آیند، شما به سراغ آنها بروید. عرضه تجربه بهترین راه برای کتابخوان کردن افراد است. این کار موجب ترغیب افراد و ورود آنها به فضای کتابخانه و در نهایت علاقه آنها به کتابخوانی می‌شود.
دنیای پساحقیقت و دریافت اطلاعات از منابع مختلف
این استاد دانشگاه با تاکید بر تغییر و بازتعریف نقش کتابخانه‌ها در دنیای پساحقیقت بیان داشت: طرح این سوال که نقش کتابخانه‌ها نهادهای عمومی که مسئول آموزش هستند در این دنیا چیست، بیان داشت: در گذشته شعار اصلی بر این اصل استوار بود که «من هستم چون فکر می‌کنم»؛ اما در عصر پساحقیقت به شعار «من باور دارم پس درست می‌گویم» تغییر یافته است.
توهم دانستن؛ حاصل دنیای پسا حقیقت
وی با اشاره به حرکت جهان با سمت نوع جدیدی از تفکر به نام توهم دانستن، گفت: وضعیت ایران قبل از ورود به دوران پساحقیقت نیز خوب نبوده است. سرانه مطالعه در ایران به یک میانگین ۱۳ دقیقه است. در حالی که میانگین سرانه مطالعه در هند ۱۱۳ دقیقه است و به طور حتم پیشرفت‌های خود را مدیون همین سرانه مطالعه بالا می‌دانند.
وی ادامه داد: در عصر پساحقیقت هر چیزی داخل رسانه تولید می‌شود، الگوریتم رسانه در این عصر این است که هر چیزی که بیشتر ببینید و دوست داشته باشید، مدام همان عکس و فیلم را برای شما می‌فرستد و حتی قدرت تفکر را از فرد می‌گیرد.
هوش مصنوعی و نسخه جدیدی به نام حماقت عمومی
ذاکری در رابطه با هوش مصنوعی گفت: هوش مصنوعی آخرین ضربه را به تفکر انسان می‌زند. این تکنولوژی در رابطه با موضوعی این توهم را به شما می‌دهد که علم شما در این زمینه کافی است.
وی با اشاره به نسخه جدیدی از حماقت عمومی که در دوران پسا حقیقت شاهد آن هستیم، افزود: زمانی که در اینستاگرام هستید، هیچ چیزی نمی‌آموزید به عبارتی شما برده اینستاگرام هستید و رسانه به شما می‌گوید چه کنید.
این استاد دانشگاه با اشاره به نقش رسانه‌ها در دنیای امروز، گفت: تمام رسانه‌ها می‌خواهند توجه، تمرکز و هویت را از ما بگیرند. هویت امروزی بسیاری از انسان‌ها به موبایل متصل شده است و مانند یک معتاد مدام به دنبال آن هستند.
تمرکز، کمیاب‌ترین متاع دنیای مدرن
وی تمرکز را کمیاب‌ترین متاع دنیای مدرن دانست و با اشاره به نوشته آذر نفیسی، افزود: به گفته این نویسنده شما باید برخلاف الگوریتم فیس‌بوک و اینستاگرام کتابی را بخوانید که خلاف عقیده شماست، خواندن مدام کتاب‌هایی که با تفکر شما یکی است، موجب از بین رفتن دموکراسی خواهد شد.
تورهای بازدید از کتابخانه‌ها و دنیای بدون اینترنت
وی با اشاره به حرکت دنیا به سمت تورهای بازدید از کتابخانه‌ها افزود: در این کتابخانه‌ها تجربه به صورت عینی عرضه می‌شود.
این استاد دانشگاه وظیفه کتابخانه‌ها در عصر پساحقیقت را یاری مردم برای یادگرفتن عنوان کرد و ادامه داد: کتابخانه‌ها به مردم کمک می‌کنند که یادگرفتن سخت نیست و آنان می‌توانند به طور عمیق با مسائل آشنا شوند.
وی رسالت کتابخانه‌ها در عصر پساحقیقت را حرکت به سمت یادگیری عمیق دانست و اظهار داشت: این در حالی است که نشانه‌های موجود بیانگر این است که ما در حال دور شدن از این هدف هستیم.
ذاکری با طرح این سوال که «در عصر حاضر و با دیجیتالی شدن آیا کتابخانه‌ها از بین می‌روند یاخیر» گفت: اگر به ساخت و سازهای کشورهای اروپایی نگاه کنید، نقش پلتفرم و کالبد در آنها بسیار پررنگ است، سیتی سنتر یک فضای کالبدی است و کتابخانه‌های آینده مانند سیتی سنتر فضای کالبدی هستند که به اتاق نشیمن شهرهای مدرن تبدیل می‌شوند.
عضو گروه صنایع و آینده‌پژوهی دانشگاه اصفهان با اشاره به این دست کتابخانه‌ها گفت: فناوری‌های نوین موجب از بین رفتن توانایی همذات‌پنداری و گفتگوی انسان‌ها با یکدیگر شده است؛ اما کتابخانه‌های کالبدی موجب گفتگوی بیشتر افراد با یکدیگر می‌شود. در این کتابخانه‌ها فضایی است که شما با فناوری‌های نوظهور به صورت ملموس روبه‌رو شده و از فناوری‌های سه‌بعدی بهره‌مند می‌شوید.
ذاکری ادامه داد: در این کتابخانه‌ها شما می‌توانید آینده را ملاقات کنید و مکانی است که یادگیری تجربی برای شما اتفاق می‌افتد.
وی با اشاره به تبدیل کتابخانه‌ها به یک پلتفرم گفت: کتابخانه‌ها چاره‌ای ندارند تا برای جلب نسل جوان یا همان نسل آلفا به سمت پلتفرم‌های جدید حرکت کنند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: بهترین راه برای موفقیت در این عرصه حرکت به سمت جلو و توجه به نسل آینده است. هرکسی در حد توان خود گام کوچکی بردارد و کاری به بقیه کائنات نداشته باشد، بهترین کار این است که چراغ را روشن کنید و اجازه ندهید این چراغ خاموش شود.
ذاکری در پایان گفت: اگر شما بتوانید حتی درصد کمی از جمعیت اصفهان را ترغیب کنید که امروز مثل من اینجا بایستد و بگوید ارزشمندترین چیزی که در کیف من هست کارت کتابخانه من است، آن زمان موفق خواهید شد.
نظر شما