به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام، به همت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام، آئین رونمایی و نقد و بررسی کتاب «فراگرد تکامل فرهنگی» تالیف عباس صیدی‌کلهر، نویسنده، پژوهشگر و ناشر ایلامی عصر سه شنبه در سالن جلسات باشگاه فرهنگیان ایلام برگزار شد.
 
در این مراسم علی هوشمند مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ضمن خیرمقدم به حضار گفت: اتفاق کتاب، دوست و یار مهربان و جدانشدنی اهل فرهنگ و ادب و هنر، رخداد مبارکی است.
 

 

وی ادامه داد: آقای صیدی، مؤلف این اثر شخصیتی فرهنگی و نویسنده و شاعری است که نخستین چراغ نشر در استان را روشن کردند. یادگارهای خوبی نیز در حوزه نرم‌افزاری فرهنگ و ادب و محصولات فرهنگی برای استان خلق کرده است. 
 

 

در ادامه کورش صادقی کارشناس مجری نشست ضمن معرفی مولف کتاب فراگرد تکامل فرهنگی گفت: چه خوب است که ناشران ایلامی با چرخه سراسری پخش کتاب متصل شوند تا آثار مؤلفان و نویسندگان ایلامی از جمله یارمحمد قاسمی در اختیار و دسترس مخاطبان قرار گیرد.
 
در ادامه یارمحمد قاسمی منتقد و عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام گروه جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی به عنوان سخنران و منتقد اصلی نشست گفت: عباس صیدی شخصیتی فرهنگی و فرهنگ دوست است و تاکنون آثار خوبی در حوزه‌های مختلف به چاپ رسانده و قبل‌تر یکی از کتاب‌هایش را مورد نقد و بررسی قرار داده ام، پشتکار و توانایی و وسعت نظرشان قابل تحسین است.
 

 

منتقد نشست گفت: ابتدا باید بگویم که قدرت بهره‌گیری از واژگان فرهنگی در این کتاب قابل تحسین است و سپس با اشاره به عنوان کتاب ادامه داد:در حوزه فرهنگ، تکامل نداریم و نمی‌شود در این خصوص خیلی صحبت کنیم، لذا پیشنهاد می‌کنم مؤلف عنوان را با پسوند توسعه فرهنگی یا پویایی و تحول فرهنگی تغییر دهد.
 
وی ادامه داد: لازم است که مؤلف در چاپ دوم برخی از کلمات را ویرایش کند و در یک مفهوم دیگر به مخاطب انتقال دهد.

وی ادامه داد: یکی از مباحث جالب کتاب، اشاره به هرمنوتیک و ارتباط آن با تعامل فرهنگی است و بهتر بود، مؤلف ابتدا هرمنوتیک را معنا و به خوانش‌های آن اشاره می کرد.
 
وی ادامه داد: در ادبیات و شعر گفتمان قالب هرمنوتیک فلسفی هایدگر است.

عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام، به موضوع ملی گرایی در فرهنگ و رابطه آن با تکامل فرهنگی پرداخت و بیان کرد: برداشت امروزی ما از ملی گرایی، خویشاوند گرایی است تا ملی گرایی که این خویشاندگرایی یک  نوع هویت جمعی خرد است،اما ملی‌گرایی یک هویت جمعی در سطح ملی است پ این دو با هم متفاوت بوده و بهتر بود که از هم تفکیک داده شوند.  

وی در بخشی از نقد خود بر این کتاب به ناسیونالیسم فرهنگی یا ملی گرایی و همسویی آن با تکامل فرهنگی که در این کتاب به آن پرداخته شده اشاره و تصریح کرد:  این تنها یک ادعا است که چگونگی آن اثبات نشده است،  چرا که ناسیونالیسم اگر با افراط همراه باشد، باعث رکود فرهنگی می‌شود و این ادعا باید تحلیل شود.

وی همچنین به فرآیند عنصر زمان و ارتباط آن با تکامل فرهنگی اشاره کرد و گفت: بهتر بود که در توضیح این مقوله،از مفهوم روزآمد شدن و بازاندیشی و اتخاذ ایدئولوژی تطابقی استفاده می‌شد با ذکر این نکته که فرهنگ اگر بر اساس  شرایط نتواند خود را تطبیق دهد، دچار استحاله می‌شود و کارکرد اولیه خود را از دست می‌دهد.
 
عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام ادامه داد: تهاجم و تعامل موجب دگرگونی می‌شوند و اگر فرهنگ‌ها را در مقابل هم قرار دهیم (فرهنگ مهمان و میزبان) موجب باروری فرهنگی می شوند.
 

 

بهروز سپیدنامه شاعر و پژوهشگر نام آشنای ایلامی نیز در این آئین گفت: فرهنگ به تعبیر ریموند ویلیامز یکی از دو یا سه مفهوم پیچیده است. به همین دلیل، پرداختن به این مفهوم در عین سادگی بسیار دشوار و به اصطلاح سهل‌الممتنع است.در ایران، مطالعات جامعه‌شناختی فرهنگ معمولاً به دو شیوه انجام شده است.
 
وی ادامه داد: یکی مواجهه عام و برون دانشگاهی و دیگری مواجهه خاص و درون دانشگاهی. مواجه نخست معمولاً توسط کسانی انجام شده که تحصیلکرده رشته جامعه‌شناسی نیستند اما دریافت‌های خویش را از فرهنگ و مسایل آن به رشته تحریر درآورده‌اند.
 
 وی ادامه داد: در این میان گاه شاهد«جامعه‌شناسی بدون جامعه‌شناس» و گاه شاهد تحلیل‌های عام هستیم که مبتنی بر درک دایره المعارفی از مفهوم فرهنگ است. مواجهه درون دانشگاهی با مقوله فرهنگ، رهیافتی تخصصی است که در آن مفاهیم در سپهر خویش نشان‌دار و دارای مرزبندی‌هایی هستند که هرگونه هم‌پوشانی و این‌همانی را بر نمی‌تابند. در این نوع از مواجهه حوزه‌هایی چون «جامعه‌شناسی فرهنگ»، «جامعه‌شناسی فرهنگی» و «مطالعات فرهنگی» متمایز از یکدیگرند و فرهنگ در هرکدام از آن‌ها دارای نقشی خاص و معنایی متفاوت است.
 
استاد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی استان ایلام ادامه داد: مطالعه فرهنگ از منظر متخصصین، مبتنی بر تعلق پارادایمی آنان است. تعلق پارادایمی پوزیتویستی، افراد را به ساحت «جامعه‌شناسی فرهنگ» و تعلق پارادایمی تفسیری آنان را به سوی «جامعه‌شناسی فرهنگی» می‌کشاند. لذا با توجه به اصل قیاس ناپذیری پارادایم‌ها، در این مجال، با امتناع مطالعه کلی و تمایز نایافتۀ فرهنگ مواجه خواهیم بود.
 
عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام ادامه داد: انتخاب «یارمحمد قاسمی»-استاد جامعه‌شناسی دانشگاه ایلام- به عنوان منتقد کتاب «فراگرد تکامل فرهنگ» صحه نهادن بر این مدعاست که کتاب بر اساس مواجهه نوع دوم نوشته شده و از این روست که استادی از سنخ همین مواجهه برای نقد و بررسی آن انتخاب شده است. در این حالت باید منتظر نقدهایی موشکافانه و نکته‌بینانه و مبتنی بر حساسیت نظری بود.

 

منصور محبی معاون فرهنگی و رسانه‌ای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گفت: هدف از این جلسات نقد و بررسی و رونمایی بررسی نقاط قوت و ضعف آثار چاپ و منتشر شده در استان است که به ارزیابی و ارزشیابی آثار می پردازد که به تقویت محتوایی و ساختار آثار در آینده کمک می کند.
 
عباس صیدی مؤلف کتاب گفت:این کتاب بررسی مسیرها و جریان‌هایی است که منجر به تحول و سپس تکامل فرهنگی می‌شود.

 

وی ادامه داد: این کتاب بر مفاهیم محوری استوار است و بررسی و در کنار هم قراردادن مفاهیم با رویکرد مطالعات فرهنگی و انسان‌شناسی فرهنگی و در نهایت بر محور شناخت دقیق از فرهنگ معاصر نوشته شده است.
 
در این مراسم تعدادی از نویسندگان، شاعران، دانشجویان، ناشران و تلاشگران حوزه فرهنگ و ادب و هنر و رسانه حضور داشتند.

 

این آئین به همت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان،خانه‌کتاب،سازمان بسیج هنرمندان استان و مؤسسه فرهنگی‌هنری عصر پیام ایلام برگزار شد و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و با شعرخوانی ایرج خالصی از شاعران پیشکسوت استان و رونمایی از کتاب به پایان رسید.