به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، آیین اختتامیه چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی صبح امروز با حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری،  عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی وزارت علوم و جمعی از پژوهشگران و محققان عرصه علوم انسانی و اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این برنامه عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی وزارت علوم جشنواره فارابی را بذری دانست که حدود یک و نیم دهه پیش کاشته شد و اکنون به نهالی جوان و در حال بالیدن تبدیل شده که با هرس هرساله آن توسط اندیشمندان جوانه‌های جدیدی می‌زند.

او ادامه داد: ملاک‌ها و شاخص‌های داوری آثار در این جشنواره به‌روزرسانی و دقیق‌تر شده است و با هدف افزایش تعامل با دستگاه‌ها و کمک به حل مشکلات آنها بخش‌های جدیدی یه جشنواره اضافه شده است که جایزه صلح و دوستی با همکاری سازمان تقریب مذاهب اسلامی یکی از این تغییرات است‌. کلانتری گفت: نتایج جشنواره فارابی تصویری از وضعیت علوم انسانی کشور ارائه می‌دهد از این رو اگرچه عدم انتخاب آثار برگزیده در برخی حوزه‌های رقابتی تلخ است، اما از این روی که ابعاد آسیب‌گون علوم انسانی را بر ما مکشوف و برنامه‌ریزی را ممکن و تسهیل می‌کند، امیدبخش و سرشار از فرصت است‌. کلانتری ادامه داد: نتایج حاصله حکایت از آن دارد که در حوزه‌های مطالعات میان رشته‌ای علوم انسانی ضعف داشته و با نقطه مطلوب فاصله چشمگیر داریم، حال آنکه پرداختن به این حوزه مطالعاتی ضرورتی تاریخی دارد.

او افزود: بر مبنای نتایج حاصله در حوزه‌های علوم انسانی و اسلامی و علوم انسانی مرتبط با حوزه‌های قرآنی، تفسیر و حدیث نیز ضعف داریم که ضرورت بازنگری سیاست‌ها و برنامه‌های مرتبط را دوچندان می‌کند.

او از دیگر نتایج حاصل شده را فاصله معنادار علوم انسانی از تحولات فناورانه جدید دانست و اظهار کرد: این تحولات فناورانه به صورت عمیق، سریع و وسیع جهان را دگرگون کرده و مقدورات تمدنی متفاوتی را در آستین دارد این معضل خود را در حوزه هایی نظیر فناوری های شناختی، فناوری اطلاعات مانند هوش مصنوعی، بلاک چین و اینترنت اشیا، به نحو بارزی نشان می دهد. بدیهی است اگر این نقیصه جبران نشود بار دیگر مانند روزهای آغاز صنعتی شدن شاهد انحرافی تاریخی و زیان بار خواهیم بود. کلانتری گفت: علوم انسانی باید طرحی برای حرکت و نقشه‌ای به سوی هدف برای مدیریت و راهبری در اختیار کشور قرار دهد. این رویکرد به صورتی طبیعی واجد این ویژگی است که به کاربرد و اجرا می‌پردازد و دانش تولیدشده از آسمان ایده‌ها را به زمین سخت واقعی عملگرایی و کنش و محدودیت و مجال‌های تنگ و قلت منابع و کثرت آرمان‌ها فرو می‌نشاند.

 سخنران دوم این برنامه محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم سخنرانی خود را با عنوان «نمایه و نمایانی علم، چرا؟» شروع و اظهار کرد: یکی از بخش‌های نمایانی علم برگزاری جشنواره‌های مختلف از جمله جشنواره فارابی است. زیرا از طریق این جشنواره‌ها دانشمندان که در عرصه‌های علمی آثار فاخر تولید کرده‌اند، به عنوان‌ الگو به جامعه معرفی می‌شوند و بخشی از نمایاندن داده‌های علمی الگوسازی و معرفی افراد موفق است.

او همچنین درباره اینکه چرا باید علم نمایه شود و پایگاه‌های بزرگ علمی دنیا برای چیست؟ گفت: اگر علم را نمایه نکنیم، باعث اتلاف وقت گروه‌های مختلف خواهد شد. وقتی پژوهشگری در هرجای دنیا پژوهشی را انجام می‌دهد اگر نتیجه پژوهش خود را منتشر نکند، گروه یا محققان دیگر همان موضوع را انتخاب می‌کنند و این سبب می‌شود عمر انسان‌ها برای یک موضوع تلف شود. اما اگر نتایج تحقیقات در اختیار همگان قرار گیرد، ما می‌توانیم با پا گذاردن بر شانه پیشینیان و استفاده از نتایج تحقیقات علمی آنان از اتلاف عمر و تجربه جلوگیری کنیم.

او ادامه داد: ارزش علم تاریخ در همین است که کمک می‌کند از نقاط ضعف و قوت گذشتگان بهره بگیریم و تجربه را ارزان بخریم. این دقیقا همان کاریست که پایگاه‌های نمایه‌سازی علمی می‌کنند. بنابراین دنیا سیستم نمایه سازی علمی را راه‌اندازی کرد تا افراد با یک جستجو در جریان قرار بگیرند و پیشینه علمی که در جستجوی آن هستند به‌دست بیاورند.

وزیر علوم بیان کرد: در ایران نیز یکی از افتخارات این است که پایگاه اسنادی علوم جهان اسلام (ISC) وظیفه نمایه سازی علوم را برعهده دارد و امروز مقالات فارسی در دسترس همگان قرار می گیرد.

زلفی گل تصریح کرد: در این دوره در وزارت علوم یکی از ماموریت‌ها این است که زبان فارسی را تا حد امکان به مرجعیت تبدیل کنیم. مجلات علمی داخلی را تحت نمایه بین المللی درآوردیم و در ۲۳ ماه گذشته بیش از ۴۰ مجله علمی تحت نمایه بین المللی درآمده است که از این تعداد ۱۱ عنوان مجله فارسی بوده است.

او بیان کرد: هزینه کردن برای فناوری و نوآوری مهم ترین سرمایه گذاری برای هر کشوری محسوب می‌شود و رهبر نیز در اکثر سخنرانی‌های خود به حوزه علم و فناوری اشاره و تاکید دارند باید به مرجعیت و دیپلماسی علمی توجه شود و به این موارد در جشنواره فارابی توجه شده است.

زلفی‌گل در ادامه پنچ اولویت را از مسئولیت‌های این دوره وزارت علوم عنوان کرد و گفت: 1-مرجعیت دیپلماسی علم و فناوری، 2-آموزش پژوهش و برونداد هدفمند، 3- نواوری و فرهنگ، 4-شاگرد فناور و نوآور پروری و 5-تولید ثروت، خدمت و سرمایه از دانش، از مسئولیت‌های این دوره از وزارت علوم هستند.

وی با تاکید بر متوازن بودن شخصیت‌های علمی در کشور افزود: باید به فرزندان و جامعه خود بیاموزیم که سلامت تنها سلامت جسمی نیست، بلکه سلامت روحی، اجتماعی، سیاسی و روانی نیز مهم است و سلامت جسمانی فقط در حوزه پزشکی مطرح نیست بلکه علوم کشاورزی و دامپروری نیز باید در آن مورد توجه قرار گیرد و در سلامت روانی، دانش علوم انسانی بسیار مهم است.